Voor u ligt een blad dat al voor het voorjaar was voorzien.
Maar de mens wikt en God beschikt, en zo kwamen er allerlei obstakels tussen ons voornemen u weer op de hoogte te brengen van het reilen en zeilen in Spanje, en het blad dat u nu in handen hebt.
Wij hopen echter dat u het met genoegen ter hand neemt, en dat uw aandacht voor de zusters en broeders in Spanje weer wordt gestimuleerd.

Wij laten u kennis maken met gasten uit Spanje, schrijven over wat er zo gebeurde in de kerk daar, er kwamen nieuwe predikanten, er stierven er, wederwaardigheden van leden van het bestuur: ds. van Laar sprak in Jaca op de predikantenconferentie, en ds. Voerman mocht beleven dat hij 60 jaar predikant was, en zestig jaar met Spanje verbonden, we schrijven over enkele ontwikkelingen in Spanje, en u hoort binnenkort weer van ons. 

Wees Gode bevolen!       

GAVvH

---

Inhoudsopgave:

Het bezoek van ds. Alfredo Abad, 11-12 juni 2014.
Bezoek van bisschop Carlos López Lozano van de I.E.R.E.
Financiën 
I.E.E.:
Pastoral  Jaca 
Scholen: El Porvenir.
Stoelendans 
Spanje algemeen:
Koningshuis 
Een oude bekende:
Catalonië.
Nederland:
Viering 60-jarig ambtsjubileum Ds. Ton Voerman 
Platform Spaanstalig Beraad 
In memoriam Ds. Francisco Manzanas 
In memoriam Ds. Gerson Amat
In memoriam Ds. Sebastián Rodríguez Gómez.
Gedicht

---

Het bezoek van ds. Alfredo Abad, 11-12 juni 2014.

Ds. Abad, de huidige secretaris generaal van de Comisión Permanente van de I.E.E., kwam op 11 juni in Nederland aan en hij werd opgehaald door ds. Wout van Laar en de penningmeester alvorens een bezoek te brengen aan ds. Voerman en gade, vanwege de oude betrekkingen. Bij dat bezoek werden enkele herinneringen opgehaald, en hij vertelde een en ander over de situatie in Spanje…
Op 12 juni bracht hij met ds. Van Laar en mevrouw Verwijs een bezoek aan het Catharijne-convent, waarna allen om 12 uur bijeen kwamen voor een vergadering en lunch in het Bartholomeï Gasthuis in Utrecht.
Ds. van Laar gaf eerst een kort overzicht van het het reilen en zeilen van onze stichting, en gaf toen het woord aan ds. Abad.

Hoffelijk als hij is, verklaart deze dat het hem een eer is hier te zijn. Leden van Het Evangelie in Spanje heeft hij regelmatig bij de Synodes gezien, altijd waren wij er voor hen. Zelf komt hij, net als Matamoros, uit Málaga, en hij herinnert zich de Nederlandse familie, ds. Henny van de Brink, die nog bij zijn grootvader Don Benjamin Heras thuis op bezoek kwam, en waarmee elke Semana Santa (de lijdensweek voor Pasen) een tweetalige dienst in El Atabal werd gevierd. In het Nederlands en het Spaans. Dat ging door tot 1965. Toen stierf grootvader. En de contacten gingen verloren.

Intussen is het de I.E.E. pijnlijk duidelijk geworden, dat de intermenselijke contacten belangrijker zijn dan de financiële hulp op zich. Zo herinnert men zich nu hoe in de tijd van de Burgeroorlog de rol van Protestanten essentieel was. De Spaanse vluchtelingen werden in het Zuiden van Frankrijk in concentratiekampen gestopt, maar de Protestanten daar namen hen op in hun huizen. De herinnering daaraan wordt in vele families bewaard als een kostbaar goed.

Verder is er in de maatschappij, ja, in heel Europa, veel veranderd, het vraagt veel van ons in de kerk, om ons aan te passen. Dat geldt zowel voor Spanje als voor Nederland, en eigenlijk voor heel Europa. 
In de Europese context zijn veel contacten verloren gegaan, veel kerken gaven alleen maar geld, toen dat stopte verdwenen ook de contacten met oude vrienden. Dan kan de relatie met een heel land zomaar teloor gaan. Dankbaar haalt ds. Abad aan dat ds. Van Laar kort geleden naar Jaca kwam, en dat hijzelf nu hier is; vroeger waren die contacten veel frequenter. We kunnen deze band niet missen. Voor de Spaanse christenen is het heel belangrijk te weten en te merken dat er mensen met hen meeleven.

Natuurlijk spreekt ds. Abad ook over de pensioenen: de I.E.E. moet niet alleen de mensen doorbetalen die geen geld krijgen van de Staat, maar men moet ook weer naar het Hof in Straatsburg! 'We moeten daar proberen af te dwingen dat Spanje aan zijn verplichtingen voldoet'. (Tot nu toe is het bij loze woorden gebleven).  

Ds. Abad benadrukt dan het belang van de kerkelijke netwerken om van elkaar te leren en om gezamenlijk druk uit te oefenen in Europa. Zo kunnen de Spanjaarden iets leren van wat Nederland al uit eigen ervaring kent, bijv. t.a.v. het samenwerken van verschillende kerken. Ook in Spanje lijkt men die kant op te gaan… 

Er wordt op verschillende manieren samengewerkt met kerken en instanties in Europa. 

1. Pro Hispania Suissa, de Gustaf Adolf Werke en wijzelf helpen met kleine projecten, maar ook met uitwisseling van kennis over bijv. immigratie. Over en weer was de plek daarvoor vroeger de synode.
2. Meer en meer wil men met plaatselijke kerken samenwerken, bijv. op zendingsposten. Daar is dan plaats voor vrijwilligers zoals ds. Voerman destijds. (Hij werd 60 jaar geleden door de Hervormde kerk via Het Evangelie in Spanje als fraternal worker aan Spanje 'uitgeleend GVvH) De Presbyteriele kerk in Ierland stuurt ook nu 'Fraternal Workers' voor Engelstalige kerken… De contacten met Zwitserland en Frankrijk zijn verwaterd nu die via instanties lopen, en niet meer via personen!

(Wat betreft de Nederlanders in Spanje: die zijn óf met pensioen óf het zijn jongeren die er werken. Duitsland en Ierland sturen elke drie maanden een predikant voor deze groepen. De I.E.E. is vrij open en oecumenisch, dat komt weinig voor in Spanje. De F.E.R.E.D.E. en andere 'vrije' gemeenten zijn vaak erg rechts en behoudend.)

3. Oecumene en theologie. De kerken in Nederland hebben een betere band met Latijns-Amerika dan met de Protestanten in Spanje (of in elk geval dan met de I.E.E.) Met name de VU heeft goede contacten.

Er was altijd veel gaande aan sociaal werk en projecten. Maar heel Europa is in crisis. Ds. Abad stelt zich zo voor dat wij iets zouden kunnen plannen met een looptijd van drie jaar. Wel zijn de tijden veranderd, in het verleden kwam er jaarlijks een Spaanse predikant preken en of spreken op een gemeenteavond en collecteren. Als dat in uw gemeente zou kunnen horen wij heel graag van u! Ds. van Laar was eerder met de IEE overeengekomen om een uitwisseling te organiseren met Nederlandse jongeren organiseren,  zij zouden bijvoorbeeld een deel van het Santiago-pad kunnen lopen en omgekeerd. Ds. Abad zegt toe de zaken die in eerder overleg met Ds. van Laar besproken zijn èn die tijdens de vergadering naar voren zijn gebracht uit te werken tot een voorstel.

Dan keert Alfredo terug naar de eigen situatie, en spreekt over de kwetsbaarheid van onze kerken. We hebben allemaal dezelfde problemen t.a.v. vluchtelingen en jeugdwerkloosheid. (Als zijn die in Spanje wel heel erg groot.) Wij hebben in Europa wel de mogelijkheid om stapje voor stapje samen te werken. Het is een beetje een droom van hem te onderzoeken, waar kunnen we elkaar van nut kunnen zijn.
We hebben ook veel gemeen. 'De hertog van Alva, daar ben ik niet trots op' zegt hij, 'maar Willem van Oranje was een Protestant. Ja, ik ben Spanjaard, maar ook Protestant. Die loyaliteiten botsen wel eens'.

Op verzoek van de Voorzitter spreekt de gast een dankgebed uit over de vergadering en hij vraagt om zegen voor toekomstige ontwikkelingen en voor het eten dat ons uit 's Heren goedheid te wachten staat.

Dan gaan we naar de tuin, waar een beschutte plek is om samen te lunchen. Ds. Abad maakte een foto van het hele bestuur: mevr. Poortman, mevrouw Verwijs, de heer Van Delft, mevrouw en ds. Voerman, ds. van Laar.
We hadden de tijd om allerlei achtergrondvragen te stellen, en wij hopen op concrete voorstellen van ds. Abad. 
U hoort er meer van (hopen we).

---

Bezoek van bisschop Carlos López Lozano van de I.E.R.E.

Op 16 september rondde bisschop López zijn bezoek aan Utrecht in het kader van de Oud-Katholieke unie af met een kort bezoek aan de familie Voerman. Van oudsher hebben wij als stichting ook altijd nauwe banden gehad met de Iglesia Española Reformada Episcopal, die dateert van 1880, en toen is afgesplitst van de toenmalige Protestantse kerk, waar de I.E.E. een voortzetting van is. De grondlegger van de I.E.R.E. wilde in liturgie en liederen de Spaansheid van de kerk extra benadrukken, maar inmiddels is deze kerk steeds nauwer verbonden geraakt met de Anglicaanse kerk. Bisschop López Lozano is bepaald niet xenofoob, hij reist veel en graag, en zo hield hij ook een lezing op het congres van de kerken die met de Oud Katholieke Unie gelieerd zijn. De lezing was een succes, en hij moest veel vragen beantwoorden, zodat er slechts korte tijd overbleef voor het bezoek. 
Maar er was tijd voor een goed gesprek en een gebed, een herder waardig.
Natuurlijk ging hij niet met lege handen heen…
Wij droegen bij aan het fonds voor studenten van de IERE aan het SEUT.

---

Financiën

Om kosten van de banken te besparen zijn begin dit jaar de afzonderlijke bankrekeningen voor de Diasporacollecte opgeheven.
Bij giften voor dit doel is vermelding van “Diaspora” daarom noodzakelijk.

Begin 2014 konden wij, na toevoeging van een beperkt bedrag uit eigen middelen € 375 overmaken als opbrengt Diasporacollecte 2013, die zoals eerder gemeld, bestemd was voor het Centro de Atención Social in Madrid.

Als bijdrage in de predikantensalarissen maakten wij wederom € 5.500 over naar Spanje.

Uw giften en collecten blijven ons in staat stellen de kerken in Spanje te ondersteunen. Zij zijn meer dan welkom op onze rekeningen NL58 ABNA 0456774068 of op NL46 INGB 0000315800, beide ten name van ‘Het Evangelie in Spanje’ te Zeist.

Wij herinneren tevens aan de Diasporacollecte 2014 voor het project van de Vereniging Op Weg, ontstaan in mei 2001 in Valencia. Zij kent thans drie werkgroepen, te weten in Alicante, Valencia en in Santa Cruz, Bolivia. De groep in Valencia runt al jaren een opvanghuis en biedt assistentie aan mensen die op zoek zijn naar informatie en hulp, waarbij zowel cursussen als workshops worden geboden, die integratie bevorderen.
Dit omdat er in Valencia en omgeving veel Bolivianen wonen, die hulp vragen. Denkt u nog eens aan dit mooie doel?

In de afgelopen jaren mochten wij flink bijdragen in de kosten van gepensioneerden van de I.E.E. Een van de gepensioneerde predikanten heeft een procedure aangespannen bij het hof van Justitie in Straatsburg. Die zaak heeft hij gewonnen, zoals u eerder is gemeld. Daardoor moet de regelgeving in Spanje worden aangepast. Bij zijn bezoek aan Nederland deelde ds. Alfredo Abad ons in juni 2014 mee, dat de hoop is dat de aanpassing van de regels in Spanje tegen het eind van 2014 een feit zou kunnen zijn. Daarmede zou dan een lange periode van discriminatie van predikanten en hun nagelaten betrekkingen tot het verleden gaan behoren.

G.B. van Delft.
Penningmeester

---

I.E.E.:
Pastoral  Jaca

Van 11-14 mei vond in Casa Mamre in Jaca, Noord-Spanje, de jaarlijkse predikantenvergadering van de I.E.E. plaats, waarin zij worden bijgepraat over de nieuwe ontwikkelingen op het vakgebied en in de kerk. Onze voorzitter, ds. Wout van Laar had het vererende verzoek gekregen dit jaar de belangrijkste lezing voor zijn rekening te nemen. Thema: Evangelisatie en Kerkgroei in Europa. Hij mocht de voldoening smaken dat hij ook op die manier de Protestanten in Spanje van dienst mocht zijn.
Hier is hij zelf aan het woord:

“Van 11-14 mei hield de I.E.E.  haar predikantenvergadering, de jaarlijkse retraite van bezinning. Aan deze bijeenkomst in Jaca, een vriendelijk stadje aan de voet van de besneeuwde Pyreneeën, namen ruim 30 predikanten en een aantal docenten en studenten van het SEUT deel. Aan mij was gevraagd om een tweetal lezingen te verzorgen over De missionaire praktijk van de kerken van Europa tegen de achtergrond van de ingrijpende veranderingen van de mondiale werkelijkheid.
Uitgaande van mijn eigen ervaring in kerk en zending stelde ik daarbij twee vragen centraal:
1. Hoe ziet de mondiale context er uit waarin wij geroepen worden om gehoorzaam te zijn aan de missionaire roeping van de kerk?
2. Wat zien wij als de inhoud (de tekst) van het evangelie dat wij willen communiceren in die hedendaagse context van Europa?

Beide vragen op elkaar betrekkend brengt dat tot het opnieuw lezen en verstaan van een aantal Bijbelse teksten in het licht van de mondiale verschuivingen. Hieronder treft de lezer een aantal fragmenten uit de eerste lezing.

“De viering van het eeuwfeest van de eerste Wereldzendingsconferentie van Edinburgh (1910-2010) maakte de ingrijpende verandering van de wereldkaart van het christendom zichtbaar. In honderd jaar tijd is het gelaat der christenheid onherkenbaar veranderd. Het zwaartepunt is verschoven van Noord naar Zuid. Terwijl de kerken van Europa krimpen en zich inspannen om te overleven, laten veel kerken van Afrika en Latijns-Amerika een explosieve groei zien. Wij beleven het einde van het tijdperk waarin het Westen de dienst uitmaakte. Zowel de kerken van Spanje als van Nederland maken deel uit van een werelddeel in crisis, angstig op zoek naar ziel en samenhang.
Kishori Mahbubani, een diplomaat uit Singapore, stelt in zijn boek De eeuw van Azië dat de centra van de wereld zich hebben verplaatst van het Westen naar het Oosten en Zuiden, naar landen als China, India en Brazilië. Intussen blijven de Europeanen krampachtig vasthouden aan de schema's van het verleden. Mahbubani wijst op hun onvermogen om de nieuwe geopolitieke realiteit te erkennen. “Jullie in het Westen houden je bezig met het verplaatsen van de stoelen aan de rand van het luxueuze zwembad van de Titanic, op het moment dat het schip op het punt staat om met al zijn passagiers in de golven te verdwijnen.”

Hoe reageren wij als protestantse kerken van de oude wereld op de enorme geopolitieke en religieuze veranderingen met het oog op onze missionaire opdracht? Tonen wij ons voorbereid om adequaat in te spelen op de gewijzigde verhoudingen? De waarheid is dat de feiten voor het verstand min of meer bekend zijn, maar dat deze kennis bij lange na niet is ingedaald in de bloedsomloop. Veel instituties hebben de neiging zich in hun bureaus te vereeuwigen. Zij volgen de traditionele schema's, alsof er niets zou zijn veranderd. Veel 'historische' kerken lijken niet verder te kijken dan de hun vertrouwde subcultuur. Zij gaan voorbij aan de enorme uitdagingen van ons geseculariseerde en multiculturele continent.

 (…) Zijn veel Protestantse kerken in Europa vaak niet onbewust buiten hun eigen sociaal-culturele context komen te staan. Historisch gezien is het Protestantisme religieuze uitdrukking van de burgerij. Tot vandaag toe verbindt het zich voornamelijk met de middenklasse. Dat zien we niet alleen in Europa. Ook in een Latijns-Amerikaans land als Chili, waar ik ooit werkte in een Presbyteriaanse kerk, heeft het Protestantisme de massa's, de armen en de arbeiders nooit weten aan te spreken. Deze sociologische factor moeten wij in ogenschouw nemen bij een evaluatie van het huidige Protestantisme. Heeft het nog toekomst, of beleven wij de 'evangelicalisering' of meer nog 'pentecostalisering' van de wereldkerk? Zal het Protestantisme eindigen in een versplintering van denominaties? Positief gezegd: hoe kan het weer worden wat het in de 16de eeuw oorspronkelijk bedoelde te zijn, een spirituele beweging van vernieuwing midden in de samenleving met al zijn conflicten en spanningen? De leuze “De kerk is gereformeerd opdat zij steeds weer gereformeerd zou worden” (Reformata ut semper reformanda) verplicht ons om vandaag onszelf opnieuw door Woord en Geest te laten vernieuwen in het licht van onze veranderende historisch-culturele context.

 (….) Een van de uitdagingen van onze tijd is het binnenbreken van de kerken van het zuidelijk Halfrond in de wereldkerk. Charismatische en pinksterkerken vormen een groeiende meerderheid. Het is moeilijk om de nieuwe kerken van het Zuiden te classificeren in onze categorieën. Zij laten zich niet opsluiten in onze schema's. De etiketten 'oecumenisch' en 'evangelical' hebben hun betekenis voor de nieuwe generaties verloren. Naarmate de invloed van het Zuiden toeneemt wordt steeds duidelijker dat het hier gaat om tegenstellingen uit een intern en gedateerd debat van de Westerse kerken. Beide bewegingen zijn producten van de Verlichting met zijn geloof in de vooruitgang. De kerken van het Zuiden laten zich niets meer voorschrijven en voeren hun eigen agenda. Zij hebben weinig met hiërarchieën, concepten en dogma's; zij benadrukken de ervaring, lofprijzing en de praktijk van het geloof.

 (…) The South comes North. Migratiestromen gaan de wereld over. Zij bereiken ook ons, soms op dramatische wijze, zoals in de duizenden wanhopige bootvluchtelingen die de kusten van Zuid-Europa zoeken te bereiken. Hoe dan ook, zowel Spanje als Nederland zien zich geconfronteerd met de aanwezigheid van ontelbaar migranten. Velen van hen zijn christenen en dragen hun kerken mee. Zij zijn deel gaan uitmaken van het straatbeeld. Het christendom is niet verdwenen uit Europa, maar heeft een ander gelaat gekregen. Het is niet langer blank, maar veelkleurig. Op een doorsnee zondag wordt in ee Amsterdam de naam van Christus geprezen in meer dan 80 talen. En dat zal in steden als Malaga en Madrid weinig anders zijn.

Hoe reageren wij op de aanwezigheid van de migrantenkerken? Feit is dat het eurocentrisme ons Europeanen diep in de ziel zit. Het kost ons de grootste moeite om plaats voor hen in te ruimen en hun toenemende invloed en betekenis te erkennen. De dialoog tussen gevestigde kerken en migrantenkerken komt nauwelijks op gang. Er worden nieuwe scheidslijnen zichtbaar. Terwijl de oude strijd tussen 'ecumenicals' en 'evangelicals' is verflauwd nemen de spanningen toe tussen de 'progressieve' kerken van het Noorden en de 'conservatieve' kerken van het Zuiden. Aan de ene kant worden de migrantenkerken beschouwd als een probleem, of erger nog als een bedreiging voor de gevestigde kerken van Europa. Zij zouden een verouderde boodschap verkondigen die de moderne kerken al lang achter zich hebben gelaten. Ook zouden zij een voor het post-moderne levensgevoel onacceptabele ethische agenda voeren. Zij zouden een theologische upgrade nodig hebben, alvorens te kunnen worden opgenomen in het progressieve kamp van de oecumenische beweging. Aan de andere kant kunnen migrantenchristenen zich soms ongekend grof uitlaten over de 'spirituele Sahara van Europa' met zijn traditionele kerken die simpelweg worden afgeschreven als 'uitgedroogde doodsbeenderen zonder leven'. Het debat over homoseksualiteit in de Anglicaanse Kerk kan illustratief genoemd worden en is weinig bemoedigend.

Er is nog een lange weg te gaan met veel hindernissen. Maar naar mijn overtuiging wij kunnen niet anders dan de ontmoeting met de nieuwe kerken zoeken. Wij hebben elkaar immers wederkerig nodig als leden van het universele gezin van God. De relaties kan men niet in termen van filantropie definiëren, hoewel de verleiding groot blijkt om te kiezen voor een diaconale benadering die van boven naar beneden denkt. Alleen oecumenische verhoudingen op basis van gelijkwaardigheid, in respect voor de eigen agenda en prioriteiten, kunnen leiden tot een wederzijds verstaan en de deuren openen voor een vruchtbare samenwerking in de zending van God die onze denominationalistische programma's verre overstijgt.
Dit zal veel meer inhouden dan wat kleur en folklore inbrengen in onze kerkdiensten. Wij zullen niet kunnen zonder een verandering van mentaliteit ten opzichte van de 'vreemdeling' en wat God door middel van zijn aanwezigheid te zeggen heeft. Het gaat erom open te worden om het vreemde te willen verstaan, de noties van 'gastvrijheid' en 'vreemdeling zijn' in hun oorspronkelijke diepte te herontdekken. De waardering van de gastvrijheid tegenover de vreemdeling mag gelden als het criterium om te meten of een samenleving al dan niet rechtvaardig is. Zou het niet een van de eerste taken van de kerken zijn om in een tijd waarin groepen en mensen elkaar uitsluiten en stigmatiseren ruimten te creëren voor hem of haar die een ander lied zingt, die mijn taal niet spreekt, die een andere huidskleur heeft en anders leeft dan ik heb? Is de kerk in haar multiculturele gestalte niet bij uitstek geëigend om in het debat rond integratie en identiteit het alternatief voor te leven waaruit zij als muren en grenzen overstijgende gemeenschap zelf leeft?

Het zou een goede zaak zijn wanneer de kerken van Spanje en Nederland zouden besluiten om in interculturele samenwerking de handen ineen te slaan om te komen tot een nieuwe etappe van uitwisseling en wederkerige assistentie ten aanzien van de missionaire praktijk binnen de context van het nieuwe Europa, met al zijn vragen en onzekerheden. Zeker is dat wij als kleine gemeenschappen van Christus, als minderheden-in-diaspora verspreid over ons werelddeel, het voorrecht hebben om met het oog op toekomstige generaties een buitengewoon rijke spirituele erfenis vruchtbaar te maken en te delen met onze tijdgenoten.”

W. van Laar

---

Scholen: El Porvenir.
Er zijn ook dit jaar meer scholieren, maar bij de aanhoudende crisis, is er eveneens meer behoefte aan diaconale hulp. De zware economische crisis heeft diepingrijpende gevolgen voor de zeer kwetsbare groepen in de samenleving: minderjarigen, gezinnen, mensen die worden uitgesloten. ‘Op onze scholen’, schrijft de FliednerFederatie, ‘hebben wij de zorg voor kinderen waarvan de ouders geen werk meer hebben, die uit hun huis gezet zijn, die geen geld hebben voor eten, voor gas en electra’. De school moet naast kennisoverdracht nu ook zorgen dat hier iets aan gedaan wordt. De FF probeert een opvang voor de families van onze scholieren te creëren, want de sociale nood mag de scholing niet in de weg staan. Vaak hebben kinderen thuis geen plek om huiswerk te maken, vooral als het gaat om immigranten, maar in toenemende mate ook Spaanse gezinnen die steeds meer in de problemen komen. Verder zijn er ‘Eurowezen’, waarvan de moeders bijv. in Engeland en Duitsland werken, terwijl de kinderen door de werkeloze vaders worden opgevoed. De scholen hebben hun eigen sociale werkers, die hun best voor deze kinderen doen. Ook geeft de FF een aantal kinderen een beurs.
Er is ook reden tot vreugde. De nieuwbouw bij het Porvenir is een succes!


(links van het hoofdgebouw de nieuwe klaslokalen en rechts de boekhandel)

---

---

Collegio Juan de Valdés bestaat in 2014 al 50 jaar! Op 23 mei was de officiële viering met vele genodigden, maar U kunt u voorstellen dat de feestelijkheden het hele jaar doorgaan. De school startte op 1 october 1963 in wat kleine lokaaltjes aan de calle Calatrava, en is sindsdien enorm gegroeid, mede dankzij de jarenlange onbaatzuchtige inzet van het personeel.
Na verschillende locaties is de huidige school gebouwd in de wijk San Blas.
Een wijk met veel buitenlanders en minvermogenden.
Op 23 mei werd de verjaardag gevierd in aanwezigheid van o.a. Alberto Araugo, die samen met Luis Ruiz Poveda de school stichtte, Joel Cortés, namens de I.E.E. en Fausto Berto van Pro Hispania. Een van de lezingen werd gehouden door Damaris Ruíz, een dochter van Luis Ruíz Poveda, en zelf al jaren docent aan de school.
Het devies van de school is:
Wij onderwijzen voor het leven.
En de viering had het motto:.
Samen leren wij.
(En misschien betekent het ook wel: wij leren al vijftig jaar van elkaar.)

---

Nieuwtjes uit de I.E.E.

De I.E.E. heeft een oproep aan de G20, om een einde te maken aan corruptie, mee ondertekend. Honderden miljoenen christenen uit 150 landen spreken zich uit tegen geheime afspraken en machtsmisbruik in publieke functies. Duurzame vooruitgang en economische stabiliteit moeten gebaseerd zijn op oprechtheid en eerlijkheid. Corruptie is een onrechtmatige daad tegen de armen. Ook binnen de eigen geloofsgemeenten moeten we onze eigen gebruiken tegen het licht houden om te zien of ze niet bijdragen aan corruptie.
~%~
Spanje is het op een na meest discriminerende land van Europa.
De sociale verworvenheden die zo moeizaam bevochten zijn, lopen gevaar.
Oxfam werkt samen met www.desigualdad.org om het bewustzijn te creëren dat er een belastinghervorming moet komen. De campagne roept enerzijds alle Spanjaarden op om belasting te betalen en signaleert anderzijds dat er teveel fiscale mogelijkheden zijn voor de allerrijksten om de belasting te ontduiken. De regering heeft een fiscale hervorming voorgesteld waarmee sociale rechten zoals gezondheidszorg, scholing en ontwikkelingssamenwerking eerlijker verdeeld zouden moeten worden.
~%~
Van 12 tot 14 mei 2014 werd er in Casa Mamré in Jaca de jaarlijkse ontmoeting van predikanten van de IEE gehouden. Een van de sprekers was onze voorzitter, Ds. Wout van Laar, die een lezing hield over de praktijk van het missiewerk en de evangelisatie binnen Europa.
Ook werd er een presentatie gehouden door professor Juan Sánchez over het thema “Ethiek en Sexualiteit”, waarin de voortgang van de gelijknamige werkgroep werd besproken.
~%~
Ds. Carmen Sánchez ging per augustus met emeritaat en zal zich snel in Bolivia vestigen om vanaf volgend jaar te gaan werken in het tehuis voor kind-moedertjes, dat el Faro een paar jaar geleden daar geopend heeft. Carmen heeft het werk in el Gramenet helemaal alleen van de grond getild, El Faro en Moisés zijn projecten die uit haar werk zijn voortgekomen.
Moge de Heer haar ook in Bolivia zegenen met moed, gezondheid en volharding.
~%~
Op 17 mei werd een boek van wijlen Ds. Enric Capó gepresenteerd, “Per què i per a què sóc cristià i altres articles”. Dat is Catalaans, en het betekent: Waarom en waartoe ik Christen ben, en andere artikelen.
~%~
Op 2/4/14 werd een door de Europese Unie een resolutie aangenomen met nieuwe eisen en procedures voor de organisaties en kerken die voedsel verdelen in het kader van het Voedselhulp plan van de Europese Unie.
De Europese Unie gaat een nieuw Europees hulpfonds opzetten voor de allerarmsten voor de periode 2014 tot 2020. De regering van Spanje draagt 40 miljoen euro bij om het voedselhulp programma voor de allerarmsten in 2014 voort te kunnen zetten.
Er worden strengere eisen gesteld aan het verstrekken en bijhouden van informatie over degenen die de voedselhulp ontvangen. Ook moeten zij beter op de hoogte gebracht worden van bestaande sociale instellingen voor opvang waar zij nog meer gebruik van zouden kunnen maken.
~%~
Aan het Galilea kamp 2014, dat van 7-12 juli plaatsvond in het Oecumenisch Centrum Los Rubios namen jongeren van 7 tot 17 jaar deel. Het is voor het Departement voor Getuigenis en Zending een groot genoegen dit kamp nu al een kwart eeuw achter elkaar te kunnen houden. Er is ruimte voor ontspanning en amusement, ontmoetingen met elkaar, samen nadenken en zoeken naar een nauwere band met Jezus.
~%~
Op 6 september werd een begin gemaakt met het vieren van het Eeuwfeest van de Iglesia del Salvador, in de c/ Noviciado in Madrid. Wij wensen deze gemeente een gezegende toekomst!
~%~
De RKK wordt nog steeds voorgetrokken door de Staat. Maar zelfs de helft van de gelovige katholieken daar vindt dat dit niet moet. 70% van de Spanjaarden zegt RK te zijn, maar slechts 17% gaat regelmatig naar de kerk. 76% van de Spanjaarden vindt dat de scheiding van kerk en staat nu maar eens moet worden doorgevoerd. De RKK hoeft als enige geen BTW en grondbelasting te betalen. De Staat betaalt ook nog altijd de salarissen van 3000 RK godsdienstleraren. Op openbare scholen heeft het RK godsdienstonderricht eveneens een streepje voor.
~%~
FEREDE. In april was de 57ste (jaarlijkse) algemene vergadering, waar veel vertegenwoordigers van kerken en gemeenten aan deelnamen. Een nieuw bestuur werd gekozen, 10 mannen en één vrouw. Ondanks de kortingen op staats-subsidies wil men alle gemeenten dienen, niet alleen de leden. Op 3521 plekken komen nu in Spanje Protestanten bijeen. Daarvan zijn 2700 gemeenten lid van de FEREDE. Het Instituut Pluralisme en Samenleving van de Staat heeft zijn subsidie in de loop van de laatste vier jaar met 51% beknot, (omdat de Staat in de financiën het Instituut zelf drastisch heeft gesneden,) maar sommige gemeenten hebben hun achterstallige betaling van de laatste jaren gestort, zodat het budget weer in evenwicht is.
~%~
In 2017 wordt 500 jaar Hervorming gevierd, ook in Spanje, o.a. bij het VIII Protestantse Congres, en met een gemeenschappelijke kerkdienst op 31 october. De FEREDE zal de regering verzoeken om die datum, net als in tal van andere landen, tot nationale feestdag te verheffen.
~%~
De Workshops Theologie bestaan nog steeds en zijn een blijvend succes in een groot aantal gemeenten!

---

Stoelendans
Sinds het verschijnen van het vorige Berichtenblad is binnen de I.E.E. drie maal een nieuwe predikant geordineerd: Keith Brown op 14-12-2013 in de gemeente van Torrevieja (Alicante); Alma Hernández op 28-12-2013 in Móstoles (Madrid) en Mariano Arellano op 1-2-2014 in Miajadas (Cáceres). De twee laatsten kennen wij van het project uit 2009, zodat wij mogen concluderen dat dit project een groot succes is gebleken. De Engelstalige gemeente van Torre del Mar heeft na een interim ds. Steve Anderson (Iers).
Noord-Spanje: Augusto Gil Milián (Zaragoza) en José Burguillo (casa Mamré) zijn als predikant geïnstalleerd in resp. San Sebastián en Jaca, waar ze, naast hun gewone werk, in feite allang bezig waren.

---

Schapen in opstand. (Bron: Facebook)


‘Die herders zitten me tot hier. Het zijn Maffiosi!’

 “Dat is waar, ze denken alleen aan ons als ze er belang bij hebben.”

 ‘”Ja, maar aan wie moeten wij onze belangen dàn toevertrouwen?”’
Ik vrees dat ook dit opgaat voor banken en politici…
Gelukkig kennen wij een Herder die Zijn leven overhad voor Zijn kudde.

---

Spanje algemeen:

Koningshuis

Spanje heeft een heel andere band met het koningshuis dan Nederland.
Na Franco kwam Juan Carlos op de troon, die door velen gezien werd als een nul en een marionet van Franco. Toch richtte hij zich op herstel van de democratie. Hij verdiende de bewondering van veel Spanjaarden toen hij tijdens de poging tot een staatsgreep in 1981 van enkele conservatieve militairen en kolonel Antonio Tejero van de Guardia Civil binnen een dag op de televisie verscheen waar hij, gekleed in het uniform van opperbevelhebber van de strijdkrachten, de coup veroordeelde, onder andere door de militairen uitdrukkelijk te bevelen zich van anticonstitutionele daden te onthouden. Van tevoren had hij zich wel verzekerd van de steun van het merendeel van het leger. Hiermee verloor de couppoging snel de steun van potentiële sympathisanten en mislukte uiteindelijk.       
Een paar jaar geleden kwam zijn inmiddels door allerlei familieschandaaltjes tanende populariteit weer even in de plus, toen hij Hugo Chávez in het openbaar toesnauwde dat deze zijn grote mond moest houden. Zijn ‘!Callate!’ was een tijdlang de meest populaire ringtone van Spanje. Maar toen hij ondanks de crisis, die het merendeel van de Spanjaarden financieel aan de afgrond bracht, met een vriendin op olifantenjacht ging, had hij alle crediet verspeeld. Bij die jacht brak hij zijn heup, en sindsdien was zijn gezondheid minimaal.
Het was voor velen een opluchting dat hij op 2 juni zijn aftreden bekend maakte. Het Spaanse parlement keurde op 11 juni met grote meerderheid een wet goed die dit mogelijk maakte, U ziet hier hoe hij zijn handtekening zet onder de abdicatie.

Koning Juan Carlos heeft altijd alle contacten met Protestanten afgewezen, al is zijn echtgenote 3 jaar lang in het Protestantisme onderwezen door ds. Daniel Vidal (I.E.E.) en ook door bisschop Ramon Taíbo van de I.E.R.E.
Bij de jaarlijkse boekenmarkt in het Retiro-park toonde zij vaak wel enige belangstelling in de Protestantse boekhandel.

Veel Protestanten, maar lang niet alle, hadden in het verleden rode en linkse sympathieën, omdat vrijheid van Godsdienst en van geweten alleen in die kampen te verwachten waren. Een reden temeer voor Franco en alle Rooms-Rechtse partijen na hem om er van uit te gaan dat een Protestant wel tegen hen zouden zijn, en dus per definitie géén ‘goede’ Spanjaard kond wezen. Dus geen Spaanse variant van ‘God, Nederland en Oranje’ voor de Spaanse protestanten!

Op 19 juni kreeg Spanje een nieuwe koning: Felipe VI. Na Filips II uit de tachtigjarige oorlog zijn er nog drie koningen met die naam geweest.
Men wacht nu voorzichtig af wat Felipe en zijn Letizia gaan doen. De nieuwe koning heeft een ‘transparante monarchie’ beloofd. Wat dat ook mag betekenen.
 In elk geval was er één Protestant als zodanig uitgenodigd bij de ontvangst van de nieuwe koning, direct na de kroning. Eén op de 2000 genodigden: Mariano Blázques van de F.E.R.E.D.E. Er waren ook Joden, Islamieten en allerlei andere alternatieven van kerkelijke en sociale varianten uit de samenleving ten paleize ontboden.

Of we dit moeten zien als een kerkelijke lente?
God weet het.

---

Entre todos. (Met zijn allen).

Hoe ver kun je gaan? Het leed van anderen maakt dagelijks TV.

‘Entre todos, el diario de la crisis’ wordt van maandag tot vrijdag uitgezonden om 16.15 u op TVE.
En het is een hit. Mensen die wanhopig zijn wenden zich tot de TV-makers, en leggen hun probleem uit. Het moet wel èrg zijn, een beetje zielig ‘doet’ het na een paar seizoenen al niet meer. Een paar voorbeelden:

José: "Nu kan ik licht en water betalen, en mijn kinderen te eten geven”. Gedurende vier jaar had José noch zijn echtgenote enig werk.
Hij kon met zijn gezin een nieuw leven beginnen in Seseña (Toledo)

Javier werkte bij een uitgeverij. De moeder van zijn zoon liet hen in de steek, en hij kon geen werk vinden waarmee hij verder kon. Dankzij de hulp van 150 mensen heeft hij het sleutelgeld gekregen om een kiosk (waar men op straat kranten en tijdschriften verkoopt) te kunnen huren.

Sonia en Miguel: Dank aan alle mensen die deze nieuwe ontwikkeling mogelijk maakten. Nu Miquel weer een bestelbusje heeft kan hij werken als timmerman. Eigenlijk kwamen ze bij het programma terecht met de vraag om hulp, zodat ze eens met hun kinderen naar buiten konden. Want van vacantie was natuurlijk geen sprake. Het busje was kapot, en vast werk is niet te vinden.

Dolores: "De 150 mensen die mij hebben geholpen zijn mijn familie."
Zij schreef ‘Entre todos’ aan omdat ze de huur niet meer kon betalen. Nu heeft ze een huis in Vitoria waar ze wonen kan, totdat haar man klaar is met de behandeling van zijn ernstige ziekte, en hij weer werken kan.

José: "Marina reist als een koningin met de auto"
Hij had een invalidenauto nodig om zijn zieke echtgenote naar de specialist te kunnen brengen. Dankzij de kijkers hoeft hij daarvoor niet meer telkens een taxi te nemen.

José María: "Dankuwel dat Alfredo een betere kwaliteit van leven heeft."
Hij had een busje nodig voor zijn zoon, die een ziekte heeft die het lichaam afbreekt. Lange tijd kon het kind niet buiten komen, maar nu is dat weer mogelijk.

Belén en Juan vinden een nieuw leven en werk in Lugo.
Ze zochten hulp om voor hun vijf kinderen te kunnen zorgen.
Juan kreeg vier aanbiedingen voor werk.

Marc en Sheila Hebben een aangepaste auto nodig voor hun zoon Denís van zes, die lijdt aan een zeldzame ziekte die nog niet gediagnosticeerd is. Het kind kan niet praten, en ook kan hij geen voedsel tot zich nemen via de mond. Marc moest zijn zaak sluiten, maar de auto is er gekomen.

Lorena kan niet alleen voor haar twee kleine kinderen zorgen. Sinds zij en haar man zonder werk kwamen is de situatie heel krap. Ze hebben zelfs advertenties gezet om te vragen om voedsel en kleding…

Mari Carmen heeft hulp nodig om haar zieke zoon naar het hospitaal te brengen, die daar regelmatig heen moet. Het kind heeft een vernauwing in de aorta, en dat betekent dat hij bij de minste inspanning al stikken kan.

Carmen heeft hulp nodig om een electrische rolstoel aan te kunnen schaffen. Ze is 75 jaar oud, alleenstaand en kinderloos, niemand zorgt voor haar. Een paar jaar geleden kreeg ze een beroerte, waardoor haar benen verlamd raakten. Nu komt er een rolstoel, en er zijn mensen die allerlei hulp hebben beloofd.

Zelf bekeek ik het programma een aantal malen, eerlijk gezegd met kromme tenen van plaatsvervangende schaamte. De presentatrice laat de mensen zien met hun verhaal, en met hun emoties.
Laten we Emma en Antonio nemen, al jaren werkeloos en ouders van drie kinderen, de huur konden ze niet meer betalen, dus ze wonen in bij familie. Je ziet hun reacties als Evalina uit Badajoz opbelt en zegt dat ze voor de kinderen de schoenen zal betalen, als ze nieuwe nodig hebben. Emma blijft bij alles huilerig, maar Antonio heeft een sterke mimiek, dus hij vertrekt zijn gezicht constant tussen huilen en lachen, dat levert emotionele beelden op, dus op hem is de camera vrijwel constant gericht. Iemand belt uit Aragon, dat de familie drie weken in hun tuinhuis mag komen logeren. Applaus. De presentatrice zegt slim: Maar het reisgeld dan? Ook dat is in een oogwenk geregeld.
Een grote glimlach op het betraande gezicht van Antonio in close-up. Emma hangt als een treurwilg aan zijn arm, overweldigd door al die aandacht. Zij lijkt zich af te vragen hoe ze morgen verder moet leven. Wat ze zeggen moet tegen de mensen die haar geluk wensen, en misschien wel in dat geluk willen delen, of hoe om te gaan met de jaloerse blikken en opmerkingen. Zouden deze mensen ook achteraf worden bijgestaan? Daarover kon ik op de website niet zo snel informatie vinden.

Spanjaarden zijn snel emotioneel. Dít is 100% emo-TV! 

Enrique Ponce en Paloma Cuavas zeggen toe dat zij ene Raquel zullen helpen met een bedrag van 6000 €.
Toñi Moreno blaast ze via de camera een kushand toe.

Het programma kost (schrik niet) 3.680.000 € per seizoen, en Toñi Moreno, de presentatrice, strijkt per uitzending 1400 € op.

Als ik dat lees ben ik dankbaar dat wij te maken hebben met de bescheiden hulp van de Protestantse kerken, waar de linkerhand niet weet wat de rechterhand doet en waar uw hulp terecht komt bij mensen die het net zo hard nodig hebben.

---

Aan de andere kant is er in Spanje het grote  probleem van fraude en corruptie, hetgeen de gewone mensen cynisch en wanhopig maakt:

Zelf schrijven ze: Spanje is dat land waar er mee weg komt als je miljoenen verduistert,
maar waar je uit je huis gezet wordt, wanneer je een paar maanden achter bent met de hypotheek.

Eronder stond als commentaar: Hier kúnnen we niet meer. Het is onvoorstelbaar wat er gebeurt. Het doet ons zoveel pijn, en het houdt maar niet op!

---

Een oude bekende:

Ds. Samuel Arnoso.
Visser was hij van beroep voordat hij visser van mensen werd.
Hij woont aan de kust, en gaat, na zijn emeritaat, graag weer eens vissen. Maar hij gaat van tijd tot tijd ook nog met genoegen voor in een kerkdienst.
En het ‘vissersharmonium’ bespeelt hij met verve!

---

---

Catalonië.

In deze autonome regio van Spanje, (rechtsboven op de kaart van Spanje) met als hoofdstad Barcelona, is veel onvrede over de hoeveelheid (belasting)geld die van Catalonië, waar de mensen bekend staan als heel harde werkers, via Madrid naar de rest van Spanje gaat. Men wil op eigen benen staan, en voor zichzelf zorgen. On-af-han-ke-lijk-heid! Veel Catalanen roepen daar al jaren om. Er is veelvuldig gedemonstreerd voor een volksraadpleging, maar daar heeft de Spaanse Premier Rajoy recent korte metten mee gemaakt: er komt geen Referendum, en als het er al zou zijn, zou er in Madrid geen rekening mee gehouden worden.
Dat heeft in Catalonië helemaal kwaad bloed gezet, en er is door de deelstaatregering aangekondigd dat er op 9 november hoe dan ook een Referendum werd gehouden, al is dat dan niet-verbindend.
Het zou een spannende race worden tussen voor- en tegenstanders. Onafhankelijkheid is mooi, maar wat is dan de positie t.o.v. Europa? Lid worden van de Europese Unie is duur. Heb je geen leger nodig, en consulaten?
Er zijn tal van redenen waarom velen zich nog eens op het hoofd krabben.
Maar de voorstanders schreeuwen aanzienlijk harder. Zij verheugen zich in de uitslag van de raadpleging. 80% stemde voor, maar slechts de helft heeft gestemd. De sfeer in de regio zal er niet gemoedelijker op worden.

Is het dan alleen een kwestie van heethoofden of van egoïsme?
Wij moeten niet vergeten dat Catalonië ooit een zelfstandig koninkrijk was. En altijd was het een regio waar veel handel en nijverheid zorgde voor een hoge levensstandaard. Op een gegeven moment is het land echter ingelijfd bij Spanje, en dat was tot daar aan toe, maar Franco heeft een aantal oude rechten, die nog steeds van kracht waren, vervallen verklaard. De eigen taal werd verboden, op school èn thuis, de vlag eveneens, en de Catalaanse namen mochten niet meer worden gebruikt. Dat laat diepe sporen na in de harten. Het is zeker te vergelijken met het verbod op het Wilhelmus en de Nederlandse vlag in de Tweede Wereldoorlog hier.

Nu is het Catalaans weer toegestaan, en we zien hoe mensen, die jarenlang Enrique of Juan werden genoemd, nu staan op Enric en Joan.
Veel kerken in Catalonië houden hun diensten tegenwoordig in het Catalaans, dat is een voortschrijdende trend, en hun officiële stukken verschijnen ook in die taal. Na de E.E.C. (de Catalaanse versie van de I.E.E.) heeft in de laatste week van october ook de top van de I.E.E. officieel steun uitgesproken voor het recht op een referendum in Catalonië!

---

Nederland:
Viering 60-jarig ambtsjubileum Ds. Ton Voerman
op 5 oktober 2014 in de Lutherse Kerk te Zeist

Op de dag af 60 jaar nadat hij als predikant werd bevestigd in de sacristie van de Utrechtse Domkerk vierde Ds. A.A.A.E.A. Voerman in aanwezigheid van familie en vrienden dit jubileum tijdens een feestelijke dienst in de Lutherse Kerk te Zeist. In 1954 werd ds. Voerman door de Ned. Herv. Kerk uitgezonden naar het Spanje in de donkere jaren onder generalísimo Franco ter ondersteuning van de Spaanse Evangelische Kerk.
Hij werd docent en directeur aan het theologisch seminarie in Madrid.
Vanaf die datum dateert zijn grote liefde voor Spanje en de dienst aan het Evangelie aldaar. Spanje is sindsdien nooit meer weggeweest uit zijn hart. Decennialang al maakt ds. Voerman deel uit van het bestuur van de Stichting Het Evangelie in Spanje. De liefde en verbondenheid met Spanje was te proeven tijdens de liturgie en de preek. Broos van gezondheid maar krachtig en helder van geest leidde Ds. Voerman, vicevoorzitter van het bestuur van de Stichting, de zorgvuldig vormgegeven eredienst waarin hij lijnen trok naar zijn rijke en bewogen leven als dienaar van het Woord niet alleen in relatie tot Spanje, maar ook als predikant bij de krijgsmacht en als studentenpredikant in Amsterdam waar hij tien jaar als Hervormd predikant heeft mogen meewerken in Luthers Amsterdam.
Wout van Laar

De gehouden toespraak:
“Graag maak ik van de gelegenheid gebruik om Ds. Voerman toe te spreken bij zijn 60-jarig ambtsjubileum. Onlosmakelijk verbonden met zijn decennialange ambtsbediening is zijn grote passie voor Spanje.
In 1954, het jaar waarin ik voor het eerst naar de lagere school ging, werd de jonge ds. Voerman gedetacheerd als docent en directeur van het Seminarie van de IEE in Madrid. Hij leidde daar predikanten op in de donkere tijd onder generalísimo Franco. Al gauw werd hij 'Don Antonio' voor de Spanjaarden en dat is heel velen in Spanje nog steeds.
De intense betrokkenheid bij de ontwikkelingen in Spanje en het Protestantisme aldaar is gebleven, ook toen Ton Voerman, lid en al gauw voorzitter werd van het bestuur van de Vereniging Het Evangelie in Spanje. Ik genoot het voorrecht om daarbij de laatste 25 jaar met hem op te trekken en heb hem in die tijd van meer nabij mogen leren kennen.

Als ik jou vanmorgen met een enkel woord mag typeren, dan zou ik jou een man met een sterke 'spirit' willen noemen. Of liever in het Frans, de taal die jou lief is en jouw emoties raakt: een mens vol 'esprit'. Ik zie in de omgang met jou hoe jouw geest en ziel tenminste op zevenvoudige wijze zijn geraakt door Gods goede Geest. Ton Voerman onderscheidt zich achtereenvolgens door:

Een geest van wijsheid. Eruditie, praktische levenswijsheid en vreze des Heren gaan daarbij overtuigend samen.
Een geest van schranderheid: helderheid van denken en een scherp verstand kenmerken jou tot op hoge leeftijd.
Een geest van vurigheid. Stel dat de apostel Paulus vandaag een pastorale brief zou schrijven aan Antonio Voerman. Hij zou de geadresseerde niet opwekken met de woorden: 'Wees vurig van geest', maar opmerken: 'Uw grote vurigheid van geest is bij allen en tot in Spanje toe bekend'.
Een geest van nederigheid, of beter: humilitas. In dat Latijnse woord herken je het woord 'humus'- aarde, grond. Ton Voerman staat in alle situaties met beide benen op de grond. Hij kenmerkt zich door een nuchtere inschatting van zijn gaven en grenzen.
Een geest van simplicitas. Ton is een man van oprechte één-voud. Een mens uit één stuk, zoals van oudtestamentische vromen als Noach, Abraham, David en Job wordt gezegd: 'tamiem'- bij alle lek en gebrek uiteindelijk op één enkel doel gericht: op de heiliging van de Naam, op Gods koningschap. En, op basis van het nieuwe testament: in alles georiënteerd op de zoon van Israël, Jezus de Heer die onze vrede is.
Een geest van humor. Steeds is die er weer: die gedurige twinkeling in de ogen, die vrolijke en bevrijdende lach waarmee je weet te relativeren, waardoor je jezelf en anderen bemoedigt juist ook in tijden als je het zelf niet te breed hebt. Een bijzondere gave die ook anderen hier al hebben benoemd.
Een geest van perseverantia, volharding. Je houdt het maar vol, Ton! Je blíjft maar doorgaan! Ondanks de broosheid van gezondheid, de perioden van ziekte en benauwdheid. Heeft dat geheim van die 'Ausdauer' niet te maken met jouw afstemming op op het ritme van de liturgie, op het gaande houden van de lofzang? Ik herinner me hoe je, toen je weer eens zwaar bronchitis had en naar adem hapte, opmerkte (met die bekende twinkeling in de ogen!): “Ik zeg het maar met de Psalm: ...die ik ademloos verwacht...” Is dát het niet wat je ons vóórleeft: van dag tot dag gaan op de adem van de Geest, de Geest die in de Bijbel ruach, pneuma – levensadem wordt genoemd? De geest van God, die redt uit alle soorten van benauwdheid en ruimte schept zodat wij weer kunnen ademhalen (Ps. 118).
Last but not least, mijn onvergetelijke hoogleraar Gilles Quispel placht tijdens college aan het Utrechtse Domplein tegen ons te zeggen: “Mijne heren, vergeet u nooit dat de Geest van God in de Bijbel vrouwelijke trekken heeft. Zij heet Ruach, – Vrouwe Geest. En mijn hoogleraar dogmatiek, professor Arnold van Ruler, sprak vaak van de 'inhabitatio', de inwoning van de Geest. De Geest werkt middellijk, zij kiest zich instrumenten, maakt gebruik van mensen, beweegt hen tot anderen.

Wie zou dan vandaag niet denken aan Gea? Incorporeert deze bijzondere vrouw aan jouw zijde, geschenk uit de hemel, niet de 'inhabitatio Spiriti'?
Is Vrouwe Gea, Ton, niet jouw Trooster, Parakleet, helper (Bijbel in gewone taal)? Iemand zei eens: het gaat in de presentie van de Parakleet om de troost waardoor iemand het breekpunt bereikt zonder te breken (J.P. Versteeg bij Ps. 71: 21). Is Gea niet degene die jou bijstaat in voor- en tegenspoed? Is zij het niet die ondersteuning biedt op momenten dat je op het punt staat om te breken? Waar zou je al die jaren zijn geweest zonder de gedurige liefdevolle inzet van jouw toegewijde levensgezellin?

Namens het bestuur van de Stichting Het Evangelie in Spanje, en, - ik ben ervan overtuigd - namens heel veel broeders en zusters uit de Spaanse kerken, wens ik jou als jubilaris samen met jouw lieve vrouw Gea van harte geluk met dit unieke jubileum.
En nog vele, vele maanden, mogelijk jaren van leven en onbelemmerd ademhalen.
Alle dagen en uren vol van tegenwoordigheid van Geest!”

Wout van Laar             Voorzitter bestuur Stichting Het Evangelie in Spanje

---

Platform Spaanstalig Beraad

Op 3 oktober 2014 nam Ds. Van Laar in Apeldoorn deel aan de tweede bijeenkomst van het Platform Spaanstalig beraad.
Dit Platform is een initiatief van Hans ten Klooster (directeur In de Rechte Straat) en Rutger Maurits (voormalig secretaris Latijns-Amerika GZB).

De eerste bijeenkomst vond een jaar eerder plaats en bracht voor het eerst een aantal kerken en organisaties voor het merendeel uit reformatorische hoek samen, die in Spanje werkzaam zijn of contacten met Spaanse kerken en organisaties onderhouden.
Het doel is elkaar beter te leren kennen en te komen tot uitwisseling van kennis, ervaring en informatie ten dienste van de zaak van het Protestantisme in Spanje. Er waren ditmaal weer nieuwe deelnemers aangeschoven bij dit nuttige overleg.                                           

Wout van Laar

---

---

In memoriam Ds. Francisco Manzanas

Op 21 juni 2014 ging Francisco Manzanas Martín in de leeftijd van 88 jaar over naar de Aanwezigheid van de Heer, zoals de Spanjaarden dat zo mooi zeggen. Ds. Manzanas heeft in zijn leven heel veel goeds gedaan. Niet alleen voor de zaak van de pensioenen, maar voor de gemeente en voor Christus in het bijzonder. Een van zijn zoons mocht hem opvolgen in de gemeente in Alicante! Voor een vader is dat een grote zegen.

Hij overleed na een lange en verwoede strijd met de Spaanse Staat over zijn recht op wat wij zouden noemen zijn AOW. Die vroeg hij aan zodra dat mogelijk leek, maar in 2004 werd zijn verzoek om een magere 398,44 € per maand afgewezen, omdat hij niet minstens 15 jaar de vereiste bijdrage had betaald. Hij was van 1952 tot 1991 predikant bij de I.E.E., en het was tijdens de Franco-tijd niet eens mogelijk om te betalen, zoals u weet, omdat men toen als predikant voor de Staat niet bestond.

Ook de sluiting van het huwelijk met zijn Carmen in 1953 verliep moeizaam. Hij wilde al anderhalf jaar met haar trouwen, maar dan op Protestantse wijze: voor de burgerlijke stand, en dus niet in de RK kerk. De rechter die er toen aan te pas kwam traineerde het huwelijk, zoals veel Protestanten overkwam, eindeloos.
Ds. Manzanas liet het er niet bij zitten, en hij vroeg in een dienst in zijn gemeente om ’s Heren zegen zónder officiële goedkeuring. Zes weken later gaf de rechter in kwestie het maar op, hij gaf zijn fiat, men schreef eindelijk het huwelijk in, zodat het nu ook van Staatswege werd erkend.

Op 3 april 2012 heeft het Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg, na jarenlang procederen, de Spaanse staat veroordeeld om hem 3000 € te betalen aan smartengeld, en 6000 € voor de proceskosten en wat dies meer zij. Daarbij wordt de mogelijkheid open gelaten dat de Staat met hem een overeenkomst zou sluiten over het pensioen.

Zoals gevreesd heeft Don Francisco dit alles niet meer mee mogen maken.

---

In memoriam Ds. Gerson Amat
Eind augustus 2014 overleed, ds. Gerson Amat, bijbelkenner, theoloog, een man van de oecumene, en predikant. Hij liet vrouw en 2 zoons na, vrienden en collega’s en een map vol projecten die hij waar had willen maken.

Gerson Amat, een begenadigd spreker en schrijver, zal zeer gemist worden binnen de I.E.E., maar meer nog in zijn gezin en in de gemeente van Valencia waar hij de herder van was. Hij was nog maar 62 jaar, en stierf in de stad waar hij geboren werd als zoon van een predikant. Als godsdienstpsycholoog ontwikkelde hij  materiaal voor catechese aan volwassenen en jongeren en hij werkte als godsdienstleraar jarenlang aan verscheidene middelbare scholen in Valencia. In 2007 werd hij lid van de I.E.E., en 10-1-2009 werd hij predikant van de gemeente La Esperanza (De Hoop) in Valencia. Hij ijverde voor de bijeenkomsten van de Workshops Theologie in Valencia, en de doorstart van het Oecumenisch Centrum in de stad. De herinnering aan hem is velen tot zegen.

---

In memoriam Ds. Sebastián Rodríguez Gómez.
Ds. Sebastián Rodríguez Gómez ging naar het Vaderhuis in de vroege ochtend van zijn 85^ste verjaardag.
Geboren werd hij in Albacete op 5 juli 1929, door de burgeroorlog kwam hij in Alicante terecht, en hij ‘ontwaakte voor het Evangelie’ toen hij 17 was. Vanaf dat moment zou hij zijn leven wijden aan de verbreiding van het Goede Nieuws. Hij trouwde met zijn Eunice op Drie koningen 1954, en een paar maanden later vertrokken ze naar het SEUT in Madrid. Dat werd daarna verplaatst naar Barcelona, en daar voltooide hij zijn studie in 1956. In 1959 zou hij predikant worden in Zaragoza, waar hij acht jaar stond, en daarna gingen ze naar Barcelona, waar hij de kerk van San Pablo dertig jaar lang diende.
In de loop van zijn leven vervulde ds. Rodríguez verscheidene zware en verantwoordelijke posten in de I.E.E., en hij zette een groot aantal projecten in gang, en aan evangelisatie had hij zijn hart verpand. Hij was o.a.
◊ Voorzitter van het regionaal bestuur van het Noorden van de IEE.
◊ Voorzitter van het regionaal bestuur van Catalonië en de Balearen.
◊ Directeur van het Departement voor de Evangelisatie.
◊ Directeur van het Departement voor de Sociale Communicatiemiddelen.
◊ Assessor van de  Comisión Permanente van de IEE.
◊ 2e Secretaris van de la Comisión Permanente van de IEE.
◊ Vice-president van de Commissie voor de Ambten.
◊ Voorzitter van de Commissie voor de Ambten.
◊ Oprichter en Directeur van het koloniehuis Aiguaviva.
◊ Godsdienstleraar aan de Zwitserse school in Barcelona van october 1984 tot aan zijn emeritaat.

Dankzij de efficiënte medewerking van zijn echtgenote verhinderde zijn rol als toegewijde vader van drie dochters en drie zoons hem niet om te reizen naar Frankrijk, Nederland, Zwitserland, Duitsland, de Verenigde Staten en Australië.
Als vrucht van 38 jaar ervaring als predikant laat hij verschillende boeken van belang na zoals: ‘Bloemlezing uit de Liturgie’, ‘Preken’, ‘Gedachten voor een nieuwe eeuw’ (een bijbels dagboek dat wij hier thuis een aantal jaren met genoegen hebben gebruikt), en een belangrijk deel over ‘Symbolenleer’ dat nog wacht op uitgave.

Aan hem is het te danken dat veel materiaal in de verschillende gemeenten is bewaard voor de archieven. Hij zag er de waarde van in, en hij heeft ervoor geijverd dat ze niet bij het oud papier terecht kwamen, maar recht doen aan de geschiedenis van de kerk. 

‘Genoeg over mij’, zou hij zeggen.

Soli Deo Gloria. Alleen God zij de eer!

Gedicht
                                                           Copla
Francisco Silva y Valdés

La rosa se iba abriendo                           De roos bloeide langzaam open,
Abrazada al sauce,                                 ‘wijl zij de wilg omhelsde,
El árbol apasionada,                               Smoorverliefd was de boom,
La amaba tanto!                                    Hij beminde haar zeer!
Pero una niña coqueta                            Maar een koket jong meisje
Se la ha robado,                                    roofde haar van hem weg,
Y el sauce desconsolado                         en ontroostbaar
Le está llorando.                                    beweent haar de wilg.



(De Argentijnse componist Carlos Guastavino heeft deze tekst op muziek gezet, en de pianist Pieter Grimbergen heeft die in 2008 voor Amnesty op CD gezet. )