Colofon:

Het Berichtenblad is een uitgave van het bestuur van de Nederlandse Stichting ‘Het Evangelie in Spanje’  die beoogt de zaak van het Evangelie in Spanje  - in nauw overleg met de Spaanse Evangelische kerken zelf -
vanuit de wijde kring der Nederlandse Protestantse kerken naar beste krachten te bevorderen.

Eindredactie:  G.A. Voerman - van Haselen
Geertebolwerk 25     3511 XA  Utrecht
info@evangelie-in-spanje.nl           
website:  www.evangelie-in-spanje.nl
RSIN 8075.13.507

MEDEDELINGEN VAN DE ADMINISTRATIE
Vriendelijk verzoeken wij u adreswijzigingen door te geven aan:
Geertebolwerk 25, 3511 XA Utrecht.        
Voor uw medewerking zeggen wij u hartelijk dank.

BIJDRAGEN
Bijdragen voor ons werk onder vermelding van bestemming
zien wij graag tegemoet op bankrekening
NL 08 FVLB 02 26 11 07 53 t.n.v. ‘Het Evangelie in Spanje’ te Zeist,
liefst met vermelding: algemeen of: pensioenen.

Van de redactie
Al lijkt Corona in Nederland minder, we blijven voorzichtig. Pech en ziekte troffen ons ook in 2022, maar we blijven verbonden met de Protestanten in Spanje, die het juist met de inflatie en ook als gevolg van de corona niet gemakkelijk hebben.
We zijn op dit moment maar met zijn drieën, en we snakken naar versterking. Kom over en help ons!!!
Toch hopen we u met dit Berichtenblad gevarieerd nieuws te brengen. Ook al is het toch weer niet gelukt om het te versturen voor de kerst… Je hebt niet alles in de hand. Het lied waarmee we eindigen is niet een kerstlied, zoals u zou verwachten, maar spreekt van hoop en verbondenheid…

Inhoudsopgave:
Overdenking                                                                     
Spanje kerken                                                                   
  Kerstoverdenking van de I.E.E.                                          
  Kerstboodschap Carlos López Lozano (bisschop IERE)          
 I.E.E. Fliedner Stichting                                                    
  Scholen                                                                         
  Jubilea                                                                           
  Uit de FFF stelt zich voor: Damaris Ruíz de Miguel             
  Afscheid van Gunhilde (Guni) Hecker.                              
  Een stukje geschiedenis van de Fliednerverein         
Congres FEREDE                                                             
I.E.E. kerkzaken                                                             
 Solidariteitsfonds van de I.E.E.                                        
 Vergadering permanente commissie van de I.E.E.               
 Nieuwe predikante Torrevieja                                            
 Niño de Navidad dit jaar voor Oekraïne en Benin               
 Kerstcollecte I.E.E.                                                  
  Creo sin Credos  geloofsbelijdenis anders           
Spanje                                                       
 Klimaat                                                     
 Sagrada Familia                                                
 Sevilla Protestantse wandelroute Vrouwen en Carmen       
Financiën                                                                       
Gedicht                                                                          

Overdenking
In de ster van Bethlehem die de Wijze Magiërs aanschouwden in hun zagen zij een boodschap van de opperste der goden. Een boodschap vanuit het heelal zoals zij dat kenden. Deze ster hier toont een stukje van de laatste beelden van het heelal zoals wij dat kennen. We beseffen nu beter dan ooit dat er oneindig meer te weten en te ontdekken is, dan we ooit hadden vermoed.
Hij, de Schepper van al wat er is, zienlijk en onzienlijk, heeft in Jezus Zijn toekomst op het spel gezet, om dit – ons – kleine stukje van de schepping te redden. Dat mogen we vieren, maar daarmee krijgen we ook een verantwoordelijkheid. Het is aan ons om die schepping zo goed mogelijk te bewaren, en door te geven aan volgende generaties, opdat er ook voor hen een leefwereld mag zijn.
In doen en vooral laten, in gebed en vriendelijkheid kunnen wij die Kerstgedachte in heel het jaar 2023 voortzetten.

Gods zegen en Gods goede Geest mogen ons daarin leiden.

 
Spanje kerken
Kerstoverdenking van de I.E.E.

Navidad 2022

Zing voor de HEER een nieuw lied: wonderen heeft Hij verricht. Zijn rechterhand heeft overwonnen, Zijn heilige arm heeft redding gebracht. 2 De HEER heeft Zijn overwinning bekendgemaakt, voor de ogen van de volken Zijn gerechtigheid onthuld. 3 Hij heeft gedacht aan Zijn liefde en trouw voor het volk van Israël. De einden der aarde hebben het gezien: de overwinning van onze God. (Psalm 98:1-3). We vieren, en vieren is een oefening in gedenken en in belofte, in de wederkerigheid waarin God met ons meebeweegt tot onze zegen en redding.

Bij talloze gelegenheden krijgt de viering een feestelijk ritme, en zo staat de Bijbel vol feestelijke momenten; in de evangeliën verschijnt Jezus bij tal van vieringen, maaltijden, Pasen, een bruiloft, omdat Jezus het leven deelt van de Zijnen en van degenen die zich in de periferie bevinden, om ons te roepen tot volheid.
Dit jaar, en - doordat de vieringen als gevolg van de pandemie werden uitgesteld - bij allerlei gelegenheden, hebben we in veel van onze gemeenten en instellingen de 150e verjaardag van de geschiedenis van ons kerkelijk werk gevierd. De belangrijkste conclusie van deze gebeurtenissen was de dankbaarheid voor de keten van getuigen, voor de wonderen die God in ons midden heeft gedaan zoals de psalmist zegt in ps. 98.

Het tweede element waar we de moeten nadruk op moeten leggen, is hoe Gods redding bekend werd, zoals ook in de psalm staat, in talrijke momenten van (Zijn) bevrijdend handelen, ten behoeve van onderwijs, van gelijkheid en gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen, Godsdienstvrijheid of ten behoeve van sociale rechtvaardigheid. Het is een eer om dit prachtige en bevrijdende erfgoed te erkennen, ook al weten we dat we alleen maar hebben gedaan wat we moesten doen.
Tijdens een van deze vieringen spoorde de burgemeester van Jaca (Huesca), bij het ophalen van herinneringen aan het educatieve en sociale werk van ds. Salvador Ramírez, ons aan, om zelf ook vandaag bevrijdend te handelen, naar het voorbeeld onze voorgangers. Deze uitnodiging en uitdaging past bij wat het Evangelie ons vandaag opnieuw voorlegt, en bij wat we oproepen als we Kerstfeest vieren: Gods barmhartigheid en waarheid mobiliseren ons om Gods redding zichtbaar en herkenbaar te maken in het leven van mensen.
In feite versterken en vernieuwen het elkaar het beste wensen en het Kerstfeest vieren onze toewijding aan de God van de geschiedenis, die niet gelukkig is met de vormen van discriminatie en uitsluiting van onze tijd.
De nieuwe vormen van overheersing en de gevolgen van economische ongelijkheid maken dat rechtvaardigheid en vrede, inclusiviteit en het verwelkomen van mensen vooraan in onze prioriteiten moeten staan.
Als we het feit niet aandurven dat Kerst de uitdaging vertegenwoordigt van Gods menswording in het concrete leven van de meest kwetsbaren, moeten we misschien maar geen Kerstfeest vieren en moeten we maar liever onopgemerkt en en op onze tenen door deze feestdagen heengaan.
Zoals de profeet Jeremia (20:9) al zei: er brandt een vuur in onze botten waar we niet omheen kunnen, en we moeten een stem van profetie blijven verheffen, geworteld in de geschiedenis, die de talrijke wolk van getuigen eert die ons omringt en drijft, er is een toegewijde viering van kerst en het vol vertrouwen zichtbaar maken van de bevrijding en redding van onze God. We vragen om deze feesten en roepen ze aan, als een actie van zijn Geest in onze gemeenschappen en gezinnen, die we gehoorzamen en die we delen met allen die de barmhartigheid en waarheid van het Evangelie zichtbaar en bekend maken.
Comisión Permanente I.E.E.   December 2022

Kerstboodschap Carlos López Lozano (bisschop van de IERE)

Geliefde broeders en zusters, opnieuw bereiden we ons voor om de geboorte van onze Verlosser Jezus Christus te vieren. Opnieuw zullen we zeggen: Vrolijk Kerstfeest!
Door deze uitdrukking zo vaak te gebruiken, lijkt die soms zijn betekenis te verliezen.
We zeggen het tegen iedereen: de buurman, de winkelier, of de collega op kantoor of op het werk, een familielid dat we het hele jaar niet zien, of tegen iemand die we op straat tegenkomen; maar waarschijnlijk begrijpen velen niet wat we tegen hen zeggen en soms doen wij dat zelf ook niet.
Vrolijk kerstfeest! zeggen, betekent dat we ze  wensen dat ze een tijd van vreugde beleven om de geboorte van de Verlosser van de Wereld te vieren. Kerstmis is feest, het is vreugde, omdat onze Vredevorst geboren is.
In de Heilige Schrift lezen we: 'Maar de engel zei tegen hen: 'Wees niet bang; want zie, Ik breng u een de tijding van grote vreugde, die voor alle mensen zal zijn: Dat u heden een Redder geboren is in de stad van David, die Christus de Heere is.' Lucas 2:10-11

In de eerste hoofdstukken van het Evangelie die ons het verhaal van Kerstmis vertellen, wordt de uitdrukking "vrees niet" vijf keer gebruikt.
In de hele Bijbel komt die meer dan 365 keer voor.
Wees niet bang of wat hetzelfde is: vertrouw, (geloof) is een van de centrale boodschappen van de Schrift.
Jezus werd geboren in turbulente tijden, die verre van vreedzaam waren: er was politieke onrust, er waren oorlogen, er was een gebroken wereld die wanhopig een Verlosser nodig had.
Er waren zelfs spanningen in de relatie tussen Maria en Jozef. Mogelijk maakt ieder van ons vandaag ook zijn eigen crises door, maar de boodschap van de engel is duidelijk: "Wees niet bang."
Jezus' geboorte was een van de belangrijkste momenten in Gods plan om de wereld te verlossen. De komst van Jezus was een baken van licht. Het was het begin van hoop voor de wereld.
God zond ons Zijn Zoon omdat Hij wilde dat we Zijn volmaakte vrede zouden voelen, om de vreugde te ervaren die voortkomt uit het vertrouwen op God. Nu kunnen wij de Heer zeggen dat we Hem vertrouwen, en vrede en vreugde voelen, net zoals Maria, Jozef en de herders dat zoveel jaren geleden deden, toen ze de boodschap hoorden: "Vrees niet."
Vrolijk kerstfeest en gezegende Epifanie!

+ Carlos

I.E.E. Fliedner Stichting
Scholen
El Porvenir had zijn 125e verjaardag op Hervormingsdag 2022 en het college Juan de Valdés werd 59 jaar. Maar het vieren gebeurde op 3 november, en verder was er de hele week feest in de vrolijk versierde schoolgebouwen.

Het feestmenu was helemaal Duits:
Kartoffelsalat, Currywurst, Vanille Pudding en Bretzel

En natuurlijk hadden de leerlingen ook deel aan de herdenking van de komst van Fritz Fliedner 150 jaar geleden!

Jubilea
Want ja, (ruim) 150 jaar geleden kwam Fritz Fliedner naar Spanje. Dat werd dit jaar uitgebreid herdacht.
(Over jarige gemeenten berichtten we al eerder)

Daarmee vierde men ook de 150ste verjaardag van het Fliednerwerk in Spanje (tegenwoordig Fundación Federico Fliedner FFF) en van de oorspronkelijke Fliedner-Vereniging in Duitsland.

Hoewel de pandemie het onmogelijk maakte om in 2020 de herdenking van de 150ste verjaardag van de aankomst van Federico Fliedner in Spanje (1870 – 2020) te vieren, had men afgelopen vrijdag 4 november 2022 eindelijk de gelegenheid om de waardering voor het verloop van 150 jaar noeste arbeid ten dienste van onderwijs en theologische vorming te gedenken.

Het evenement, dat plaatsvond in het auditorium van Het Porvenir (de school, die de rond 3 november ook zijn 125e verjaardag heeft gevierd), werd bijgewoond door een aantal belangrijke instellingen waarmee de Fliedner-Stichting en haar centra betrekkingen onderhouden, én door gezinnen van de scholen El Porvenir en Juan de Valdés, en medewerkers van de Stichting en haar centra.

Het gebeuren opende met een toespraak door Yolanda Gómez die als voorzitter van de Raad van Toezicht van de Federico Fliedner Fundatie of Stichting (FFF), alle aanwezigen verwelkomde. Vervolgens sprak Rainer Karstens, de voorzitter van de Duitse vereniging die we kennen als de ‘Verein’, een instantie die in 1870 de jonge Fritz naar Spanje stuurde en die 150 jaar later het werk van de Stichting en haar educatieve centra nog steeds trouw ondersteunt.
Daarna volgde het welkom van Alfredo Abad, vicevoorzitter van de Fliedner Stichting en voorzitter van de Permanente Commissie van de Spaanse Evangelische Kerk, die in zijn toespraak God dankte voor het feit dat Hij al die jaren van dienstbaarheid en toewijding met Zijn zorg heeft omringd.

Het programma ging verder met de groeten van allerlei instellingen die de Stichting na staan en die op verschillende manieren het educatieve werk dat wordt gedaan ondersteunen. Het hoofd cultuur van de Duitse ambassade, Isabella Neisinger-Langner liet weten dat de goede relatie tussen de ambassade en de Stichting zeer gewaardeerd werd, en roemde de lange duur van het werk.
Ook waren er mensen die namens belangrijke instanties spraken en feliciteerden, want zo gaat dat.
Mevr. Mercedes Murillo, adjunct-directeur godsdienstvrijheid van het ministerie van Het Voorzitterschap, Betrekkingen met de Rechtbanken en Democratisch Geheugen, namens de Spaanse regering en de directeur van de Stichting voor Pluralisme en Coëxistentie, Inés Mazarrasa, en Carolina Bueno, secretaris van FEREDE, die refereerde aan de vele  jaren werk van Federico en ook op kerkelijk gebied.
Ten slotte sprak Beatriz Álvarez, directeur administratie van El Porvenir, die de managementteams van de twee scholen van de Stichting vertegenwoordigt, namens directeur Herbert Vermoet, die om gezondheidsredenen niet ter plekke kon zijn. 
Tijdens het evenement hadden de aanwezigen de gelegenheid om een video te bekijken die het verloop van het toegewijde werk dat Fritz Fliedner in 1870 begon, en dat veel mensen in de loop van de 150-jarige geschiedenis hebben voortgezet, waarbij centra en projecten zich aansloten die de Federico Fliedner Stichting tot een protestantse instelling hebben gemaakt die een belangrijke plaats inneemt op het gebied van educatie en Theologische opleidingen. 
U kunt die zien als u het woord video hierboven aanklikt.

Maar mocht dat niet lukken, dan hebben we de tekst ook hier voor U, vertaald en wel. (Met wat beelden).
(De tekst werd door verschillende leden van de FFF ingesproken).

In 2022 was het 150 jaar geleden dat hier het 'Fliednerwerk’ begon. Een werk dat de Stichting in zijn huidige vorm erfde, dat haar verrijkte en haar nog steeds in de samenwerking met de I.E.E. doet bloeien.
Op 4 nov. 1870 kwam Fritz Fliedner, naar wie deze Stichting is genoemd, naar Spanje, als zendeling gezonden door het Berlijnse hulp-comité, dat tegenwoordig bekend is als de Vereniging voor de Bevordering van de Stichting Federico Fliedner in Madrid. (In 1870 kwam Fritz alleen, hij trouwde later en nam zijn echtgenote mee, ze kregen pas in Spanje kinderen.)
De ‘vereniging’ viert samen met de FFF het 150-jarig bestaan.


Bettina: Het is tegenwoordig een vereniging die de Fliedner Stichting ondersteunt...

Een stukje geschiedenis:
In 1869 had een jonge Duitse vicaris, Fritz Fliedner, een reis naar Spanje en naar Italië gemaakt, om de kort daarvoor ontstane Protestantse gemeenten die zich na de ‘glorieuze revolutie’ aan het vormen waren, te leren kennen, en hij was zo onder de indruk, dat hij een Vereniging oprichtte om het evangelie in Spanje te helpen... en die Vereniging bedacht een persoon te sturen die als brug tussen Duitsland en Spanje kon fungeren; men vroeg de jonge dominee Fritz Fliedner of hij die persoon wilde zijn en hij zei: ‘Ja’.
Marcos: Ik zal nooit vergeten hoe in 1870, het jaar van de oorlog tussen Pruisen en Frankrijk, en ook later tijdens de 1e en 2e wereldoorlog, de Vereniging haar verplichting om ons werk te ondersteunen nooit heeft verwaarloosd, deze Duitsers zijn nooit opgehouden ons te steunen, ondanks verschillende oorlogen en andere moeilijke historische momenten, tot op de dag van vandaag doen ze dat nog steeds.
De komst van Fritz Fliedner als zendeling had de wind in de zeilen door een historische context die gunstig was voor hem na de goedkeuring van de Spaanse grondwet van 1869, die voor het eerst in het land godsdienstvrijheid en vrijheid van kerkgang toestond, en daarmee ook de geboorte van de Spaanse Evangelische Kerk (Iglesia Evangélica Española) mogelijk maakte, die altijd zij aan zij liep met het Fliednerwerk.

Alfredo: De I.E.E. werd opgericht in de negentiende eeuw, aan het einde van de negentiende ter gelegenheid van een godsdienstvrijheid en daardoor dateert zijn officiële stichtingsacte van 1869. Deze gunstige achtergrond voor religieuze openheid moedigde evangelische zendelingen zoals Fritz Fliedner aan om de protestantse gemeenten in Spanje te helpen bij alles wat ze nodig hadden.

Marcos: "Een van de eerste vragen van degenen die in Spanje aankomen, was hoe ze zouden kunnen helpen bij de ontwikkeling van het Spaanse volk, de geestelijke ontwikkeling, maar ook bij de ontwikkeling van het onderwijs. In die tijd openden de zendelingen naast een kerk, een school."

Fritz Fliedner wijdde zich heel zijn leven aan de opvoeding van Spaanse kinderen en jongeren, omdat hij zag dat het Spanje van die tijd gekenmerkt werd door een zeer hoog percentage analfabetisme.

Daniel Casado: Nog geen 30% van de jongens en 15% van de vrouwen kon toen lezen; daarbij kwam, dat er niet genoeg scholen waren, die voor het grootste deel van ook nog eens van verschrikkelijk slechte kwaliteit waren.

Fliedner snapte ook dat de methode van de opleiding moest worden verbeterd, door een voorbeeld te nemen aan progressieve en innovatieve onderwijsmethoden uit Europa.

Hij wil schoolonderwijs gebruiken om actieve burgers op te leiden die zelfstandig kunnen denken en kritisch hun eigen mening in de samenleving kunnen uiten...
In die tijd werd de leerstof achter elkaar onderwezen, elk jaar een of twee vakken, waar vervolgens nooit meer iets mee werd gedaan... dit leidde ertoe dat leerlingen, die nog niet klaar waren voor bepaalde vakken, die domweg uit het hoofd leerden.
Fritz Fliedner daarentegen introduceerde een systeem dat erg lijkt op ons huidige systeem, waarbij de vakken gelijktijdig worden onderwezen en dat de behandelde onderwerpen elk schooljaar moeilijker en uitgebreider worden.

Al deze veranderingen liepen uit in zijn belangrijkste levenswerk, de stichting, bouw en ingebruikname van de school: El Porvenir. (= De Toekomst)

Daniel: Zodra hij in Spanje aankomt, realiseert hij zich hoe de onderwijssituatie in Spanje is, en hoewel hij begint met het oprichten van basisscholen, is hij zich ervan bewust dat een middelbare school noodzakelijk is, en hij begint er onmiddellijk voor te strijden om die school gebouwd te krijgen.

En zo werd de 'El Porvenir'-school in 1897 opgericht na het overwinnen van talloze obstakels.
De school is nu 125 jaar oud en is nog steeds een rolmodel met haar innovatieve onderwijs, dat is gebaseerd op de wortels van het verleden en deze voortzet in vele meerjarige projecten om sociale betrokkenheid en naastenliefde te bevorderen.
Gema: Fliedner's inspanningen en zijn duidelijke doelstellingen, ondanks de vele moeilijkheden, zijn voor mij een model voor alles wat ik op school doe, bovenal laat hij me keer op keer zien hoe belangrijk een duidelijk doel is in educatief werk. Dit is waar we uit leven in deze school, en het rust op waarden als tolerantie, respect, solidariteit en verbetering van onze samenleving.

Maar het werk van de Fliedners was niet beperkt tot de bouw van basisscholen en El Porvenir, maar men lanceerde een groot aantal projecten, waaronder de toenmalige Nationale en Buitenlandse Boekhandel, die materialen en literatuur leverde aan de door Fritz opgerichte basisscholen en ook aan de Porvenir-school. In die tijd werden ze nog met argwaan bekeken vanwege hun band met de protestantse wereld. De boekhandel is open gebleven onder de naam Librería Calatrava tot de definitieve sluiting in 2018.

Daniel Casado: In 1873 richtte Fritz de boekhandel op die hij Nationale en Buitenlandse Boekhandel noemde, een zeer strategische naam. Hij was zeer intelligent omdat hij op die manier elke mogelijke afwijzing voorkwam vanwege het protestantse geloof, de Calatrava-boekhandel ontwikkelde vanaf het begin een indrukwekkende hoeveelheid werk, omdat er ook een uitgeverij bij hoorde...

Een ander iconisch element van het Fliedner-werk was de aankoop door Fritz Fliedner in 1880 van een zeer speciaal complex in El Escorial.

Alberto: Historische bronnen geven aan dat het gebouw dat we nu ‘Monasterio de Prestado’ (lett. Geleend klooster) noemen, in de zestiende eeuw als accommodatie diende voor de architect van het El Escorial, Juan de Herrera, en dat koning Filips II er ook woonde toen hij toezicht kwam houden op de bouwwerkzaamheden (van zijn toekomstig paleis: het Escorial enkele kilometers verder).
In de loop der jaren sinds 1880 wordt het pand daar voor verschillende doeleinden gebruikt. Tot de Spaanse Burgeroorlog was het een weeshuis en een school, genaamd "Casa de Paz" (Vredeshuis), daarna werd het stil tot de naoorlogse periode, en toen kon dit werk doorgaan tot de jaren 90.

Alberto: Van 2002 tot 2016 huisvestte het de faculteit Theologie SEUT, met een studentenslaapzaal voor de eigen studenten, en in de afgelopen 25 jaar is het pand drie keer gebruikt als een vluchtelingencentrum.

De geschiedenis van deze 150 jaar is zeer bewogen en rijk aan gebeurtenissen die de huidige Fliednerstichting, die als zodanig is opgericht in 1987 door de I.E.E. hebben bepaald.

Alfredo: De Fliednerstichting is opgericht door de I.E.E. om het erfgoed van het Fliednerwerk te behouden en onderwijstaken en sociale projecten te verbeteren en te verenigen.

Damaris: In het schooljaar 1996-97 bestond de Fliedner Stichting al, en de I.E.E. besloot destijds om de Juan de Valdés School in deze Stichting te integreren.
Zo heeft men in de loop van de decennia altijd oog gehad voor de behoeften van onze samenleving. Dit gaf aanleiding tot projecten als de Juan de Valdés School, die later werd geïntegreerd en de Fliedner Stichting verrijkte.

De Juan de Valdés School ontstond in de jaren 60 van de vorige eeuw, toen Spanje nog steeds diep leed onder de dictatuur, met sterke ongelijkheden, sociale en Staats-discriminatie van alle niet-katholieke activiteiten, vooral op het gebied van onderwijs.

Op 1 oktober 1963 opende de Juan de Valdés School haar deuren in het gebouw van de Kerk van Jezus in Madrid.
Zo begon de lange geschiedenis van de school, die werd geboren op initiatief van voorgangers van de I.E.E.: Alberto Araújo, Luis Ruíz Poveda, Daniel Vidal en Benito Corvillón.
Het is opmerkelijk dat, zodra de school groeide en leerlingen uit alle protestantse gemeenten in Madrid werden ingeschreven omdat de school in de eerste plaats confessioneel was, de school vanwege politieke en internationale gebeurtenissen een toevluchtsoord werd voor kinderen van politieke ballingen uit verschillende dictaturen.
De Juan de Valdés School bleef trouw aan haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en is nog steeds een innovatieve onderwijsinstelling met een speciale nadruk op waarden en sociale betrokkenheid waar dat nodig is.

Carlos: Wat de Juan de Valdés School echt uniek maakt, is daar binnenin. Het zijn de medewerkers, die deel uitmaken van de school, die zich uit in persoonlijke ondersteuning door de school van gezinnen en leerlingen, met empathie en met menselijkheid.

De Theologische faculteit SEUT heeft ook een lange geschiedenis van toewijding aan onderwijs en Bijbels onderricht.
Die geschiedenis gaat terug tot het jaar 1884 toen, dankzij de steun van een Schots hulpcommissie, de I.E.E. in Cádiz een protestants theologisch instituut stichtte, een theologisch opleidingscentrum voor predikanten van de I.E.E. en de zusterkerk I.E.R.E.

Alfredo: Sinds ds. Villesid van de kerk van San Fernando aan het begin van de 19e eeuw begon met dit werk, eerst in El Puerto de Santa Maria, en later werd het de faculteit theologie… heeft de I.E.E. altijd uit het diepst van het hart gestreefd naar (goed) theologisch onderwijs. Daarom had ze capabele predikanten als Georg en Theodor Fliedner, die daar zeer toegewijd werkten.
Met grote professoren en theologen die aan het SEUT onderwezen heeft het SEUT zich in de loop der jaren onderscheiden door een grote roeping, en een oecumenische oriëntatie in de theologische opleiding en studie van de Bijbel, en zo is het tot op de dag van vandaag in alle trouw gebleven.

Israel: We zetten in op een integrale vorming die voorbereidt op het leven, en waarvan de centrale elementen Theologie en het Woord van God zijn,

Tegenwoordig is de FFF de erfgenaam van het werk dat in 1870 is begonnen, en die is in 150 jaar tijd stap voor stap verrijkt door projecten die zijn toegevoegd en vorm geven aan zijn heden.
Daarom blijven we, samen met onze broeders van de ‘Verein’ en de Kerk die ons omvat, de I.E.E., waken over de behoeften van onze samenleving van de eenentwintigste eeuw zoals voorheen, om voorbereid te zijn en te reageren (op de ontwikkelingen).

Het evenement werd bekroond door een prachtig concert van het befaamde Rodin Viool- en Pianoduo, dat met hun werken het hart verheugden van de aanwezigen, die unaniem het muzikale talent van het Duo prezen.
Aan het einde van het evenement deelden alle deelnemers een glas Spaanse wijn, aangeboden door de F. Fliedner Stichting.
Ze zijn daar erg trots op het werk van 150 jaar dat tot nu toe is verricht en de trouwe steun die zowel de ‘Verein’ als de Spaanse Evangelische Kerk aan dit werk hebben gegeven.

De Fliednerstichting Madrid kreeg op 4.11.2022 bezoek van leden van de vereniging uit Duitsland.
De viering van het 150-jarig bestaan van de twee partnerinstellingen, die in 2020 werd uitgesteld vanwege de pandemie, werd ingehaald. De gasten werden in El Porvenir verwelkomd door leerlingen die verkleed waren als leden van de familie Fliedner en die verschillende sketches opvoerden in het Duits, hun tweede vreemde taal.

Bijzonder opmerkelijk waren drie Fritz-figuren, in verschillende levensstadia. 
(De vereniging had Fritz Fliedner in 1870 naar Madrid gestuurd om de Spaanse protestanten te steunen).
Na gezamenlijke bezoeken aan beide Fliednerscholen was er 's avonds een feestelijke bijeenkomst met groeten van verschillende relevante vertegenwoordigers van het protestantisme en de lokale politiek. 
Zie hiervoor… Vervolgens werd een video getoond over de geschiedenis van de FFF en de vereniging, gemonteerd door de pr-functionaris Salome Arnaiz. De tekst hebt u al kunnen lezen, maar niet dat de film ook met Duitse ondertiteling is te vinden op de websites van de FFF en de Vereniging of hier: https://www.youtube.com/watch?v=mQdaaFxM5F0&t=2s

De volgende ochtend waren er uitgebreide gesprekken tussen de twee partnerinstellingen. Leden van het patronaat van de FFF en het bestuur van de Vereniging wisselden na de lange, door de pandemie veroorzaakte pauze, intensief ideeën uit.

Aan het begin van het schooljaar moedigde ds. Alfredo Abad, lid van de Raad van Toezicht, het personeel aan en deelde de resultaten van de vergadering van de Raad van Toezicht afgelopen juli, waarbij twee nieuwe leden werden verwelkomd en van Joel Cortés, die bijna 40-jaar eerste voorzitter was, afscheid werd genomen. Voor het eerst wordt de Raad voorgezeten door een vrouw: Yolanda Gomez, lid van de I.E.E.
De vertrekkende voorzitter Joel Cortés i Casals nam afscheid van alle medewerkers in een bericht waarin hij zijn diepe dankbaarheid uitsprak voor de verantwoordelijke acties van elk van hen. In zijn teksten blikt hij terug op situaties en beslissingen die niet altijd even gemakkelijk waren, waarin het gewicht van de geschiedenis van het protestantisme en het instituut een rol speelde. In de 31 jaar dat hij president was, had hij ervaren wat Elfriede Fliedner beschrijft in de "Herinneringen van de familie Fliedner", dat op de moeilijkste momenten zonder zichtbare uitweg Gods hulp aanwezig is.
Met het oog op de toekomst van de Fliedner Stichting heeft hij er vertrouwen in dat het motto
"Wij onderwijzen voor het leven" zal uitkomen, vanwege het unieke ‘selling point’ van de Fliedner scholen op het gebied van godsdienstonderwijs.
Cortés sluit af met de verzekering dat hij de Fliedner Stichting altijd in zijn hart zal houden.

Uit de FFF stelt zich voor: Damaris Ruíz de Miguel.
Mijn vader Luis Ruíz Poveda, predikant van de I.E.E., was student en opvolger in het pastoraat van Georg Fliedner in de Iglesia de Christo, die samenkomt in El Porvenir. Hij was mede-oprichter en lange tijd schoolhoofd van het Juan de Valdés. Ik studeerde psychologie aan de Complutense Universiteit van Madrid, gespecialiseerd in klinische diagnostische technieken, en voltooide later mijn masterdiploma als een "expert in bemiddeling en conflictoplossing". Met deze training kon ik als docent werken met studenten op het gebied van emotionele en affectieve ontwikkeling, gebaseerd op een model van empathisch onderwijs en christelijke waarden. Ik heb mijn hele carrière doorgebracht op het college Juan de Valdés, waar ik Spaanse taal- en letterkunde, muziek en sociale studies doceerde in het basis- en voortgezet onderwijs. Van 2002 tot 2013 runde ik de school, en tot mijn pensionering was ik verantwoordelijk voor de afdeling schoolpsychologie op beide scholen van de Fliednerstichting.
Ik leer al mijn hele leven hoe ik les moet geven. Ik ben momenteel voorzitter van de kerkenraad van mijn I.E.E.-gemeente in de wijk San Blas in Madrid en sinds 2007 ben ik plaatsvervangend secretaris van de permanente commissie (CP) van de Iglesia Evangélica Española.
Ik vertegenwoordig ook de I.E.E. in de Raad van Bestuur van het Spaanse Bijbelgenootschap en was tien jaar lang afgevaardigde in het bestuursorgaan van FEREDE. Sinds afgelopen zomer ben ik lid van de raad van toezicht (mecenaat) van de Fliednerstichting.

Namens het bestuur van de vereniging ter bevordering van de Fliednerstichting werd met dankbaarheid afscheid genomen van Gunhilde (Guni) Hecker.
In maart 2022 vonden nieuwe bestuursverkiezingen plaats ter gelegenheid van de digitale algemene vergadering van de Fliednerverein. In deze context heeft Gunhilde Hecker, die de vergaderingen enige tijd niet had bijgewoond vanwege een verzwakte gezondheid en hoge leeftijd, officieel haar mandaat neergelegd. Tijdens een bezoek aan Guni in Esslingen in juli 2022 overhandigde Bettina Zöckler haar een boeket bloemen in de Spaanse kleuren als dankbare erkenning van de Vereniging, evenals een album met herinneringen uit Madrid, waarin lokale medewerkers, van wie sommigen nog met Guni hadden gewerkt, zeer warme woorden aan haar opdroegen. (Zij was een van de rechterhanden van Doña Elfriede Fliedner en heeft onvermoeibaar voor de Stichting en het Protestantisme in Spanje gewerkt!)

Een stukje geschiedenis van de Fliednerverein

De dictatuur van Primo de Rivera maakte in de jaren 20 van de vorige eeuw een abrupt einde aan de debatten over vrijheid van godsdienst en geweten. Van de grondwet van 1876 gold alleen nog de eerste zin: "De katholieke religie is die van de Staat".
Niet alleen de financiële, maar ook de hele situatie van het Spaanse protestantisme was opnieuw uiterst kritiek geworden.
Een uiting van deze veranderde situatie was de reis van koning Alfons XIII naar Italië, en zijn toespraak in het Vaticaan op 19 november 1923.
Verwijzend naar de eeuwenlange strijd van de Reconquista, de ontdekking van de Nieuwe Wereld, de katholieke vorsten Ferdinand en Isabella, die het katholieke Spanje vormden, concludeerde hij: "Het geloof van mijn volk is niet koud geworden, Heilige Vader, het geloof dat sinds mijn kindertijd in mijn hart heeft gebrand als de vrucht van de leer van mijn moeder, is niet rond een atoom gegroeid. ... Dus we beloven U plechtig, Heilige Vader, als U ooit ... als het geloof de grootste offers van de katholieken zou eisen, zullen de Spanjaarden geen enkel offer uit de weg gaan; en als U, ter verdediging van het vervolgde geloof, als de nieuwe Urbanus II, oproept tot een kruistocht tegen de vijanden van onze Allerheiligste religie, zullen Spanje en zijn Koning, trouw aan Uw bevelen, nooit afwijken van de ereplaats die zijn glorieuze tradities het instrueren, voor de triomf en glorie van het Kruis..."
In zijn antwoord, meldt Theodor Fliedner, gaf de paus zijn zegen aan alle Spanjaarden, katholiek of niet, ‘en nodigde hij de protestanten met sirenestemmen uit om terug te keren naar de boezem van Moeder Kerk.’ Deze fundamentele vragen hielden Theodor Fliedner keer op keer bezig, en zetten hem onder druk.

In Blätter aus Spanien No. 162, 1927, deed hij gedetailleerd verslag van een katholiek gesprek: ‘Waarom bent u geen protestantse, Allerheiligste Maagd?’ En het antwoord: ‘Ik ben geen protestant omdat de protestanten de tradities van de ware kerk hebben gebroken. Ik ben geen protestant, want tegenwoordig worden alleen de slechte katholieken protestanten.’ –
En met zulke mensen heb je te maken! schreef Fliedner.
‘Aangezien ik niet geloof dat Spanje definitief de open zee van historisch onderzoek in kan gaan, tenzij de lokale katholieken met enthousiasme en oprechtheid helpen bij hun werk, betreur ik onmetelijk de afwezigheid van dit sterke zuurdesem in onze officiële Kerk.’

Theodor Fliedner trok een tussentijdse balans: ‘Op 13 september was het zes jaar geleden dat de Spaanse dictator Primo de Rivera, die de Jezuïeten achter zich heeft, de teugels van de regering in handen nam. Het is in onze ogen een wonder dat de protestanten in Spanje, op een paar incidenten na, geen kink in de kabel konden steken. Alle pogingen om de kleine evangelische groepen te vernietigen zijn mislukt.’ (Blätter aus Sp. 171, S. 2717).
(Dr. Wolfgang Otto, wordt vervolgd.)

Congres FEREDE
Het eerste congres van alle protestantse theologische faculteiten is geïntegreerd in de koepelorganisatie FEREDE. In juni 2022 kwamen 43 docenten van vijf faculteiten met door de staat erkende titels (faculteiten van de Asambleas de Dios, Adventisten, Baptisten, Vrije Evangelischen en het SEUT van de I.E.E.) bijeen. Een deelnemer vatte samen: ‘Het was een gezegende tijd van reflectie, we hebben goed samengewerkt om het kwaliteitsniveau van onze training te verbeteren en de samenwerking van alle docenten te bevorderen.’
Volgende bijeenkomsten vallen dus onder de FEREDE…

I.E.E. kerkzaken

Er is een Solidariteitsfonds van de I.E.E. opgericht dat bijdraagt aan de hulp in Oekraïne van het Gustav-Adolf-Werk (GAW).
In mei 2022 werden in de I.E.E.-gemeenten collectes ter waarde van € 18.000 opgehaald, die ter beschikking werden gesteld van de GAW, waarmee de totale opbrengst op dat moment een kleine € 320.000 bedroeg.

De permanente commissie van I.E.E. kwam bijeen voor haar 347e vergadering in april 2022 in de Catalaanse gemeente Rubí. Deze vergadering vond na drie jaar pandemie eindelijk weer plaats. In 2020 moest de bijeenkomst op korte termijn worden afgelast en in 2021 vond die alleen digitaal plaats. De vreugde van de hereniging was groot en de dankbaarheid was voelbaar.

Op 22 mei 2022 werd ds. Krista Givens als predikant geïnstalleerd in haar nieuwe standplaats: “La Siesta” in Torrevieja (Alicante). als predikant geïnstalleerd in haar nieuwe standplaats: “La Siesta” in Torrevieja (Alicante).
Namens de I.E.E. namen de predikanten Teresa Sancho, Mariano Arellano, David Manzanas en Abraham García deel, (hier v.l.n.r. om haar heen).

Verder was de voorzitter van de Classis Levante: Daniel Manzanas aanwezig, evenals verschillende broeders en zusters uit de kerken van Alicante en Cartagena.
De Heer moge haar dienstwerk zegenen.

Niño de Navidad dit jaar voor Oekraïne en Benin

Elk jaar beginnen de schoolkinderen al in september te werken aan hun kerstdoos voor kinderen die in arme omstandigheden geen kans hebben op kerstcadeautjes. Het is voor de kinderen een leerzaam moment, en ook een uitdaging om zich in andere kinderen te verplaatsen. De school sluit daarbij natuurlijk aan met het lesrooster. Dit jaar gingen de dozen naar kinderen in Oekraïne en in Benin (Afrika) ® (Het rode stukje in de kaart).

Kerstcollecte I.E.E.

Deze was dit jaar bestemd voor de bouw van een kinder- en jeugdcentrum in de stad Aleppo, Syrië.
Dit project wordt gerealiseerd via het Gustav Adolf Werk, dat rechtstreeks samenwerkt met kerken in Syrië. Het geld uit verschillende kerken van Europa, zal volledig in het land worden geïnvesteerd, tegelijkertijd de bouw van het centrum bereiken en werk en levensonderhoud geven aan de vele gezinnen die lijden onder de bloedige gevolgen van een naoorlogse chaotische situatie.

Creo sin Credos
 Een geloofsbelijdenis van Gerard Oberman die met zijn gezin in Latijns Amerika woont. Hij was dit jaar de spreker van de pastoral, u las meer over hem in het vorige nummer.
Ik geloof zonder Credo’s…

Ik geloof in de God, die de eerste zon haar vuur gaf,
die het leven deed kloppen
en die het prachtig veelkleurig liet zijn,
die ongekleed spelen ging in de tuinen van het heelal,
zonder te denken aan tijd, en die lachend de wind begroette.

Ik geloof in een God die vriend van zijn schepselen werd,
die de boom omhelsde en zwom met de vissen,
die naast de leeuw en het lam zat
en danste met de vogels in de lucht.

Ik geloof in een God die met mensen op weg ging,
die hen leerde dromen en hen aanspoorde om vrij te zijn,
die hen een horizon wees vol allerlei waar ze heen konden gaan.

Maar ze begrepen het niet, of wilden het niet, of ze waren bang.

Ik geloof in een God die werd gekerkerd in vooroordelen,
die gemuilkorfd werd door concepten en doctrines,
die opgesloten werd in donkere enge ruimtes,
die beperkt werd in Zijn vermogen om te beminnen en te helen.

Ik geloof in een God die zich van zoveel ketens bevrijden wil,
die het stof van oude geloofsbelijdenissen wil afschudden
en de structuren van vormen en dogma's wil doorbreken
om weer een inclusieve, brede, milde God te zijn.

Ik geloof in een God aanwezig wil zijn, echt en authentiek,
in zoveel andere manieren van geloven, van vieren, van leven;
een God die zich blijvend tracht te openbaren in de geschiedenis
van de vrouwen en mannen die nooit die horizon, dat licht, die mogelijke wereld uit het oog verloren.

Ik geloof in een God die bereid is af te dalen in de hel
van de onrechtvaardig onderworpenen,
van de gewelddadig gemarginaliseerden,
van degenen die gevangen zitten in netten van bedrog en dood,
van degenen die gestigmatiseerd worden omdat ze anders zijn,
van migranten zonder land, zonder thuis, zonder genade,
van degenen die verminkt, verkracht, geslagen zijn,
van de slachtoffers van haat die verwonden en doden,
van hen die zwijgen, die verdwenen, van hen die niemand zijn.

Ik geloof in een God die ons wil opwekken en doen herrijzen
uit zoveel manieren om dood te zijn,
uit zoveel manieren van leven zonder betekenis, zonder passie en zonder mededogen.

Ik geloof in een God die ons oproept om gemeenschap te zijn,
om lichaam te wezen, om een solidaire ontmoeting te zijn
van de een en met de ander, vrouwen en mannen,
om alternatieve ruimtes te maken met een plaats voor iedereen
in diens complexe en rijke diversiteit.

Ik geloof dat in deze ruimtes
het brood dat wordt gedeeld een sacrament wordt
en dat de beker die van hand tot hand gaat,
zonder vooroordelen,
een glorieuze manifestatie is van de kracht van een liefde
die in staat is om alles te transformeren.

Ik geloof in een God die de hoop niet heeft opgegeven,
ondanks alles,
en die van tijd tot tijd
terugkeert om te glimlachen.

G. Oberman

Is dàt niet de God die wij verwachten willen,
jaar in jaar uit, in heel de Kersttijd,
en heel ons leven door?                         GVvH

 

Spanje
Klimaat
Er wordt veel gesproken over de klimaatverandering. Het Middellandse Zeegebied heeft daar veel onder te lijden, en is ook een factor op zich. De laatste jaren is het weer in Spanje wisselvalliger en extremer geworden. Dat heeft onder andere te maken met de temperatuur van het zeewater. Die is hoger geworden, en daardoor kan de zee de hete Saharalucht minder effectief afkoelen, wanneer die over het water gaat. Bovendien wordt de lucht dan ook minder bevochtigd, met als gevolg ook meer wisselingen in de luchtlagen boven Spanje. Meer hitte en meer heftige buien zijn het gevolg. Helaas.

Sagrada Familia

Vorig jaar om deze tijd schreven we over de nieuwe toren aan de Sagrada Familia in Barcelona. 
Op vrijdag 16 december werden ter gelegenheid van een kerstconcert twee nieuwe, 135 m. hoge torens in gebruik genomen, die van de Evangelisten Lucas en Marcus, zoals u wel weet gesymboliseerd door respectievelijk een rund en een leeuw. 
Die prijken dan ook bovenop deze torens. 
Er komen er in de loop van 2023 nog twee voor de Evangelisten Mattheüs en Johannes, - er wordt aan gewerkt – en in 2026 hoopt men met de hoogste toren, 172 m. die van Christus, het gebouw te voltooien.
Alleluja en Amen staat er bovenaan de torens geschreven, als u goed kijkt, kunt u dat links en rechts net onder de dierfiguren zien.

Sevilla
De gemeenteraad van de Spaanse stad Sevilla heeft in october het plan goedgekeurd voor een wandelroute die in de stad en de directe omgeving langs plekken voert die met het protestantisme te maken hebben.

Het idee van een “Protestantse route” kwam van de Autonome Evangelicale Raad van Andalusië.
Volgens de organisatie, zal de “culturele route” het probleem op lossen van ‘een weinig bekend en vaak vergeten deel van een essentieel stuk geschiedenis’. Verschillende belangrijke Sevillianen in de streek omhelsden het Protestantisme, en hadden een belangrijke impact op de cultuur, het sociale leven en de verdediging van de vrijheid, schrijft de Organisatie.

Het is de bedoeling dat de route een belangrijk deel van de geschiedenis van Spanje 'normaliseert', en het integreert in de culturele kaart van Sevilla en Spanje van vandaag de dag. De gemeenteraad van Sevilla heeft unaniem voor de route gestemd. De politici vinden dat die van historisch en cultureel belang is. Er zal in januari 2023 een brochure uitgegeven worden met informatie, onder verantwoordelijkheid van het stadsbestuur, maar de Evangelische Raad mag de inhoud bepalen.

Vrouwen
Al eerder stemde het stadbestuur in met een plan om sommige straten en pleinen een nieuwe naam te geven. Onder de nieuwe namen behoorden er verschillende aan Protestantse vrouwen, zoals María de Virues, Isabel de Baena en Francisca de Chaves.

Wereldser: we vonden enkele tips uit 2019 om door Sevilla te lopen in het spoor van het zigeunermeisje Carmen.
De beroemde opera Carmen van de componist Georges Bizet vond zijn oorsprong in de mooie stad Sevilla. 
Niet ver van de Plaza de España bevindt zich de voormalige tabaksfabriek, (nu is dat de universiteit,) waar zich het verhaal van Carmen afspeelt. In dit gigantische gebouw werkten ooit vijfduizend vrouwen.
De Fransman Prosper Mérimée zag een van hen dansen en zingen, en werd prompt verliefd. Maar de liefde was niet wederzijds, dus verwoordde Mérimée zijn onbeantwoorde gevoelens in een novelle.
Die gebruikte George Bizet later weer voor het libretto van zijn opera Carmen. De opera droeg bij tot de reputatie van de Andalusische vrouw als prachtig, trots en temperamentvol.

Begin bij de Fábrica de Tabacos, de plek waar Carmen werkt en ze haar nieuwe minnaar Don José ontmoet. Loop daarna door de tuinen van Murillo om de tuinen van het Real Alcázar heen en wandel door Callejón de Agua, waar Carmen in de opera een manzanilla drinkt bij taberna Lillas Pastîa.
Sla rechtsaf en wandel door de Calle de Juderia en de andere straatjes van Santa Cruz.
Hier gaan Carmen en andere zigeuners de confrontatie aan met de autoriteiten en kunnen ze snel wegkomen in de steegjes. Loop daarna naar het Plaza de Toros aan de voorkant, bij de rivier.
Carmen heeft al snel genoeg van de Don José en laat een oogje vallen op de stierenvechter Escamillo.
Hier, in deze arena van de stierenvechters, komt het verhaal van Carmen tot een dramatisch eind, wanneer ze wordt vermoord door de jaloerse Don José.
Voor de arena staat het standbeeld van Carmen, die voor altijd naar de plek van haar noodlot kijkt.
En een ritje door de stad met paard en wagen is ook erg leuk!

Financiën

Hartelijk dank voor uw bijdragen die wij tot dusverre in dit kalenderjaar mochten ontvangen!
Daardoor kon € 5.000 naar Spanje worden overgemaakt voor de predikantssalarissen.
Voor pensioenen werd van u ontvangen € 700. Dit gehele bedrag is inmiddels ook overgemaakt naar Spanje.
Om begin volgend jaar het eerste deel van de bijdragen aan de salarissen te kunnen overmaken, is nog circa € 750,- nodig op moment van schrijven.
Nooit deden wij tevergeefs een beroep op u.
Uw bijdrage kunt u overmaken op bankrekening
NL 08 FVLB 0226 110 753 t.n.v.
Stichting Het Evangelie in Spanje te Zeist.

G.B. van Delft                                              Penningmeester


En de secretaris herinnert U er aan dat, al wordt het Berichtenblad thuis afgedrukt, niet alleen papier en postzegels geld kosten, maar ook de website! ;-)

Gedicht
De Nationale Bibliotheek van Spanje heeft op 17 october samen met verschillende instanties die aandacht aan vrouwen in de samenleving besteden, in het kader van de Dag van de Schrijfster, een speciale ruimte gemaakt voor een gedicht van Isabel Pavón, die de laatste 30 jaar al ruim 40 keer in de prijzen is gevallen met haar gedichten…
Haar gedicht TU VOZ IRRUMPE EN EL MUNDO werd, met felicitaties voor haar werk, ruim voor het voetlicht gebracht. Isabel schrijft o.a. voor Protestante Digital.