home Ponce de la Fuente

Aan de voet van de bergen, in een vallei naast de Guadarrama, niet ver van Franco’s monument voor de (lees: zijn) gevallenen, ligt een terrein dat in 1880 werd gekocht door Federico Fliedner van een burgemeester die geen idee had aan wie het land eigenlijk toebehoorde, en blij was op die manier de achterstallige belasting er voor bij elkaar te krijgen. Een ‘finca’ was het, een buitenplaats, of een stuk land met bebouwing, maar die benaming was wel erg weids voor een ongelijk stuk grond met enkele huisjes en een stel ruines. Federico ontdekte echter een bron op het terrein die helder water  gaf, en dat was een geweldig pré in een tijd dat er nog niet overal vaste waterleiding was.

Hij zag de mogelijkheden die het terrein bood, en ging met hulp uit het buitenland over tot de aankoop. Grootse plannen had hij, tot en met het planten van een botanische tuin. Veel van die plannen heeft hij kunnen realiseren: een school, een vacantie-onderkomen voor kinderen uit de stad Madrid, de herbouw van het oude huis, dat door de mensen het ‘Castillo’ werd genoemd, en dat dateerde uit de 16de eeuw, of eerder. Vandaaruit immers heeft Philips II tussen 1563 en 1584 de bouw gadegeslagen van zijn levenswerk: het klooster-kasteel San Lorenzo del Escorial. Escorial heet het plaatsje, naar de slakkenhopen die overal lagen als afval van de mijnbouw die daar had plaatsgevonden in betere tijden. En San Lorenzo, Sint Laurentius, was de heilige aan wie Philips het onrustige Spanje van zijn tijd heeft willen toewijden. Laurentius die standvastig vasthield aan zijn geloof, ook toen hij gemarteld werd op een gloeiend heet rooster. In de vorm van dat rooster is het klooster, dat Philips II tot kasteel diende, toen hij op leeftijd kwam, gebouwd. Als een brandmerk, waarmee hij Spanje wilde tekenen en vastleggen aan het ‘ware geloof’. Want ongelooflijk als het moge schijnen, in Spanje was in die tijd heel wat gaande op het gebied van de Hervorming. Helaas is die beweging met wortel en tak uitgeroeid door de inquisitie, maar Von Staupitz, de abt die Maarten Luther de opdracht gaf de zaken aan de universiteit van Erfurt eens te saneren, haalde zijn inspiratie uit Salamanca, uit Spanje!

Een wonderlijke bestiering dus dat de oprichter van het Fliednerwerk in Spanje juist de hand kon leggen op dít terrein, waar vervolgens de Protestantse minderheid in Spanje zich kon laven uit de zelfde bron als die waaruit Philips II, de grote vervolger van de Hervorming heeft gedronken! 

Het terrein, dat destijds ruim buiten het dorp lag, en een helder uitzicht had op het klooster, is nu volkomen ingebouwd, en heeft zijn landelijk  aspect verloren. Het lijkt daardoor ook wat gekrompen. Maar gekrompen zijn de mogelijkheden niet, die de Protestanten van dit moment er in zien, en die de nazaten van Federico Fliedner, zijn kleindochter Elfriede, en zijn geestelijke nazaten, die verenigd zijn in de Fliednerstichting! Integendeel. Juist het Casa de Paz, (Huis van Vrede) zoals Federico het terrein noemde, moet een plaats van verzoening worden. Een plaats waar oecumene geleefd en geleerd wordt. Oecumene allereerst onder de vele verschillende Protestantse varianten die er te vinden zijn in Spanje, een zeer veelkleurige rok aan het Lichaam des Heren, maar ook een plaats waar het gesprek met de Rooms Katholieken plaats kan vinden. Waar openheid en respect de plaats kunnen gaan innemen van angst en achterdocht die in het verleden zo terecht de houding was van de protestantse minderheid in Spanje, en waar de andere kant heldere informatie kan krijgen over wat de Protestanten beweegt, en wat hun leer nu eigenlijk inhoudt. Dat alles is toekomstmuziek, net als de botanische tuin, die nog altijd op het programma staat, en er vast zal komen, als er ooit het geld voor zal zijn.

Nu liggen er overal in de tuin hopen stenen, werktuigen, blijken van grote activiteit, want er wordt hard gebouwd aan een Protestantse aanwezigheid die zal getuigen van een kijk op de maatschappij die dienstbaar is aan heel de samenleving.

Zaterdagavond 12 october 2002 vond onder grote belangstelling uit binnen- en buitenland, Protestanten én Rooms Katholieken, de feestelijke inauguratie plaats van het project Ponce de la Fuente, als eerste tastbare bewijs van het Protestants vermogen de dromen ook in daden om te zetten, en zo deel uit te maken van de toekomst van Spanje.

Constantino Ponce de la Fuente 1502-1560 was kapelaan van de Spaanse keizer, een zeer geëerd man, een groot filosoof en theoloog, een fantastisch predikant, zoals een hoveling uit die tijd hem beschreef. Maar hij behoorde ook tot de Hervormers, of tenminste tot de voorlopers van de Hervorming in Spanje, en heeft zijn laatste jaren moeten slijten in de kerker. Desondanks bleven zijn werken gelezen en gebruikt tot in de hoogste kringen. Dit hoorden we uit de mond van prof. José Nieto, een voormalig leerling van ds. Voerman aan het Seminarie - het opleidings-instituut voor predikanten - te Madrid. Hij was speciaal overgekomen uit Amerika, waar hij gezien wordt als een van de grote specialisten op het gebied van de Spaanse kerkgeschiedenis, om de opening van dit project speciale kracht bij te zetten met een serie van vier lezingen over de kerk en de sacramenten, zoals Constantino Ponce de la Fuente en tijdgenoten daar tegen aankeken, en over Don Quichote, en het pleidooi voor Godsdienstvrijheid, dat daarin verwerkt is.

Voorafgaand aan de lezing van prof. Nieto waren er relatief korte verhandelingen door ds. Pedro Zamora, een van de directeuren van het S.E.U.T., en mede-initiatiefnemer van het project, waarover we nog meer zullen vertellen, door Sergio Rossell, een van de docenten, door Joel Cortés, voorzitter van de Comisión Permanente van de Iglesia Evangélica Española. Vervolgens kreeg uw nieuwe vice-voorzitter het woord: ds. Voerman, die tijdens de laatste vergadering van de Stichting Het Evangelie in Spanje in die functie is benoemd in de plaats van wijlen Jhr. van Lennep. Namens de Stichting bood hij met een geestige speech, die zeer gewaardeerd werd, een set boeken aan: een recent uitgekomen interlineaire bijbelvertaling, waarbij direct onder het Hebreeuwse / Griekse woord de Spaanse vertaling staat, zodat ook de student die niet zo geverseerd is in de grondtalen van de bijbel een idee kan krijgen van wat er nu eigenlijk staat. Iedere vertaling is immers een stukje verraad aan de grondtekst, of levert, bij het exact volgen er van, vaak een minder goed leesbaar product op.

Na ds. Voerman werd het woord gegeven aan dr. Tamara Appel die het Diakonisches Werk der Evangeliche Kirche Deutschland vertegenwoordigde, een van de grotere geldschieters voor dit project. Zij overhandigde een ‘aandachtsdoek’, met een diepe spirituele betekenis, die ze helder uitlegde. Deze doek zal zeker een goede plaats krijgen in het toekomstig centrum, wanneer eenmaal de bouwactiviteiten voleindigd zijn.

Want ja, die zijn nog volop bezig, zoals we zelf konden zien tijdens de rondleiding, die volgde op het gemeenschappelijk gebed, de muziek, de lezing van Prof. Nieto en de hapjes en drankjes in de tuin.  

Eigenlijk is het enige, dat voor ons gevoel min of meer klaar was, de conferentieruimte, waar we ontvangen werden, en de kantoortjes van Pedro Zamora en de fraternal workers Donna en Edgar Moros. De laatste leidde overigens Prof. Nieto in, en leidde ons als groep rond door de gebouwen. Inderdaad moet er nog veel gebeuren, maar dat is allemaal een kwestie van afwerken, vond Edgar Moros. En zo zagen we de kantoren voor het personeel van het S.E.U.T., de bibliotheek in aanbouw, waar nu een kleine expositie was van het lesmateriaal, een fotocollage  van het werk dat al gebeurt in Madrid, de boeken die zijn uitgegeven in eigen beheer, en dergelijke. 

Ook stond er een boekentafel van de Librería Calatrava, waar onder andere de laatste boeken van prof. Nieto te koop waren. We zagen de studentenkamers in aanbouw, in het gebouw dat nu Ponce de la Fuente heet, en dat de hoeksteen is van heel dit op de toekomst gerichte project, en we werden rondgeleid door de tuin, waar we de bron zagen, (zie boven) en de toekomstige bibliotheek, in een latere fase: la Chimenea(= de oven). Daar werden destijd de glazen en ruiten voor het klooster vervaardigd. En ook is het in een andere tijd kennelijk de keuken geweest voor de fraters ter plaatse. Het gebouw, met zijn karakteristieke gevel, zie foto, is ooit gehalveerd, en daarom leek het ons nu heel klein, maar die verminking zal weer ongedaan gemaakt worden is het plan, zodat er plaats zal zijn voor een studieruimte en een bibliotheek, die ook toegankelijk zal zijn voor de inwoners uit de stad. Toekomstmuziek? Zeker. Maar er zit muziek in, en we hebben het volste vertrouwen dat het - ook met uw en onze hulp - allemaal van de grond zal komen. Daar staan mensen als dr. Zamora en de nuchtere beheerders van de Fliednerstichting, waarmee het S.E.U.T. intussen een samenwerkingsverband is aangegaan, wel borg voor. We bezagen vervolgens het Castillo, dat omgebouwd wordt tot woning voor dr. Zamora, en waar een vergaderruimte zal worden aangepast, zodat die geschikt is om bezoekers uit binnen- en buitenland te herbergen. We kijken er naar uit! Er is intussen een heleboel werk verzet, en er wordt volop gestudeerd en les gegeven... 

Kijk voor de laatste stand van zaken op http://www.centroseut.org/ 

Project.

Nu dan, dat project, waar steeds maar sprake van was. U hebt er al een en ander over kunnen lezen in berichtenblad nr. 67.  We zullen het nog eens memoreren: het gaat om een project in twee delen, waarvan het eerste nu een tastbaar begin heeft gekregen. 

 Ponce de la Fuente, campus en broedplaats.

Om een goed kader te kweken voor de toekomst, zijn goed opgeleide mensen nodig. Mensen die kennis hebben, en de wijsheid die kennis op een goede manier toe te passen. Dat leer je niet zo maar.

De gedachte is: een christelijke campus, waar jonge mensen die in verschillende studierichtingen bezig zijn, samen wonen en werken, en geestelijk gevoed worden door de docenten van het SEUT, het opleidingsinstituut van de beide oudste Spaanse Protestantse kerken: IERE en IEE.
Daartoe is het SEUT bezig te verhuizen naar het Casa de Paz, en zijn de bouwactiviteiten aan het Ponce de la Fuente verder opgeschroefd.

De officiële opening vond, zoals hierboven beschreven, 12 october 2002 plaats, temidden van een groot aantal genodigden uit binnen- en buitenland.
Dit eerste project is genoemd naar Constantino Ponce de la Fuente en behelst de zorg, vanuit een christelijke betrokkenheid, voor een twaalftal studenten in verschillende studierichtingen, zodat ze kunnen studeren in een warme omgeving, waar ook aandacht is voor hun geestelijke (op)voeding. Een arbeidsintensieve zaak dus, waarmee de docenten van het S.E.U.T., dat in het Casa de Paz wordt gehuisvest, zich nauw  verbonden weten. De bedoeling is een Protestants kader te kweken, dat niet beperkt is tot predikanten, maar in alle geledingen van de maatschappij zinnig kan meepraten, en een Protestantse aanwezigheid waar kan maken, die hout snijdt. Er wordt op gerekend dat de 12 studenten van nu uitgroeien tot een 30-tal, wanneer de faciliteiten eenmaal voltooid zijn. Een universitaire campus op Protestantse grondslag. De mensen die blijk hebben gegeven van interesse, komen er uit zo’n 20 verschillende denominaties, zodat er een geweldige stap voorwaarts zal worden gezet, samen op weg naar een echte oecumene.

Een droom die uitkomt. Die waargemaakt wordt door noeste volharding en eigenzinnigheid, tegen alle tegenwerking en tegenslagen in.

 Het volgende deel van het project is genoemd: 

Leon Felipe