Berichtenblad 73/9 februari 2008


Colofon:
Het Berichtenblad is een uitgave van het bestuur van de Nederlandse Stichting ‘Het Evangelie in Spanje’ die beoogt de zaak van het Evangelie in Spanje- in nauw overleg met de Spaanse Evangelische kerken zelf - vanuit de wijde kring der Nederlandse Protestantse kerken naar beste krachten te bevorderen.

Eindredactie: G.A. Voerman - van Haselen Geerte Bolwerk 25 3511 XA Utrecht
Email:info @ evangelie-in-spanje.nl
website: www.evangelie-in-spanje.nl

MEDEDELINGEN VAN DE ADMINISTRATIE
Vriendelijk verzoeken wij u adreswijzigingen door te geven aan:
Geertebolwerk 25, 3511 XA Utrecht.
Voor uw medewerking zeggen wij u hartelijk dank.

BIJDRAGEN
Bijdragen voor ons werk zien wij graag tegemoet op bankrekening 45.67.74.068 of giro 315800 ten name van ‘Het Evangelie in Spanje’ te Zeist.

Van de redactie…

Vorig jaar vroegen we ons af, of en hoe de regering Zapatero zou standhouden in de strijd van de R.K.K. voor een eigen programma van Godsdienstonderwijs, dat wat de kerk betreft verplicht zou moeten worden op alle scholen. Het antwoord is: ja, de regering heeft standgehouden, heeft gewonnen, en is nog verder gegaan. U leest er meer over.
Er zijn veel en boeiende ontwikkelingen in de Spaanse samenleving, die op weg is naar verkiezingen op 9 maart aanstaande. We hebben geprobeerd enkele aspecten voor u te belichten.
Bovendien een interessant (kerk)juridisch detail, en een nieuwe visie op de ondergang van de Armada, die sommigen uwer zullen kunnen fascineren.  
Dan is er, zoals om het jaar gebruikelijk, in Spanje de Hervormingsdag gevierd met de opening van de (72^ste) Synode van de Iglesia Evangélica Española, de I.E.E., waar we nog steeds de meeste contacten mee hebben. Het thema was: Rechtvaardiging door Genade. Helaas was het bestuur door ziekte geveld, zodat we niet aanwezig konden zijn, maar we doen wel verslag van een en ander.
We geven opnieuw aan welke predikanten op welke plaats hun werk doen, en daarmee een heel schema met adressen, telefoonnummers en voor zover aanwezig ook de emailadressen en websites van de verschillende gemeentes. Handig als U met vacantie naar Spanje wilt gaan… Verder enige korte berichten uit de Spaanse samenleving, een ontmoeting met een van de nieuwe docenten aan het SEUT en dien vrouw, en de stand van zaken van de Penningmeester.
Het nieuwe Diasporaproject wordt daarbij natuurlijk niet vergeten: het Taller Teologico, of in huidig Nederlands: Workshop Theologie voor gemeenteleden.
Als gewoonlijk eindigen we met een gedicht. Ditmaal van de dichter Frederico García Lorca.
Wij hopen U hiermee weer boeiend een vleugje Spanje op de deurmat te leggen…

Inhoud:
Blik op de actualiteit in Spanje.
Schoolstrijd… 
Het kader en de inhoud.
Klanken uit de samenleving
De bisschoppen roepen op.
De reactie van de Spaanse Evangelische Alliantie 
Ruggesteun door de F.E.R.E.D.E.
Wet op de herinnering van de Historie.
Het Spaanse parlement veroordeelt de burgeroorlog 
Spaanse economie in de problemen.
Nieuwe ontwikkelingen binnen de R.K.kerk in Spanje 
Een Spaans Mandement? 
VII Evangelisch Congres.
Een verkiezingsbelofte.
Een merkwaardig vonnis in Valencia.
Twee-jaarlijkse Synodevergadering van de I.E.E.
Door genade gerechtvaardigd 
Gang van zaken rond de Synode…  
Lezing ter Synode 
Taller teologico – Workshop Theologie 
Het verlies van de Armada 
Een boek dat een Eye-opener is!  
Een ontmoeting: Eddy en Chris Delameillieure 
Varia 
Van de Penningmeester
Adressen van kerken in Spanje 
EPNSP nu I.P.N.Z.E.
Tweede Conferentie voor Theologische Reflectie 
Godsdienstvrijheid in Spanje een farce…  
Gedicht

.........................................................................................................................................................

Blik op de actualiteit in Spanje.


Schoolstrijd…
In Spanje is bij het begin van het schooljaar in september j.l. in alle autonome regio's met een nieuw leervak begonnen, zowel op de lagere school als op de middelbare school, genaamd: Opvoeding tot Burgerschap. Dat komt ongeveer overeen met wat men in Frankrijk op de lagere school placht te onderwijzen als lessen in moraal, en als Maatschappijleer bij ons voor het voortgezet onderwijs. Deze materie is wel en niet nieuw, want de onderwijzers zorgen er in Spanje net zo goed voor als elders de leerlingen enige beleefdheid aan te leren, evenals kennis van het openbare leven, en van de structuur van politiek en regering. Maar bij het begin van het nieuwe schooljaar wordt Burgerschapseducatie verplicht op alle onderwijsinstellingen, zowel privé als openbaar. De laatsten hebben connecties met het Rooms Katholiek onderwijs, door een overeenkomst met de Spaanse staat (die de leraren en het lesgeld betaalt.) Er worden voor dit nieuwe vak cijfers gegeven en die tellen voor de overgang even zwaar mee als bijv. wiskunde. De inhoud van het vak bevat materie die is aangepast aan de huidige Spaanse maatschappij.

In dit land hebben zich, net als elders, geweldsconflicten voorgedaan tussen leerlingen onderling, tussen leerlingen en leraren, en ook tussen ouders en leraren, waarbij zelfs enkele dodelijke slachtoffers onder de leerlingen vielen. Dit nieuwe geweld hangt samen met trauma's en geestelijke afwijkingen van mensen die hun grenzen kwijt zijn, voor wie het lijkt alsof alles virtueel is, een dodelijk spel dat je kunt filmen met je mobieltje. Soms gaat het om racistische daden, van neonazi’s, al dan niet onder invloed van drugs. Het was dus dringend noodzakelijk de gemeenschappelijke levenslessen weer op te nemen in het lesplan, van jonge leeftijd tot en met de pubertijd, om zo, met het onderwijzend personeel en onderwijsdeskundigen, de jongeren die nog volwassen moeten worden, voor te bereiden op een wereld in verandering. De pogingen van de ouders hiertoe zijn niet voldoende. Straf of boos worden werkt niet.

Al jaren bestaat de Spaanse samenleving uit gezinnen met diverse culturele achtergronden. De Zigeuners en de Protestanten zijn maar een paar (niet eens zo talrijke) onder al die minderheden. Er zijn families die afkomstig zijn uit heel wat landen in Latijns Amerika, Oost-Europa, Afrika, en Azië.
Voor de kalender en plaatselijke feesten is het Spaanse Rooms-Katholicisme is nog steeds bepalend, maar er is maar een klein deel van de R.K. families dat rekening houdt met hetgeen de bisschoppelijke hiërarchie te melden heeft. We hebben al eerder aangeduid wat een afstand er is tussen de grote meerderheid van de Spanjaarden en de R.K.K., die meer en meer aan aandacht en invloed inboet, omdat ze hun standpunt laten bepalen door het trieste Nationaal-Katholicisme, dat zo hard toesloeg in de Franco-tijd, en zulks eens te meer probeert nu de ‘Partido Popular’, de Volkspartij, niet meer regeert, maar de Socialisten.

Het kader en de inhoud.
De school, het openbaar onderwijs, is dus het onmisbaar kader waar de mensen die pedagogiek beoefenen hun invloed moeten uitoefenen, want alle sociale lagen worden er samengeperst. Dat alle kinderen recht hebben op een heden zonder geweld en een toekomst zonder dodelijke afloop mag vanzelf spreken.
De meerderheid van de Spanjaarden kiest daar voor, zoals blijkt uit het aannemen van wetten en hervormingen door de regering, die worden geïmplementeerd door het parlement, en de verschillende democratische instituten in het land.
Iedereen die er over nadenkt kan alleen maar blij zijn met de invoering van deze nieuwe materie op de scholen. Er wordt daar onderwezen dat het leven van ieder persoon belangrijk is, elk met zijn eigen geschiedenis, zijn oorsprong, die met respect moet worden ontdekt, zijn cultuur, eventuele religie, in alle verscheidenheid, en dat je om samen te kunnen leven altijd moet leren omgaan met dialoog, en conflicten moet leren oplossen zonder geweld.
Wat seksualiteit betreft, kun je heteroseksueel zijn of homoseksueel (dat laatste is geen ziekte!). Minachting en xenofobie, de angst voor wie anders lijkt, moeten wijken voor het aanleren van het vermogen tot samenleven. Men onderwijst er ook dat mannen en vrouwen de zelfde rechten hebben. Het sociale leven in de democratie is veeleisend, het roept iedereen op tot vrijheid en tot het respecteren van de vrijheid van anderen, tot het respecteren van instellingen, dus ook tot verantwoordelijkheid en (zelf)vertrouwen. Ziedaar in kort bestek de inhoud van een leerboek voor 14 - 15-jarigen, en van een rubriek daarover op internet. (Junta de Andalucia, Educacion para la Ciudadania.)

Alle leraren aan het openbaar onderwijs en het grootste deel van hen die in de privé sector zijn het eens met het lesmateriaal, zelfs als ze R.K. zijn en aan R.K. scholen werken.

Maar...
Maar er zijn ook mensen die ontevreden zijn en heel hard schreeuwen en uit alle macht proberen alles te blokkeren, want ze zien hun privileges gepasseerd en het monopolie dat ze pretenderen te hebben publiekelijk aan vragen onderhevig. Dat betreft allereerst de bisschoppelijke hiërarchie van de R.K.K., die samenspant met conservatief-rechts en ultrarechts, die gegroepeerd zijn in de richting van de Partido Popular.
Samen roepen de ze rooms-katholieke leraren en ouders op om een beroep te doen op hun gewetensbezwaar, t.a.v. deze materie. Zonder enige argumentatie verklaren ze samen dat deze Opvoeding tot Burgerschap tegen de grondwet is. De bisschoppelijke hiërarchie spreekt bij monde van meerdere aartsbisschoppen (Granada, Toledo, Madrid, Zaragoza) over excommunicatie van leraren en ouders die geen bezwaar maken, waarbij ze alle mogelijke druk uitoefenen op de godsdienstonderwijzer(es).
De bisschoppen, die ongetwijfeld worden aangemoedigd door de paus, staan  hierin niet alleen, want ook onder de zware broeders van de orthodoxe Protestanten gaan er stemmen op die pretenderen dat de enige bijbelse waarheid is zoals zij die lezen... En zo spreken ze op dezelfde wijze over verdoemenis als het Opus Dei, en ze verwijten de I.E.E. de principes van de bijbel als enige autoriteit, het Sola Scriptura van de Hervorming, niet meer aan te hangen. Betreurenswaardig! In het verleden hebben we dezelfde verontwaardiging aangetroffen t.a.v. scheiding, contraceptie, abortus, en nu ook bij de wet die het burgerlijk huwelijk toestaat van personen met dezelfde sekse.

Waar gaat het nu echt om?
Op het moment waarop de Spaanse grondwet in 1978 werd aangenomen, en de institutionele democratie in Spanje geboren werd, na meer dan 40 jaar dictatuur die de zegen had van de R.K. hiërarchie, die nauwe banden had met Franco, heeft de R.K.K. alles op alles gezet om de Accoorden van 1979 tussen het Vaticaan en de Spaanse Staat er door te krijgen.
Financiële accoorden die de kerk zo bevoordeelden dat veel Spanjaarden het schandalig vinden. Het bewijs wordt geleverd door het feit dat maar een minderheid kiest voor de mogelijkheid via de belastingen een deel daarvan ten goede te doen komen aan de R.K.K.
Die accoorden tussen het Vaticaan en de Spaanse Staat hebben de Spaanse Protestanten altijd geschokt, maar ze affronteren ook die Katholieken die denken dat hun kerk alleen maar vrijwillig geld zou moeten krijgen van de leden, en niet via de regering. Dat systeem staat immers haaks op de Grondwet die Kerk en Staat scheidt.

Op dit moment, nu de Islamitische bevolkingsdeel numeriek op de tweede plaats komt, gaan er stemmen op die eisen dat aan het privilege van de R.K.K. een einde komt.  Bovendien heeft de ‘transparantie van verenigbaarheid’ die geëist wordt van alle fondsen die profijt trekken van staatsgelden, talrijke schandalen blootgelegd, die ook de R.K.K. betreffen. Van zijn kant oefent ook Europa druk uit in diezelfde richting op de Spaanse Staat.
En de Spaanse R.K.K. trekt, samen met het Vaticaan, uit alle macht aan de rem.

Velen willen dat de Socialistische regering die Accoorden veranderen, maar op dit gebied gaat deze zeer voorzichtig te werk. Men is er al in geslaagd te verhinderen dat het (R.K.) godsdienstonderwijs verplicht zou worden, waarbij de cijfers ook zouden meetellen voor de overgang en het eindexamen, en dus voor de toegang tot universiteit en hogescholen. Dat project stamde van de katholieke hiërarchie, en van de regering van voor de verkiezingen van 2004.
Sinds die nederlaag is er op alle gebieden sprake van systematische oppositie van rechts en van de episcopale hiërarchie, en sindsdien probeert die tegenstand de situatie te verzieken, om zo een omslag te krijgen van de meerderheid bij de verkiezingen van 9 maart aanstaande.
....

We weten intussen dat het ze niet echt is gelukt, beide partijen hebben stemmen gewonnen ten koste van de kleinere partijen, en al heeft Zapatero meer stemmen gekregen dan zijn tegenstander, de absolute meerderheid heeft hij niet. Desalniettemin zullen veel Protestanten een zucht van dankbaarheid hebben geslaakt! (GVvH)

........................................................................................

Klanken uit de samenleving:
Een van de opstellers van de Spaanse Grondwet, professor in de filosofie aan een van de universiteiten van Madrid, Gregorio Peces-Barba Martínez,, schrijft in El País van 7-8-2007: Vanuit een buitengewone arrogantie, een gevoel van straffeloosheid en een onverdraaglijk superioriteitsgevoel, ontleend aan het feit dat zij 'hogere waarheden' hanteren, houden ze al jaren geen rekening met legitieme autoriteiten, de Grondwet en de wet, wanneer ze proberen hun criteria op te leggen ten overstaan van het algemeen belang en de soevereiniteit van het volk, en zo deel uitmaken van het parlement.
Ten aanzien van deze houding heeft de regering een gematigde politiek aangehouden. Men heeft een confrontatie vermeden, de meest delicate aspecten van het programma voor opvoeding tot burgerschap, ook al waren ze goedgekeurd door parlementaire wetten, achterwege gelaten... Ook deze houding heeft de oorlogszuchtige kardinalen en bisschoppen niet tot rust gebracht. Ze zoeken steeds nieuwe aanleidingen tot confrontatie. De kardinaal van Toledo, Mgr. Caizares, heeft de regering er van beschuldigd tegen het belang van de maatschappij in te gaan, en heeft de rol van de kerk verdedigd als motor van de mensenrechten (sic). Wat een onnozelheid ten aanzien van het verleden, gebaseerd op het vergeten alles wat ze hebben gedaan, ook al is dat vergeten geconstrueerd op een historische leugen. Het komt er op neer dat ze de democratie alleen met de mond accepteren, en dan alleen om het voordeel dat die ze brengt..."

De filosoof citeert de verklaring die Victor Hugo heeft uitgesproken voor  de Wetgevende Vergadering in 1850, over de vrijheid van onderwijs, en de reactie van de R.K.K. die niet veranderd is. Daarna inviteert hij de ogen te openen:
"Ze kunnen noch moeten deze weg gaan, noch te hard aan de bel trekken. Zij zijn verantwoordelijk voor de onrust die maatschappelijke vrede verhindert, op het moment dat ze oorlog voeren met de Regering en tegen alle vooruitgang in gaan. Zij moeten bedaren en ruimte bieden voor de normale ontwikkeling van de burger-maatschappij, zonder constant tussenbeide te komen, en zonder de andersdenkenden te provoceren, en zonder neer te kijken op het persoonlijk geweten van hen die niet met hun overtuigingen overeenkomen, en zonder steeds maar kwaad te spreken en te veroordelen. Als dat nieuwe klimaat niet wordt verkregen via de komende verkiezingen, moet men weer in actie komen t.a.v. de situatie van de R.K.K., en een nieuw statuut opstellen, dat ze op hun plaats zal zetten met betrekking tot de autonomie van de burgerlijke autoriteit."

Dat is waar het om draait bij de Opvoeding tot Burgerschap in het Spanje van nu.     

Naar een stuk van Michel Rennes in Étoile du Matin, augustus 2007.
........................................................................................................

De bisschoppen roepen op...

De R.K.K. bisschoppen moedigen de gelovigen aan 'alle legitieme middelen' te gebruiken tegen de Opvoeding tot Burgerschap.
Ze beschuldigen de regering er van de zich de vrijheid van geweten toe te eigenen, een recht dat 'niet toebehoort aan een democratische rechtstaat'.
De Spaanse bisschoppenconferentie, C.E.E., heeft bevestigd dat men alle wettelijke middelen kan gebruiken 'om de vrijheid van geweten en onderwijs te verdedigen, die naar zijn mening op het spel staan met de nieuwe onderwijsstof voor burgerschapskunde en mensenrechten, ‘want de ernst van de situatie staat geen passieve of meewerkende houding toe. De ouders zullen zekere middelen moeten gebruiken, en de privé onderwijsinstellingen weer andere middelen', zeggen de bisschoppen.

De R.K.K. wil vermijden dat de Spaanse leerlingen verplicht zouden worden de nieuwe lesstof te volgen en zij heeft aanbevolen dat de leerlingen kunnen terugvallen op alle legitieme middelen' om de vrijheid van geweten  verdedigen ten overstaan van de inhoud van de nieuwe lesstof.
De Spaanse bisschoppen hebben de regering van J.L. Zapatero er van beschuldigd zich een rol toe te eigenen van 'opvoeders in de moraal die hen niet toekomt in een democratische rechtsstaat'  en ze vinden dat alle leerlingen, katholiek of niet in hun rechten aangetast worden, doordat ze verplicht worden stof te volgen die, zoals de minister van onderwijs, Mercedes Cabrera, stelt, te maken heeft met de normen van het gemeenschapsleven en de waarden van de Grondwet en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Na de 'groeiende en begrijpelijke zorg' genoemd te hebben van ouders aangaande deze materie, en de 'veelvuldige twijfel' die er bestaan zou over de adequate manier om te reageren op een dergelijke uitdaging, acht ze de concrete mogelijkheden om actie te voeren tegen deze 'onacceptabele' materie talrijk. Bovendien toont ze de problemen van educatieve centra: voor de R.K. centra die zich verplicht zien lesstof te introduceren die niet spoort met hun ideeën, en voor de Staatsscholen die zo hun verplichte ideologische neutraliteit verliezen. (Agencia Latinoamericana y Caribea de comunicación.)

....................................................................

De reactie van de Spaanse Evangelische Alliantie

De Spaanse Evangelische Alliantie, A.E.E. (die tot de meer behoudende stromingen behoort in het Spaanse Protestantisme) heeft een communiqué uitgegeven, en zegt dat grote delen van de lesstof prima zijn, maar dat ze hun zorgen hebben bij een aantal scherp afgegrensde punten. Niet alleen is er aandacht voor diversiteit in de maatschappij, maar de lesstof is huns inziens ook een soort lekencatechismus over wat je wel en wat je niet mag geloven.
De stof t.a.v. samenleven en rechten van de mens en rechten en plichten van kinderen, wordt als positief ervaren, maar men maakt zich zorgen over de verwarring tussen informatie en verdediging van pluraliteit en verdediging van de morele waarden die de 'persoonlijke ethiek betreffen'.

Juist omdat de Staat op zich meervoudig is, kan deze niet alleen maar de visie van een bepaalde groep burgers verdedigen, zeker niet als het gaat over het familiemodel, seksualiteit en voortplanting; op die gebieden zijn alle posities die mogelijk zijn respectabel, maar de seculiere Staat moet er van afzien de samenleving voor te schrijven wat de inhoud moet zijn van de persoonlijke moraal. Hier komt een ander punt van verwarring om de hoek kijken: 'het respect voor de pluraliteit en het verdedigen van een bepaalde moraal, die kwesties van persoonlijke ethiek en andere kwesties van algemene ethiek door elkaar haalt.'

De rol van de ouders.

Het doorgeven van morele waarden behoort in de schoot der familie te ge-beuren, en dus minacht deze aanpak van de regering volgens hen het onvervreemdbaar recht van de ouders aangaande de ethische opvoeding van hun kinderen, zegt de A.E.E. De functie van de Staat moet altijd ondergeschikt zijn aan de functie van de familie. Ingrijpen op dit terrein is onaanvaardbaar.

De strijd tussen de moraal van de Staat en de moraal van de R.K.K. bisschoppenconferentie leidt tot niets, ze willen niet praten, maar willen beiden hun eigen moraal op de maatschappij stempelen.

De A.E.E. stelt een 'derde weg' voor: die een consensus zoekt voor de gemeenschappelijke fundamentele waarden waarin alle burgers en ideologische groepen zich gerespecteerd voelen, aangaande kwesties die ze zien als fundamenteel voor hun geweten.                                      Persdienst van de A.E.E.

.................................................................

Ruggesteun door de F.E.R.E.D.E.

De F.E.R.E.D.E. steunt de Opvoeding tot Burgerschap, maar met voorbehoud. De vertegenwoordigers van de minderheidsgodsdiensten in Spanje delen niet de opstelling van de R.K.K. die de oorlog heeft verklaard aan dit schoolvak. De voorzitter van de F.E.R.E.D.E. legt uit: ‘De federatie neemt geen officiële stelling, maar we geloven dat het goed is de mensen democratie en respect aan te leren. Het hangt af van de gebruikte teksten en voorbeelden. Als men respect heeft voor de diversiteit is het goed. Je kunt geen bepaald model opleggen, maar vanuit de veelvormigheid kun je het juist wel onderwijzen’. 
De Joodse gemeenschap stelt expliciet vast dat het oorspronkelijke idee achter het lesvak goed is. Ook hier is reserve. ‘We zijn voor een lesvak dat de democratische waarden en mensenrechten inprent, maar de manier waarop en de inhoud zijn wel erg belangrijk. Het was wel positief geweest als het Ministerie van Onderwijs ons had geconsulteerd voordat ze het lesmateriaal samenstelden. Je moet uitgaan van verschillende groepen als criterium en we zijn er niet zeker van dat pluraliteit ook echt wordt onderwezen als zodanig’.

Ook de voorzitter van de federatie van Islamieten in Spanje is voorstander van de invoering van deze materie en veroordeelt de houding van de R.K.K. in deze. ‘Goed dat de regering les geeft om normen en waarden voor het samenleven en voor burgerschap te vormen. Je moet kinderen leren burgers te zijn, de mensenrechten te respecteren en eveneens dat niemand beter of slechter is dan een ander, ook al zijn we allemaal verschillend..          El País.

Wet op de herinnering van de Historie.
Eerherstel voor de slachtoffers van de burgeroorlog (1936-1939) en de dictatuur die daar op volgde.

Het Spaanse parlement veroordeelt de burgeroorlog
Het Spaanse parlement heeft op woensdag 31-10-2007 (Hervormingsdag!) een wet aangenomen waarin de coup van generalissimo Francisco Franco en zijn dictatuur worden veroordeeld.
De zeer conservatieve oppositie was tegen en had al maandenlang gewaarschuwd dat de wet oude wonden zou openrijten en een scheuring in de samenleving veroorzaken. Een enquête toonde aan dat bijna de helft van de Spanjaarden voorstander is van deze wet.

Naast een officiële veroordeling van Franco's dictatuur houdt de wet in dat gemeenten onderzoek moeten betalen om de massagraven uit de burgeroorlog van 1936-39 bloot te leggen, en dat alle symbolen van het Franco-tijdperk van straten en gebouwen moeten worden verwijderd. Ook worden militaire processen op grond waarvan duizenden tegenstanders van Franco werden geëxecuteerd of gevangengezet, onwettig worden verklaard.

De wet die slachtoffers van de burgeroorlog eerherstel en steun belooft is moeizaam bevochten en wordt ook aangevochten binnen de Spaanse maatschappij. Na de val van Franco was de linkse oppositie niet sterk genoeg om af te rekenen met het verleden en zo waren Franco-aanhangers in staat zich zonder dat er een haan naar kraaide te veranderen in democraten.

De regering van José Luis Rodríguez Zapatero, die zelf een kleinzoon  is van een legerkapitein die door Franquisten werd geëxecuteerd, probeert nu een en ander recht te zetten. Zijn Wet op de Historische Herinnering wil eerherstel voor de slachtoffers van de burgeroorlog (1936-1939) en de 36 jaar durende dictatuur die daar op volgde.

De schuldigen worden niet meer vervolgd. Maar militaire vonnissen uit die tijd worden nietig verklaard, archieven openen hun deuren voor families die opheldering willen over vermoorde verwanten, en kinderen en kleinkinderen van Spanjaarden die de dictatuur ontvluchtten krijgen het recht op de Spaanse nationaliteit. Sommige Protestanten zullen daar niets aan hebben, omdat zij ook door de burgerrechtbanken werden ontrecht en gekleineerd.

Wie Protestant was, werd geacht links te zijn, en dus een (crypto)communist.

De wet is omstreden. Het valt veel Spanjaarden zwaar de Franco-tijd te veroordelen, ook al spreekt de tekst over alle slachtoffers – dus ook over de doden die door toedoen van zijn tegenstanders, de republikeinen, vielen.
Zo ziet de Rooms-Katholieke kerk zich, hoewel notoir steunpilaar van het regime, meer als slachtoffer dan als medeschuldige. Nog maar een paar dagen voor het aannemen van de wet reageerden de bisschoppen ’met grote vreugde’ op de zaligverklaring in Rome van 498 geestelijken die door het republikeinse kamp werden vermoord, al is het bekend dat sommigen van hen zelf gemarteld hebben. Maar excuses over de steun aan Franco bleven opnieuw uit. Zie echter bladzij 16 !
De behoudende Partido Popular, (opgericht in 1989 en opvolger van Alianza Popular, een partij met volgelingen van Franco, die na zijn dood de democratie accepteerden), reageerde zeer vijandig. De partij zegt de wet – ’een enorme vergissing’ – niet te steunen, omdat het ’oude wonden openhaalt en de Spanjaarden verdeelt’.
Oud-minister Jaime Mayor Oreja van de PP zei in een sensationeel interview geen reden te zien de beweging rond Franco te veroordelen. „Dit is deel van onze geschiedenis, het vertegenwoordigde een groot deel van de Spanjaarden, waarom zou ik dat veroordelen?”
Door te zeggen:„Er waren in de burgeroorlog twee bendes die elkaar bevochten, in Duitsland was er maar één bende, één beul.” wijst hij alle vergelijking met Hitler af. Zijn visie krijgt voor een deel steun van historici die de afgelopen jaren de vele mythen rond de burgeroorlog te lijf gingen. Zo is de strijd vaak voorgesteld als een treffen tussen een linkse, democratisch gezinde kant en het fascisme. Maar democraten waren uiterst schaars in het republikeinse kamp, dat in feite een coalitie was tussen liberalen en een radicaal samenraapsel van revolutionairen, socialisten, communisten en anarchisten.
Al snel hadden de Marxisten het echter voor het zeggen en zij waren niet bereid tot enig compromis. Zij stonden onder leiding van Stalin en de Komintern, diens duistere organisatie voor internationale operaties.
Volgens de Brit Antony Beevor, auteur van het zeer bekende standaardwerk ’De strijd om Spanje’, is het vrijwel zeker dat een overwinning door de Republikeinen van Spanje een sovjetsatelliet naar Oost-Europees model zou hebben gemaakt.
Een van de meest in het oog springende practische uitwerkingen van de Wet op de Historische Herinnering is de ontmythologisering van de Valle de los Caídos, het monsterlijke monument voor Franco en de gevallenen in de burgeroorlog, dat zelf duizenden slachtoffers vroeg bij de bouw. Binnen in de rots is een basiliek uitgehouwen van 260 meter lang, die wordt bekroond met een kruis van 150 meter hoog, en zo tientallen kilometers ver nog is te zien. Ook heel veel Protestanten hebben daar als dwangarbeider het leven gelaten.

De Spaanse Burgeroorlog begon in 1936 met een opstand van rechtse generaals onder leiding van Francisco Franco tegen een gekozen linkse regering. Franco won deze strijd tussen nationalisten en republikeinen en hij bleef tot zijn dood in 1975 aan de macht. Na de oorlog volgde een periode van stelselmatige onderdrukking. Franco tekende bij zijn ontbijt routinematig doodvonnissen, in het bijzijn van zijn persoonlijke priester. Naar schatting 120.000 Spanjaarden kwamen om, door executies of ontberingen in de gevangenis.
Het aantal slachtoffers van de 'rode terreur' onder burgers in de Burgeroorlog is becijferd op 38.000, waaronder + 7000 (R.K.)geestelijken. Franco's nationalisten executeerden en vermoordden in de Burgeroorlog zeker 80.000 mensen.

De Wet op de Historische Herinnering moet een eind maken aan alle eerbetoon in de vorm van straatnamen en monumenten ter ere van Franco en diens strijders. De jaarlijkse Franco-herdenking in de vallei op zijn sterfdag (20 november) is voortaan verboden. Zijn graf ligt in het centrum van de kerk, pal onder de koepel. Het is een simpele maar grote steen met alleen de naam en de jaartallen, opgenomen in de vloer. Tegenwoordig is die afgezet met een koord, zagen we op een foto. Jaren geleden gingen we het zien, maar dat ‘deed je niet, (als Protestant), hoogstens om over het graf van Franco te lopen!’ werd ons toen verteld… en dat kon toen zonder moeite.

De basiliek wordt nu een gewone kerk, en het kruis mag blijven. Alleen de elementen die verwijzen naar het Franco-regime worden verwijderd. Het zal nog moeilijk genoeg zijn om het monument een neutraal karakter te bezorgen. Onder Franco zelf is al een poging gedaan om het oord acceptabeler te maken, met name voor het Vaticaan. Toen werden er ook de stoffelijke resten van minstens 40.000 van Franco’s tegenstanders ondergebracht.

Maar de nabestaanden van deze slachtoffers, die natuurlijk niet wilden dat zij naar de vallei werden gebracht, hebben nooit toegang gehad tot de registers of de crypte. Zij probeerden tot nu toe tevergeefs hun slachtoffer terug te krijgen. We mogen hopen dat zij nu van dit deel van hun trauma’s verlost mogen worden. Want die zitten nog heel diep in de Spaanse maatschappij, en bleven, juist omdat er zo weinig over gesproken kon worden, etteren.

Aan de ene kant zijn families  tot op het bot verdeeld, als gevolg van de Burgeroorlog, en de keuzes daarin gemaakt, aan de andere kant heeft de huidige generatie jongeren genoeg aan het hier en nu, en wil vaak niet opgezadeld worden met wat zij zien als ‘oude koek’.
Deze desinteresse is net zo dodelijk voor de relaties als het gedwongen zwijgen van vroeger. Het wordt tijd dat ook op de Spaanse scholen de geschiedenis wordt onderwezen zoals die zich in feite heeft toegedragen. De Wet op de Historische Herinnering is nog maar een begin.

De homoseksuelen die gedurende de Franco-tijd slachtoffer van represailles werden zullen een schadeloosstelling krijgen. De Tweede Kamer heeft inmiddels gestemd voor een amendement op de begroting, in die zin. Het zal de eerste maal zijn dat een Staat een schadeloosstelling verleent aan een collectieve groep mensen die specifiek omwille van hun seksuele oriëntatie is gestraft. Een bedrag van 2 miljoen wordt uitgetrokken voor hen die gevangen gezet en onderdrukt zijn door de toepassing van de zgn. wetten op Gevaar (voor de samenleving) en Vagebonden en Criminelen. Men gaat er vanuit dat gedurende de Franco-tijd ruim 4.000 homoseksuelen te lijden hadden van gevangenschap en martelingen. Ze werden vastgezet zonder enige vorm van proces, en werden uitgemaakt voor ‘gekken, criminelen, delinquenten, geestelijk gehandicapten…’ Ook verbanning uit de eigen woonplaats om deze reden kwam veel voor. 
Er valt nog veel goed te maken. 
Als dat al kan.                                                                                         GVvH
.....................................................................................................................

Spaanse economie in de problemen.

De kredietcrisis in de Verenigde Staten heeft, naar het zich laat aanzien, ook grote gevolgen voor de economie van Spanje, die tientallen jaren is gevoed door de vele grote bouwwerken van regering en particulieren.
In september 2007 pochte José Luis Rodríguez Zapatero dat Spanje bij de wereldkampioenen van de economie geteld mocht worden. De groei van de laatste tien jaar mag inderdaad buitengewoon genoemd worden, en het gemiddelde inkomen per persoon was hoger dan dat in Italië, de naaste concurrent. Tijd om Frankrijk en Duitsland in te halen, dacht hij.
Maar het heeft er alle schijn van, dat deze doelen absoluut niet gehaald worden. Integendeel: onheilstijdingen nemen de plaats in op de voorpagina van de kranten. Voor het eerst in tijden stijgt de werkloosheid, van 8,2 naar 8,6 procent: ver boven het gemiddelde in de Europese Unie van bijna 7 procent. De inflatie steeg tot 4,3 procent. Dat is de grootste toename in elf jaar. Men verwacht dat het nog wel 4,4% of meer kan worden, en dan kom je boven het niveau van 1995! De prijzen zijn vooral sinds october 2007 hard gestegen. De belangrijkste oorzaken zijn de hoge vlucht van de olieprijzen en de sterke stijging van de voedselprijzen. Daardoor wordt de vraag minder, en er worden sluitingen verwacht in de voedselindustrie. De verwachte groei van de economie van 3,1 procent zal waarschijnlijk niet worden gehaald.

De huizenprijzen, die horen tot de hoogste in Europa, beginnen in bepaalde delen van het land te dalen en dat ondermijnt het vertrouwen in de economie nog verder. Veel Spaanse huishoudens hebben een huizenhoge hypotheekschuld, die voor Jan Modaal niet meer af te betalen is, nu de prijzen van het levensonderhoud zo gestegen zijn en ook de rente van de hypotheek, voor wie die niet had vastgelegd. Dat betekent dat mensen soms een grotere schuld aan hun bank hebben dan hun huis waard is. 40% van de makelaardijen is in 2007 gesloten!

De laatste jaren werden er in Spanje wel 800.000 nieuwe woningen per jaar gebouwd, maar sinds het uitbreken van de kredietcrisis in de Verenigde Staten is de rente gestegen en banken verstrekken minder makkelijk hoge leningen, zodat er minder projecten van start gaan en er haast geen huizen meer verkocht worden.

Het vertrouwen van de Spanjaarden in de economie gaat met sprongen achteruit. Nog maar 18,4 % heeft er vertrouwen in. 44,1 % beschouwt de situatie als matig, en 25% als slecht. De vraag hoe men verwacht dat de economische situatie over een jaar is, wordt door 42 % beantwoord met: gelijk, 34,7% met slechter, en 10% optimisten hoopt dat het beter zal zijn. Over de politieke situatie is maar 15 à 16% optimistisch.

Als grootste problemen worden op 1 februari 2008 genoemd (bron: ABC): Terrorisme, (ETA), werkloosheid, economische problemen, huizenmarkt, immigratie, onveiligheid van burgers, kwaliteit van de baan, politieke partijen, opvoeding/scholing, sociale problemen, gezondheidszorg, pensioenen, drugs, en het laatste waar de Spanjaarden een probleem van maken is geweld tegen vrouwen. Dit onderzoek is gedaan door het Centraal Instituut voor Sociologisch onderzoek.

Dit alles heeft nog geen effect op de voorsprong van de socialisten in de peilingen. De PSOE van Zapatero heeft een ruime voorsprong (44,5 %) op Mariano Rajoy van de conservatieve Partido Popular (38,7 %), terwijl beide partijen aan het begin van het jaar nog ongeveer 50-50 stonden.
De regering Zapatero heeft de afgelopen vier jaar weinig grote fouten gemaakt, al werd het mislukte vredesproces met de ETA hem door velen niet in dank afgenomen.

De Partido Popular (Volkspartij) heeft de afgelopen jaren vooral gebruikt voor dwarsliggen en schelden, maar die negatieve houding heeft hun voorspellingen niet bewaarheid gezien dat Zapatero Spanje zou veranderen in een economische ruïne, en dat de regio’s Baskenland en Catalonië er uit zouden stappen, dat het gezin uiteen zou vallen door de legalisering van het homohuwelijk en de degradatie van godsdienstles op school tot een keuzevak.


We hebben Joel Cortés, die niet alleen voorzitter van de Comisión Permanente is, (U ziet hem hier bij zijn preek, tijdens het slot van de Synode) maar ook succesvol ondernemer, gevraagd naar diens visie op de economische situatie, mede in verband met verschillende bouwactiviteiten van de I.E.E. die heeft willen pogen het bezit aan onroerend goed zo in te zetten, dat de kerkelijke functies gehandhaafd kunnen blijven, maar dat een deel van de ruimten verhuurd konden worden, na een grondige verbouwing.
Zijn antwoord was dat enkele projecten waren opgeschort, in de verwachting dat de grond binnenkort meer waard zou worden, en de objecten daarop dus ook. En dat de investeringen van de kerk op dit terrein geen gevaar zouden lopen.
Hij ziet als zakenman ook meer een inzakken van de economie in heel West-Europa, en dan met name in de bouw, maar de rest van de economie maakt voor zijn gevoel de normale golfbewegingen mee tussen recessie en progressie, waarin Spanje misschien een koploper is, maar niet de enige betrokkene, en hij eindigt zijn beschouwing met de verzuchting:
Het zwaarste probleem dat we hebben blijft dat van de pensioenen, ook al heeft de Regering oplossingen beloofd… Op 9 maart zijn er verkiezingen, en laten we hopen dat de socialisten winnen, want als het de mensen van de Partido Popular zijn, dan zullen we geen enkele hulp krijgen. Het is een heel zware last, die steeds moeilijker op te brengen is!  


Onze hulp en aandacht is echt nog steeds heel belangrijk voor deze dappere mensen!                                                                                                                       GVvH

De PSOE, haalde vijf zetels meer (169 van de 350) dan de vorige keer, en nooit eerder was het aantal stemmen op de socialisten zo groot.
De conservatieven van de Partido Popular (PP) boekten ook winst, maar bleven steken op 153 zetels.

...................................................................................................

Nieuwe ontwikkelingen binnen de R.K.kerk in Spanje

19-11-2007 De voorzitter van de Spaanse Bisschoppenconferentie heeft om vergeving gevraagd voor de RKK om de rol die deze speelde in de Burgeroorlog.

Volgens het dagblad El País van 20 november zijn veel leden van de R.K. hiërarchie hierdoor met stomheid geslagen. Bisschop Ricardo Blázquez herinnerde aan kardinaal Vicente Enrique y Tarancón die dit in 1971 al heeft voorgesteld aan diens medebisschoppen, maar deze werd toen weggehoond. Het ‘mea culpa’ van bisschop Blázquez werd door het grote merendeel van zijn medebisschoppen met enthousiasme ontvangen. De oproep om heroriëntatie op het verleden, en om de hand in eigen boezem te steken, vanwege het schandalige wangetuigenis van de kerk, werd gevolgd door de aanmoediging om echt te leren van de geschiedenis, en zich daardoor te laten corrigeren. Het verleden moet in het volle licht gezet worden, zodat men zich dat niet selectief kan blijven herinneren, maar opdat men samen kan gaan leven in het licht van de waarheid. Hij herinnerde er aan dat er naast de 498 zalig gesproken ‘martelaren’ van roomse zijde, talloze anderen zijn gemarteld en gestorven voor hún geloof en hún overtuiging.

Blázquez herinnerde ook aan paus Johannes Paulus II die op de knieën ging en vergeving vroeg voor alle zonden van de kerk.

Natuurlijk zijn er direct hierna ook tegenstemmen opgegaan, zoals die van de oerconservatieve aartsbisschop van Sevilla, die stelden dat bisschop Blázquez hier niet namens ‘de’ Spaanse RKK sprak. Anderen vinden dat hij niet ver genoeg is gegaan, maar dit is zeker een grote doorbraak binnen de RKK in Spanje. En daar mogen we dankbaar voor zijn.

..........................................................................

Een Spaans Mandement?
Hebben de Spaanse bisschoppen eind januari een stemadvies gegeven?
De komende verkiezingen van 9 maart 2008 lijken niet te kunnen verlopen zonder inmenging van het Spaanse Episcopaat, dat lak heeft aan de scheiding van Staat en Kerk. In de aanloop naar deze verkiezingen publiceerden de bisschoppen een ‘herderlijk schrijven’. Ze vragen katholieken, of ’iedereen die naar ons wil luisteren’, bij de parlementsverkiezingen volgende maand niet op partijen te stemmen die ‘het homohuwelijk promoten, onderhandelen met terroristen of Burgerschapskunde verplicht invoert. Daarmee kan dus maar één partij worden bedoeld: de regerende socialisten van de PSOE. Zij voerden het homohuwelijk in en zij zijn verantwoordelijk voor een – zij het mislukte – poging om een vredesproces met de Baskische ETA op touw te zetten, en ze hebben de pogingen van de bisschoppenconferentie om (RK) Godsdienstles op school verplicht te stellen succesvol getorpedeerd met het vak Burgerschapskunde.
’Hypocriet, immoreel en kwaadwillig’, oordeelt links over de episcopale brief.
Letterlijk staat er dat ’katholieken weliswaar op verschillende partijen kunnen stemmen, maar dat het ene programma meer in overeenstemming is met het geloof en de opdracht van Christus in het leven dan het andere’.

Op de onderhandelingpoging die premier José Luis Rodríguez Zapatero deed om de ETA tot bezinning te brengen, reageren de bisschoppen als volgt: „Een samenleving die staat voor vrijheid en rechtvaardigheid kan nooit, impliciet of expliciet, een terroristische groepering erkennen als de politieke vertegenwoordiger van een bepaalde bevolkingsgroep.”
Dat Zapatero’s voorganger José María Aznar eind jaren negentig iets soortgelijks probeerde, wordt over het hoofd gezien: hij stuurde zelfs een bisschop als verkenner naar de Basken. Dat was natuurlijk iets heel anders…

De steun van de katholieke kerk voor de Partido Popular kent een lange traditie. Sinds 1978, toen Spanje na bijna veertig jaar dictatuur weer een democratie werd, hebben de bisschoppen aan de kant van de conservatieven gestaan. Zij noemden alleen nooit, evenmin als nu, de naam van een partij.

De afgelopen vier jaar heeft de kerk zich hevig verzet tegen regeringsmaatregelen als het homohuwelijk, een snellere echtscheidingsprocedure en een maatregel die van het godsdienstonderwijs op school een keuzevak heeft gemaakt.
De ’Wet op de Historische Herinnering’, waarmee Zapatero recht wil doen aan de slachtoffers van de Spaanse Burgeroorlog, noemden sommige bisschoppen zelfs ’nutteloos en ongewenst’.

De woordvoerder van de bisschoppenconferentie, Juan Antonio Martínez Camino, ontkent echter dat de kerk een stemadvies geeft. „Geen enkele partij voldoet volledig aan onze standaard”, zegt hij. „De kerk doet alleen maar haar pastorale plicht en maakt gebruik van de vrijheid van meningsuiting.”

De PSOE heeft daar scherp op gereageerd, en ook de nationalistische partijen PNV, CiU en IU hebben zich daarbij aangesloten.


...........................................................

VII Evangelisch Congres.
Van 6-9 december 2007 vond in het congrespaleis te Barcelona plaats het VII Protestantse Congres in Spanje, onder het thema: Verkondigend hoop in Christus. Proclamando esperanza en Cristo. Christenen van alle denominaties, maar met een zekere nadruk op de behoudende groepen, kwamen daar bijeen en bespraken allerhande belangrijke actuele vraagstukken, zo niet in de plenaire bijeenkomsten, dan toch zeker in de wandelgangen, waar ook druk werd genetwerkt, zoals dat tegenwoordig heet. Een prominente vertegenwoordiger van de regering die daar het woord nam was de minister van Justitie, de heer Mariano Fernández Bermejo.


Een verkiezingsbelofte.
Al 15 jaar geleden in 1992, ondertekende de Spaanse Staat met de kerken die vertegenwoordigd waren in de F.E.R.E.D.E. in Spanje de zgn. ‘Accoorden van Samenwerking’. Het was destijds een verheugend bericht. Spanje lag voor in de ontwikkeling van de relaties tussen kerk en staat, vergeleken bij andere landen waar de nadruk al heel lang op de scheiding van beide grootheden gelegd was. Samenwerking impliceert een wederzijdse waardering. Het was een breuk met het verleden ten gunste van de Protestantse kerken.
Wat kwam er van deze goede voornemens terecht? In een rede die onlangs in Barcelona werd afgestoken door de huidige minister van justitie ter gelegenheid van een Evangelisch Congres kwam naar voren dat inmiddels 160 (Protestantse) godsdienstleraren op openbare scholen, verspreid door het hele land, les geven; dat de diploma’s van (een aantal) Protestantse theologische opleidingen erkend zijn; en dat de predikanten zijn opgenomen in de Sociale Verzekeringsinstanties, met inbegrip van degenen die onder het Franco-régime in functie waren en wier premiebetaling aanvankelijk niet geaccepteerd was.
Hoewel dit alles een grote vooruitgang is vergeleken bij het verleden, benadrukte minister Bermejo, dat er nog veel te doen staat. De eeuwenoude verstrengeling van de Staat en de katholieke kerk is in 30 jaar democratische ontwikkeling nog niet volledig ongedaan gemaakt. Het streven om de Protestantse kerken de hun toekomende plaats in de samenleving te geven was in de afgelopen verkiezingen een onderdeel van het programma van de Socialistische Partij, die als overwinnaar uit de strijd kwam en die nu zal trachten haar beloften gestand te doen. Het Protestantse deel van de bevolking is intussen aanmerkelijk toegenomen en de minister verzekerde in zijn rede op het 7de Evangelisch Congres te Barcelona, dat hij onder de indruk was van het werk, dat door de Protestanten verricht wordt. Het gaat met name om de inspanning, die zij op zich genomen hebben om de integratie van vreemdelingen te bevorderen. Deze uiting van de regering van Spanje schept verwachtingen dat de Accoorden, die onder de vorige regering ingeslapen leken te zijn, uit de slaap gewekt zullen worden tot nieuwe leven. 

Het zal beide partijen ten goede komen!                                                  A. Voerman.

............................................................................................

Een merkwaardig vonnis in Valencia.

Onlangs bereikte ons een bericht, dat het Gerechtshof van Valencia de R.K. kerk in het ongelijk heeft gesteld in een zaak betreffende een doop.
Iemand die als kind gedoopt was, bevond bij het opgroeien, dat hij homoseksueel was. Aangezien de R.K.kerk daaraan consequenties verbindt, die hem niet welgevallig waren, wilde hij de band met die kerk verbreken. Daartoe eiste hij de doorhaling van zijn naam in het doopregister. En de vraag was nu of dat zomaar kan.
Begrijpt u goed: de vraag was niet of hij officieel uit de kerk kon uittreden. Het recht daarop staat vast. De vraag is wel of de kerk verplicht is de doop, die voor hem als kind door anderen was gevraagd en verkregen, bij zijn volwassenheid nu op zijn eigen verzoek ongedaan te maken, en of dat eigenlijk wel mogelijk is. De Rechtbank meende van niet, maar de rechters van het hogere Gerechtshof bepaalden van wel!
Weliswaar mag van staatswege niet ingegrepen worden in kerkelijke registers, maar het hof gebood toch de doorhaling, omdat ook de kerkelijke registers bij de tijd moeten blijven. Het argument van de rechter was de burger zijn fundamentele recht moet kunnen uitoefenen om over zijn persoonlijke gegevens te beschikken. Bovendien verdedigt het hof de stelling dat de Doopboeken te beschouwen zijn als databank van gegevens met een persoonlijk karakter, waardoor ze onderworpen zijn aan de wetgeving op het gebied van bescherming persoonsgegevens. En dus moeten ze de actuele situatie weergeven. Dit kan samenhangen met het feit dat de doop- en trouwregisters van de RKK in Spanje een officieel kantje hebben: wie in de R.K. kerk is gehuwd, is daarmee ook voor de wet getrouwd.

In een volgend proces zal moeten blijken of deze uitleg van de wet juridisch houdbaar is. Wat ertegen pleit is het feit dat een register doorgaans alleen vastlegt wat op een bepaald moment in de tijd geschied is. Het doorhalen van de naam van de dopeling zou ontkennen, dat er een doop heeft plaats gevonden, en die ontkenning is in strijd met het eenmaal geregistreerde feit, dat toch wel degelijk heeft plaatsgevonden! De kerk zal het er niet bij laten zitten. Mijns inziens behoort er een speciaal register van uittreding aangelegd te worden, dat dan het verbreken van de band vastlegt. 
Maar of de R.K.kerk daarop zit te wachten?                                                                                                                                                                                                                                        (AV)

.........................................................................................

Twee-jaarlijkse Synodevergadering van de I.E.E.

Van 31-10 tot 3-11-2007 vond in El Escorial de LXXII Synodevergadering plaats, met als basisgedachte: Gerechtvaardigd door het geloof… en nu?
Al ruim van tevoren was er een stuk uitgegaan van de hand van Pedro Zamora, dat hierna volgt. Hij verwonderde zich over de indruk die we vaak wekken dat het feit dat we door God gerechtvaardigd zijn ons niet meer van diepe vreugde en huiver lijkt te vervullen. We nemen het voor kennisgeving aan, en gaan verder met het leven van alle dag, stelde hij. Het wordt tijd dat we ons weer realiseren hoe diep ons leven geraakt is, en hoezeer onze bestaansmogelijkheden daardoor zijn veranderd. Vanuit deze bezinning is de 72^ste synode aan de gang gegaan. Het officiële thema was: la justicia: un impulso apremiante hacia el otro, d.w.z.: Gerechtigheid, een dwingende (dringende) drijfveer naar de ander toe.

Als vertegenwoordigers van het bestuur zouden de secretaris en de vice-voorzitter naar Spanje gaan, en wellicht een van de beide andere bestuursleden. Maar toen het zover was, bleek dat het griepvirus onbarmhartig had toegeslagen, zodat er tot onze grote teleurstelling geen sprake kon zijn van onze aanwezigheid.
Toch konden we, dankzij de vernieuwde website van de I.E.E. (www.iee-es.org) kennis nemen van de gang van zaken, die dagen, en van de belangrijkste lezing over dit thema. Omdat die ingrijpt op heel wezenlijke zaken die ons allen aangaan, willen we U die niet onthouden.

Door genade gerechtvaardigd

Gerechtigheid: Een krachtige impuls tot er zijn voor de ander.

LXXII Algemene Synode van de I.E.E.  Hervormingsdag 2007 – 3-11.

De rechtvaardiging door het geloof was een van die waarheden die de Hervorming uit de XVI eeuw voor de kerk terugvond. Natuurlijk zullen onze R.K. broeders protesteren dat ze die nooit hadden verloren, maar ze zullen toch niet kunnen ontkennen dat die verborgen was geraakt onder talloze kerkelijke lagen regelingen en casuïstiek.
Daarom was het weer volop in de belangstelling brengen van deze grote waarheid, in het openbare leven èn in het persoonlijk leven, zowel een sterke impuls van de vrijmaking van het individuele geweten als een aanzet tot een bevrijdingsbeweging onder grote massa’s van de bevolking die zich onderdrukt voelde. Zeker, veel behoort tot de legendevorming en tot stereotypen rondom de bevrijdende kracht van Hervormingsbewegingen. Maar dat neemt niet weg dat ze wel in staat waren de fundamenten van een hele samenleving te schokken. 
Als Christenen van de Hervorming, (ik heb het nu niet over Hervormden of andere Calvinisten) zijn we zo gewend aan dit soort ideeën, dat we ze zonder meer aan nemen, en, helaas, zonder ons diep dankbaar te voelen voor onze grote theologische iconen. Dat wil zeggen: we nemen niet meer de moeite om ze nog eens te doordenken om te kijken of ze tegenwoordig iets anders betekenen dan toentertijd: een bevrijdende revolutie in de meest ruime zin van het begrip, en daarmee heilzaam.
Vanuit onze eigen geschiedenis en onze persoonlijke omstandigheden, zouden we ons eens moeten afvragen: waarom maakt iets, dat in de XVI eeuw een thema was, vol bevrijdingskracht, tegenwoordig dergelijke krachten niet meer vrij in ons midden? Waarom lijkt het wel alsof, hier, (en) in Spanje, dit onderwerp niet verder komt dan een wachtwoord dat ons eenvoudigweg identificeert als een handjevol leden van een minderheidsreligie?
De grote doctrines betalen, net als de klassieken, de prijs voor het succes: ze zijn verheven tot de altaren van de verering door een meerderheid, of misschien zelfs wel zijn ze geworden tot onderwerp van gedegen onderzoek door enkelingen, maar ze raken makkelijk de levenskracht kwijt die ze ooit uitstraalden.
Daarom, als we echt trouw willen zijn aan onze wortels, en daarom aan het: gerechtvaardigd door het geloof, dan moeten we veel verder gaan dan een liturgische of homiletische oprisping, om vanuit de grond van ons hart uit te zoeken hoe men tegenwoordig de volle bevrijding (redding) verkondigt en leeft die de Heer voor ieder schepsel begeert. En dit veel verder gaan dan wat er in liturgie of preek gebeurt, veronderstelt dat we de rechtvaardiging door het geloof uitdragen op straat, en zo onze grote theologische icoon blootstellen aan de harde proef van het echte leven, en zelf ontdekken en anderen met ons, dat het veel méér is dan een machteloze theologische icoon: het is Gods eigen hart dat klopt voor de gerechtigheid van Zijn schepping en van zijn schepselen.             Pedro Zamora, Rector van het SEUT

....................................................................

Gang van zaken rond de Synode…
Woensdag 31 october 2007, Hervormingsdag, kwam men tegen de avond bijeen voor het inschrijvingen en een maaltijd.  Donderdag 1 november 2007 begon om 10 uur de Openingsdienst van de LXXII ALGEMENE SYNODE VAN DE I.E.E. De preek werd verzorgd door: ds. Melanie Mitchell en de liturgie door het SEUT. Daarna begon het   huishoudelijk deel van de Synode. Verwelkomen  van delegaties en genodigden; vaststellen gang van zaken etc. Ook klonk het verslag van de Comisión Permanente, het Dagelijks Bestuur. Na de koffiepauze werd de lezing gehouden, die de basis en uitwerking van het thema vormde: "Gerechtvaardigd door genade. Gerechtigheid: Een krachtige impuls tot er zijn voor de ander." Dit alles door Juan Sánchez, theoloog en professor aan het SEUT.

Vragen en antwoorden over de lezing volgden, en daarna kwam het middageten en later de groepsgesprekken over de lezing in werkgroepen, en een analyse. Om 18:00 was er even een pauze, met tijd voor koffie, en ’s avonds ging men door met de verslagen van de Classes en Departementen, waarna het andere paradepaardje kwam: de presentatie van de Workshop Theologie. Pas om 20:30 uur kwam er een einde middag/avondsessie en volgde een maaltijd en samenzijn.
Vrijdag 2 november 2007 begon om 8:30 met de Morgenwijding door Ds. Israel Flores, waarna het ontbijt volgde en om half tien de verslagen van de Instituten van de kerk, waaronder het financiële verslag van de Comisión Permanente zelf, en de conclusies van de werkgroepen. Dat men daarna aan koffie toe is, spreekt vanzelf. Om half twaalf ging het weer verder met een verslag van Ds. Carlos Capó rond het initiatief van de vorige synode: NEPIM. Bij ons beter bekend als een Boot die Kerk heet. Zie het Berichtenblad nr 71, blz. 18 en volgende. Na het middageten ging men verder met de Werkgroepen aangaande NEPIM. Er is veel gebeurd in die twee jaar! Die avond kwamen de verslagen aan de orde van alle kerkelijke werkgroepen die nog niet aan bod geweest waren, en de verkiezing van de nieuwe Comisión Permanente, die voor de komende twee jaar het Dagelijks Bestuur vormt. Verder de voorbereiding voor de volgende Synode. Accountants, Resoluties en Voorstellen. Na het avondeten was er tijd voor ontmoeting, en zo kwam men de laatste dag, na het ontbijt bijeen voor de laatste technische afhandelingen en werd de Synode om half een besloten met een afsluitende gemeenschappelijke kerkdienst van de LXXII Algemene Synode van de I.E.E., waarbij de preek toevertrouwd was aan de voorzitter van de CP, Joel Cortés. Maar omdat velen van ver kwamen volgde er daarna nog een gezamenlijke maaltijd.

U ziet dat zo’n Synode een intensief gebeuren is voor alle deelnemers!

..........................................................................................

LEZING ter Synode

Er is altijd plaats voor een leerzame lezing tijdens een synode. De lezing die Juan Sánchez, Professor in de Systematische Theologie, hield onder de titel: Gerechtvaardigd door genade. Gerechtigheid: Een krachtige impuls tot er zijn voor de ander heeft Ds. Van Laar hieronder kort willen samenvatten.

De Duitse theoloog Eberhard Jüngel heeft een boek geschreven onder de titel: ‘Het Evangelie van de rechtvaardiging van de zondaar als centrum van het christelijk geloof’. Voor hem is in dit thema samengevat wat God in Christus heeft gedaan om de mensheid te redden. In dit thema ligt inderdaad de sleutel tot verstaan van het Evangelie voor vandaag.
Het gaat daarin om: 1. De gerechtigheid van God; 2. Het geloof, als enige weg om de rechtvaardiging te bereiken; 3. Jezus Christus, als Gods uiteindelijke genade.

DE GERECHTIGHEID VAN GOD
De gerechtigheid van God is het thema van de brief aan de Romeinen. Direct in hoofdstuk 1 schrijft de apostel Paulus: ‘Voor dit evangelie schaam ik mij niet, want het is Gods reddende kracht voor allen die geloven, voor Joden in de eerste plaats, maar ook voor andere volken. In het evangelie openbaart zich dat God enkel en allen wie gelooft als rechtvaardige aanneemt, zoals ook geschreven staat: De rechtvaardige zal leven door geloof’ (Rom. 1: 16-17).

Het is belangrijk te zien dat het evangelie de plaats is waar wij steeds weer opnieuw ontdekken wat de gerechtigheid van God betekent. Daarbuiten komen we niet verder dan armzalige en kromme concepten over de invulling van gerechtigheid. Ik ben steeds meer gaan houden van de nieuwere vertaling ‘reddende kracht van God’, want die geeft de bedoeling van Paulus goed weer. De bekering van Maarten Luther hield in dat er ineens evangelisch licht viel op de gerechtigheid van God als een bevrijdende daad van God. Tijdens de studie van de Romeinenbrief vulde zijn hart zich met vreugde toen hij Paulus’ spreken over de gerechtigheid van God verstond. Zoals Luther begreep dat het niet ging om Gods straffende gerechtigheid, zo moet het voor ons vaststaan dat de bijbelse gerechtigheid geen concept is uit het strafrecht, in de zin van: God is rechtvaardig, dus beloont hij hen die goed zijn en bestraft hen die slecht zijn. God doet gerechtigheid aan de mens. Hij rechtvaardigt hem door hem niet zijn zonden in rekening te brengen, maar hem te accepteren en om te vormen tot een nieuwe mens: iemand die rechtvaardig is. Dat is de transformerende gerechtigheid zoals die ons geopenbaard is in het evangelie (Rom. 3: 21-26).
Niemand illustreerde deze gerechtigheid van God beter dan Jezus in zijn leven en onderwijs. De gelijkenis van de verloren zoon geeft dat indrukwekkend weer. De vader geeft zijn zoon bij terugkeer er niet van langs, maar doet gerechtigheid door hem niet te straffen. Hij vergeeft hem, neemt hem op in zijn huis, toont hem zijn liefde, transformeert hem tot een nieuwe mens, verandert een situatie van onrecht en dood in een situatie van recht en leven. Jezus verkondigt het Koninkrijk van God en zijn gerechtigheid en Paulus leert ons dat dát alleen mogelijk wordt in de weg van mensen die vergeving hebben ontvangen en gerechtvaardigd zijn.

HET GELOOF
Hoe nu kan de mens die gerechtigheid van God ontvangen en zich die toe-eigenen? Onder mensen gewoon is dat wij ons rechtvaardigen door onze goede werken, door al het goede wat ik doe en waarop ik mij kan laten voorstaan. De mens identificeert zich met zijn werken, ook oordelen wij de ander naar zijn werken. We doen alles om in de ogen van God en onze medemensen iets voor te stellen, opdat men ons waardeert en prijst als goede en waardige mensen. Paulus stelt daartegenover: wij worden enkel en alleen gerechtvaardigd door het geloof. Iedere andere weg die wij proberen te bewandelen, leidt tot chaos en ondergang. In woorden van de apostel: niemand wordt rechtvaardig door de werken van de wet. Het goede nieuws is dat, wie deze doodlopende weg verlaat en kiest voor de weg van het geloof, zal leven. Geloven houdt in: ophouden door te gaan met onszelf continu te willen rechtvaardigen voor God en de medemens en in plaats daarvan te vertrouwen. Geloven betekent voor alles een relatie aangaan met een persoon, een relatie waarin ik mij toevertrouw aan deze persoon en mezelf aan hem overgeef. In die zin is het geloof is het antwoord op de liefdesverklaring van God. Het geloof in Jezus Christus is een relatie waarin ik mij aan hem toevertrouw en uitlever, aan zijn woorden, zijn leven, aan zijn offer dat hem tot in de dood bracht, aan zijn verrijzenis in de kracht van de Heilige Geest. Ik hoef me niet langer groter voor te doen dan ik ben. Alleen het geloof rechtvaardigt. Alleen door de ander aan te nemen en mij aan hem toe te vertrouwen word ik echt mens, want zo heeft Jezus het ons laten zien in zijn leven, dood en opstanding door zich geheel toe te vertrouwen aan de handen van zijn Vader. Alleen zo wordt gerechtigheid werkzaam als een krachtige impuls tot er zijn voor de ander.
JEZUS CHRISTUS, GODS UITEINDELIJKE GENADE                                                                           

Soms denken wij dat onze broeders en zusters uit de joden en rooms-katholieken er helemaal naast zitten. Alleen wij protestanten zouden begrijpen wat ‘door genade alleen’ inhoudt. Niet zelden echter tasten ook wij mis, door Gods genade te verstaan als iets dat God ons geeft. Beslissend is dat Gods genade God zelf is, zoals hij zich totaal overgeeft en toevertrouwt aan mensen. Genade is niet iets van hem, maar is hijzelf zoals zich met al zijn liefde aan ons meedeelt. Iemand die ons liefheeft geeft zich aan ons, door zijn woorden, zijn daden, door op duizend manieren zijn liefde te kennen te geven. De gelovige jood zal zeggen: de bevrijding uit Egypte is Gods genade, het verbond dat hij met ons gesloten heeft, de wet die hij ons toevertrouwde spreken van zijn genade.
De ontdekking van Paulus was dat de genade van God zich volledig en totaal, zonder enige reserve, heeft gemanifesteerd op een wijze dat een nieuwe tijd is aangebroken, een nieuwe wereld, een nieuwe mensheid. De genade van God is volledig en totaal zichtbaar geworden in de persoon van Jezus Christus. Om deze reden kan de mensheid die genade in zijn volheid leren kennen en ervaren, aannemen en ontvangen. Door nu op die genade in dankbaar vertrouwen te reageren, is er redding en gaat de toekomst open. Dankzij de uiteindelijke genade van Jezus Christus zijn de zonden van de wereld gedragen, is de mensheid ondanks haar schuld bij God aangenomen. In hem is zij een nieuwe schepping en zal zij definitief bevrijd worden. Zo ‘gracieus’ (vol van gratie) is nu de gerechtigheid van God.

CONCLUSIE: DE RECHTVAARDIGING EN DE KERK

Hoe stellen wij ons die gerechtigheid van God nu voor in onze hedendaagse samenleving? Als wij ons in Spanje een rechtvaardige samenleving voorstellen, waaraan denken wij dan?
Een samenleving waar men de slechte mensen straft en met een perfect systeem van strafrecht? Nee, dan denken wij aan een samenleving waar geen armoede heerst, waar geen zieken zijn voor wie toegang is tot de gezondheidszorg, waar geen analfabetisme is, geen uitbuiting en marginalisering…, dat wil zeggen een samenleving waar gerechtigheid heerst: sociaal, economisch, fiscaal. Waar de rijkdommen eerlijk zijn verdeeld. Zien wij dan niet de trekken voor ons van het Koninkrijk van God en zijn gerechtigheid?  Dat rijk waarvan Jezus gezegd heeft, dat wij het voor alles mogen zoeken en dat al het overige ons dan bovendien geschonken zal worden?

Wanneer wij de uitdrukking gerechtigheid van God horen, denken wij niet aan een strenge rechter, maar aan een rechtvaardige vorst die een rechtvaardige samenleving tot stand brengt. Dat beeld (zie Psalm 146) kwam bij de arme boeren boven toen zij in donker Galilea het goede nieuws van het Koninkrijk hoorden verkondigen. Wat geen menselijke koning in de lijn van David ooit had kunnen voor elkaar krijgen, verwachten zij nu door middel van het ingrijpen van God zelf. Wanneer wij horen spreken van Gods gerechtigheid, mogen wij denken aan deze rechtvaardige samenleving die alleen God, als Koning van zijn schepping,  zelf zal naderbij brengen, zoals hij heeft laten zien in zijn gezalfde, de Messias, de Koning-Knecht. Hoe kan het komen tot een rechtvaardige samenleving? Allen wanneer er nieuwe burgers opstaan, mensen die getransformeerd zijn doordat zij zijn gerechtvaardigd door genade. Als wij door Gods genade zijn aangenomen, zijn wij niet langer slaven maar kinderen. Wij mogen ons opgenomen weten in het huis van de Vader, met alle rechten die kinderen hebben. Was dat niet het revolutionaire in de vroege kerk: een familie waarin gelijkheid heerste, waar de slaven dezelfde vrijheid kenden als de patriciërs en de rijke Romeinse heren.

Als mensen die zijn gerechtvaardigd door genade zullen wij ons weten te onderscheiden: wij zullen de ander waarderen om wie hij is en niet om wat hij doet, wij  zullen bijzondere zorg tonen voor hen die ons geen compensatie kunnen geven voor wat wij hen schenken: bejaarden, die van geen economische betekenis meer zijn, kinderen, gevangenen, immigranten, zieken, enz. Al die personen die ons niets kunnen teruggeven en die wij in hun waardigheid bedreigd zien. Wij zien hen immers met de ogen van Jezus en wij zien in hen wat wij eerder ten aanzien van onszelf hebben gezien, dat wij namelijk zijn aangenomen in genade, dat wij zijn gerechtvaardigd door genade.

Dat de Geest van Christus ons moge helpen om in deze genade te leven!
                                                                    (Samenvatting en vertaling: ds. Wout van Laar)

..........................................................................................

Taller teologico – Workshop Theologie

Met het élan, dat kenmerkend is voor de Iglesia Evangélica Española, de oudste erkende Protestantse kerk in Spanje, en onze belangrijkste gesprekspartner, is een nieuw project gelanceerd, dat gaat voorzien in cursussen voor gemeenteleden, die hen in staat moeten stellen slagvaardig als Christen te reageren in een snel veranderende en ontkerkelijkte samenleving, en daarin getuigend en dienend aanwezig te zijn. Gewapend met geloof en goede argumenten, met bijbelkennis en een heldere visie op die maatschappij en op de eigen rol daarin.

Het aanbod dat er in Spanje is voldoet bij lange na niet aan de huidige wetenschappelijke normen, en is meestal afkomstig uit zeer fundamentalistische bronnen in Noord-Amerika. Ze zijn dus absoluut niet toegesneden op de Spaanse ziel en cultuur. Gezien de allergische reactie van de Spaanse maatschappij als zodanig op buitenlandse invloeden, moge het duidelijk zijn dat er al geruime tijd een roep wordt gehoord binnen de brede kring van de Protestantse kerken in Spanje om nieuwe en adequate materialen. Die worden, en zijn voor een groot deel, nu ontwikkeld door docenten van het SEUT, het Theologisch Seminarie van bovengenoemde kerk, dat garant staat, en kan staan voor de kwaliteit van vorm en inhoud, gezien de ruime ervaring die men daar heeft met theologisch onderwijs op hoog niveau. Deze cursussen zijn echter niet bedoeld voor aanstaande predikanten of meer dan geïnteresseerde leken, ze zijn gericht op de practische theologische vorming van gemeenteleden, zodat ze kerk en maatschappij meer en beter van dienst kunnen zijn.

De cursussen zijn opgebouwd uit een basisjaar (A), waarop in het daarop volgende jaar kan worden voortgebouwd, met een specialisatie in een viertal onderwerpen, die passen bij persoonlijke interesse, en bij de behoefte van de plaatselijke gemeente.
In het basisjaar worden vakken gegeven rond Geloven en begrijpen (Grondbegrippen)  
Daarna kan men kiezen uit:         
B. Aanbidden en onderwijzen,
C. Verkondigen en delen
D. Dienen en administratie
E. Leiden en opbouwen.

A. Geeft allereerst de theoretische en practische grondbeginselen voor het dienen als Christen, waardoor men een fundament legt van kennis die onontbeerlijk is voor de rest van de cursussen, die men later kan volgen. Dan volgt de enige cursus van het eerste jaar: Geloven en begrijpen.  Deze cursus is gewijd aan de bijbel als grondslag voor het geloof, en bestaat uit drie gedeelten: 1. Begrijp je wat je leest? (Interpretatie van de Bijbel) door Pedro Zamora. 2. Spreken over God vanuit de Bijbel (Bijbelse theologie) door Dionisio Byler. 3. Ga heen en maak discipelen (Zending) door Judith Buchanan.

In het tweede jaar kan men zich concentreren op een van de meer gespecialiseerde cursussen, die op hun beurt, samenhangen met een van de fundamentele manieren waarop wij de kerk kunnen dienen. (diakonia = dienst).  Men kan deze cursussen pas volgen als men het eerste jaar heeft doorlopen, of een theologische kennis heeft die daaraan gelijk staat.

B. Aanbidden en onderwijzen kent de onderdelen: 
1. Bijbelstudies: (modellen en dynamiek) door Marc Abbott 
2. Het geloof leven in gemeenschap (hoe kerk te zijn) door Juan Sánchez. 
3. Wie is Jezus? door Antonio González.

C. Verkondigen en delen wil gereedschap aandragen dat directer verbonden is met de Christelijke zending, zij het in de aspecten van verkondiging en diaconie (delen). De cursussen zijn:  
1. Modellen van evangelisatie en verkondiging (door Judith Buchanan). 
2. Het Woord en de woorden (hoe te preken en te getuigen) door Ekkehard Heise. 
3. Het vleesgeworden woord (de naaste liefhebben en dienen) door Osmundo Ponce. 
4. Aanbidding en gemeenschappelijke uitdrukking van het geloof door Kathy Murphy en Ian Hatchinson.

D. Dienen en administratie geeft middelen om de kerk te dienen en te beheren, ook weer met het doel om beter in de zending te kunnen staan. De cursussen zijn: 
1. Engagement van ons kennen en hebben (verantwoord beheer) door Pedro Zamora. 
2. Administratie van de middelen der kerk door David Casado. 
3. Het beminnen en dienen van de naaste door Osmundo Ponce.

E. Leiden en opbouwen is een jaar dat is gewijd aan de geestelijke begeleiding van personen en groepen, met het oog op de persoonlijke en gemeenschappelijke groei en bevestiging. De cursussen zijn: 
1. Modellen van management en Kerkenraad  
2. Geestelijke ontwikkeling van het kind en de tiener door Raúl García. 
3. Educatieve programma’s in de kerk. 
4. Ik ben van Paulus en ik van Apollos (bemiddeling in en oplossing van conflicten). 
5. Levensfasen en pastorale begeleiding door Raúl García.

De plaatselijke gemeente is zelf uitgebreid betrokken bij de realisatie van de cursussen. Er is gekozen voor een vijftal centra, (El Escorial, Madrid, Barcelona, Valencia, en Palma de Mallorca) die samen zo'n 70 procent van Spanje's Protestantse bevolking bestrijken, in de hoop het Westen van het land later te kunnen bedienen. Een derde deel van de benodigde gelden wordt gefourneerd door de lesgelden van de leerlingen aan het SEUT, en voor september - december 2007 door een Zwitserse kerkelijke organisatie: Fondation pour l’Aide au Protestantisme Réformé te Genève, maar voor 2008 is daar nog een lacune. De verwachting is dat dit project zichzelf met een paar jaar geheel zal kunnen bedruipen, mede door de bijdragen van de locale kerken, en doordat de kosten van de materialen, als ze eenmaal ontwikkeld zijn en via internet, of op bestelling in gedrukte vorm, verkrijgbaar zijn, nauwelijks meer meetellen.

Het is nadrukkelijk de bedoeling dat dit project, onder supervisie van het SEUT als kwaliteitsbewaker,  geheel zelfstandig functioneert en dat het open staat voor alle Protestantse kerken in Spanje die daar belangstelling voor hebben.

Zoudt U met gebed en financiële bijdragen dit belangrijke initiatief willen steunen? Vraag s.v.p. of uw plaatselijke gemeente dit project op de collectelijst zet!
...............................................................

 Het verlies van de Armada 
Een recensie van S. de Lange op 13-10 2007 in Trouw onder de kop: Waarom de Armada ten onder ging n.a.v.: Norbert Elias: The Genesis of the Naval Profession, (redactie en inleiding René Moelker en Stephen Mennell. University College Dublin Press, ISBN 9781904558804, 172 blz. € 68) maakte attent op een historisch fenomeen. In dit boek geeft Norbert Elias een eigen verklaring voor het verschil in succes in de zeeslagen tussen de Spaanse, Franse en Engelse marine in die tijd: namelijk de man die er op de brug van het schip in kwestie stond… Een zeeslag was z.i. vooral een kwestie van goede organisatie!

 
De Spaanse Armada (rood met gouden vlag) en de Engelse vloot (witte vlag met rood kruis) in het Kanaal.
Norbert Elias gaat ervan uit dat alle zeevarende naties vanaf de zestiende eeuw hun overzeese ondernemingen en veroveringen gewapenderhand tegen rivalen menen te moeten beschermen. Dat vraagt om een oorlogsbodem en een bemanning die zowel kan varen als vechten. Varen konden koopvaarders en vissers uit de heffe des volks, en vechten kon je beter overlaten aan officieren uit de adel, vond men toen.

In de Spaanse vloot bleven de zeevaartkundige en de militaire bevoegdheden altijd gescheiden, omdat vechten het voorrecht van de adel was, en die kon zich natuurlijk niet inlaten met het vulgaire handwerk van zeilen en navigeren. Die rangorde was de weerspiegeling van de Spaanse maatschappij met een groot verschil in aanzien en macht tussen de rangen en stangen, zoals die was gegroeid na het verdrijven van de Moren. Maar omdat Spanje groot en rijk was, konden er prima schepen worden gebouwd, complete zeekastelen, die beter uitgerust waren dan de concurrentie. De bevelvoerend officier van het schip hoefde dus niet persé ook een goede zeeman te zijn. Die situatie veranderde, toen er in andere landen meer oog kwam voor de practische organisatie van de zeeslagen.

Elias toont hoe er sinds Hendrik VIII pogingen waren gedaan om de oorlogsvloot te hervormen. De afrekening van de Engelsen (èn Hollanders, volgens onze geschiedenisboekjes) met de Spaanse Armada in 1588 liet zien welk een belang zij hechtten aan navigatie. De conflicten aan boord van de schepen tussen de vaarders en de vechters vond Elias een gewenste ontwikkeling. Daardoor moest iedereen meer zijn best doen. Waar men leerde samenwerken, werden de gevechten gewonnen. Engeland en Holland verstonden die kunst, zij het wellicht noodgedwongen en uit practisch inzicht, al zou ook het Calvinistisch principe dat in Holland hoogtij vierde, en waardoor verschillende mensen in de maatschappij gelijkwaardiger werden geacht dan in Spanje, daar een rol in kunnen spelen. Spanje zag dit niet zo, en verloor zijn oogappel: de Armada. En daarmee op de lange duur: de 80-jarige oorlog.

In Engeland leidde dit tenslotte in de XVIII eeuw tot de aanstelling van zgn. midshipmen (te vergelijken met onze  adelborsten): jonge adellijke telgen, die op het schip een complete opleiding in varen en vechten kregen. Vanuit die ervaring zouden ze later het bevel over een schip met meer inzicht kunnen voeren. Dit is een veel interessanter verklaring dan de draaiende wind, die wij op school leerden!

......................................

............................

Maarten Steenmeijer: Een continent in het klein. Cultuurwijzer voor het moderne Spanje.   Uitgeverij Bert Bakker.    ISBN 978 90 351 3079 1

...............................

Een boek dat een eye-opener is!
Een continent in het klein – van Maarten Steenmeijer.
 Onder degenen, die zich diepgaand voor Spanje interesseren, hoort men wel eens de gemeenplaats citeren, dat het land altijd een groot raadsel blijft, al besteedt men er nog zoveel aandacht aan. Maarten Steenmeijer, hoogleraar Spaans aan de Radboud Universiteit Nijmegen, geeft met de titel van zijn in 2007 verschenen boek als het ware een antwoord daarop. Als Spanje de trekken vertoont van een continent in het klein, is het natuurlijk niet verwonderlijk, dat ons begrip van Spanje telkens bijstelling behoeft.

Het ligt niet in mijn bedoeling een uitgebreide bespreking aan het boek te wijden. Het is een ‘aanrader’, en als uw belangstelling op Spanje gericht is, zult u het met plezier, en misschien zelfs, zoals ik, in enen door, uitlezen. In ons Berichtenblad verdient het een vermelding, omdat het een kwestie belicht, die jarenlang in het openbaar onbesproken bleef. Ik bedoel de feitelijke (en niet de wettelijke) status van tegenstanders van het inmiddels afgesloten Franco-regime.

De Protestanten onder hen ontmoette ik uiteraard regelmatig, maar onze conversatie betrof zelden de gebeurtenissen uit de tijd van de burgeroorlog en zijn nasleep. Spanje ontwikkelde zich immers allengs tot een democratie. Pas sinds enige jaren hoorde ik verontrustende geluiden over dat voor mijn gevoel langzaam uitgedoofde onderwerp, en wel uit de mond van jongeren! Professor Steenmeijer wijdt er een hoofdstuk aan onder de titel: De spoken van het verleden.     
Het hele boek is fascinerend geschreven, maar met name het gestuntel rondom de wet op de Herinnering van de Historie (Ley de Memoria Historica, aangenomen 24-10-2007) laat zich niet dan met rode oortjes lezen. De aanvankelijk gekozen oplossing om de overgang van het oude naar het nieuwe Spanje, (la Transición) zonder wrijving te laten verlopen, was een desmemoria, d.i. laat de herinnering aan het gebeurde verdwijnen. De Franquisten en de linkse partijen sloten een overeenkomst: het pacto del olvido, in het Nederlands: we vergeten het, ook wel genoemd: pacto del silencio, d.w.z.: we praten er niet meer over.  Met de Wet op de Herinnering van de Historie ging de doofpot weer open, en onder de as bleek nog veel vuur te zitten.
In Protestantse kringen is het besef altijd aanwezig geweest dat vrede tussen de partijen niet gesticht kan worden zonder de verzoening, waarvan de bijbel spreekt. Alleen in zo’n proces kan aan gerechtvaardigde verlangens tegemoet gekomen worden. Daarover spreekt het boek van Steenmeijer niet. Wie echter op de hoogte wil komen van de historische feiten, die de context bepalen waarin onze broeders en zusters nu werken en leven, zal er goed aan doen het grondig te lezen.

Van harte aanbevolen!                                                A.V.            

...........

                          
 
Een Ontmoeting: Eddy en Chris Delameillieure

Eddy J. Delameillieure, SEUT's nieuwe docent systematische theologie  over kerk en theologie:
Iemand heeft ooit eens gezegd: de kerk heeft niet echt een theologie nodig om te kunnen bestaan, ze moet alleen uitleven wat ze reeds is. Dit is niet helemaal waar. Theologisch denken is niets iets optioneels waar slechts een klein deel van de gelovigen voor kiezen kan. Het alternatief kun je al bij veel te veel gemeenten zien: onwetendheid en verwarring, ijdele discussies en verschillen van mening, onenigheden en uiteindelijk: scheuringen. Theologie is een geschenk van Gods genade, niet alleen om deze problemen te vermijden, maar ook om de kerk op te bouwen, toe te rusten en te doen groeien als kerk.

Academische loopbaan:
.Doctoraat Systematische Theologie (King´s College, Londen, 2002)
.Mentor Theologie, correspondentie cursussen (The Open Theological College, 1997-nu)
.Mentor Christelijke Leerstellingen (London School of Theology, 1997-nu)
.Docent Christelijke Ethiek (Logos Christian Academy, Sofia, Bulgarije, 1996-1999)
.Lid van The Søren Kierkegaard Society of the United Kingdom, sinds 1999.
.Masters Christelijke Leerstellingen en Ethiek (King´s College, London, 1995)
.Bachelors Theologie (London Bible College, 1993)
.Burgerlijk Ingenieur - architect (Universiteit van Gent, België, 1979)

Betrokkenheid met de kerk:
Evangelist onder de studenten aan de universiteit van Gent (1977-1980)
Lid van de evangelische kerk in België (1977-84)
Lid van gemeentestichtend werk in Gent (1981-83)
Lid van een Pinkstergemeente in Nederland (sinds 1985)
Lid van een Baptistengemeente in Engeland (sinds 1999)
Leider van een kleine celgroep in Londen (2003-06)

Publicaties
Proefschrift: The Concept of Ignorance.  A Kierkegaardian Exploration of the Epistemic Dimensions of Sin, University of London, 2002.
Masters dissertatie: The Order of God, Creation Order and Disorder.  A comparative enquiry into the form, origin and scope of the correspondences dominating the relationship between God and the world in the theologies of Karl Barth and Jürgen Moltmann, King´s College London, 1994.
Nog niet gepubliceerd artikel: Abram, the Father of Isaac and the One who was before Abraham.  Is a world-historical framework congenial to the interpretation of Kierkegaard’s Fear and Trembling? King´s College London, 1999.

Twee jaar geleden is het eerste contact gelegd door Eddy, die met zijn vrouw Chris was aangezocht om aan het SEUT te komen werken. Nieuwsgierig geworden heeft hij op internet gezocht, en zo kwam hij terecht op de website van de Stichting Het Evangelie in Spanje. Vorig jaar kwamen hij en zijn vrouw al eens op kennismakingsbezoek bij de vice-voorzitter en de secretaris, de familie Voerman, dit jaar deden ze Utrecht aan op doortocht tijdens de vacantie.

Eind augustus hadden de voorzitter en de secretaris een uitgebreid gesprek met hen, waarin ze vertelden over allerlei zaken die hen hadden gefrappeerd, nu ze daadwerkelijk in Spanje aan het werk waren. Eddy als docent aan het SEUT, Chris, die arts is, werkt in de medische zending, en zet zo het werk voort dat ze voor de HCF, een zendingsorganisatie die evangeliseert in de gezondheidszorg, ook in Engeland deed, nu voort in Spanje. Ze hebben een zoon, die juist getrouwd is, biochemie heeft gestudeerd en verlangt te werken onder moslims. Een typisch zendingsgezin, zou je zeggen, maar dan is het wel bijzonder dat Eddy geboren en getogen was als een Rooms jongentje… Pas als student kwam hij via het koffiebar-werk in aanraking met het Evangelie zoals wij dat kennen.
Chris is vol van een koppel dat als eersten het hele traject van het SEUT heeft afgelegd, zij heet Leonoor, maar wordt Leo genoemd, en hij heet Antonio. Ze hebben nu een baan als kerkstichters in een regio van 18 dorpen ten Noordwesten van Madrid. Leo heeft een volledige aanstelling, zij is de georganiseerde persoon van hen beiden, en Antonio is een bevlogen evangelist en heeft een ¾ aanstelling. Ze hebben al een nieuwe kerk(gemeente) opgezet in El Escorial, en op deze manier moet het SEUT en de opleiding daar een duidelijke uitstraling hebben naar de omgeving. Er is een PR-video van het SEUT in de maak, vertelt Eddy. Althans: die is opgenomen, en daarin figureert dit echtpaar uitgebreid. Wanneer de video uitkomt is nog niet duidelijk. Eens.
Chris benadrukt dat sommige dingen in Spanje toch echt veel sneller gaan dan in Engeland. Met name voor infrastructuur geldt dat. Wegen en bruggen worden voortvarend aangelegd. Met wegen en bruggen tussen groepen gaat het heel wat trager, ook binnen het Protestantisme. Beiden waren geschrokken toen ze merkten hoe gefragmenteerd dat is. Er is weinig verband tussen de verschillende Protestantse gemeenten die zich allemaal kerk noemen, die gesticht zijn door heel veel verschillende kerkstichters, uit allerlei landen en culturen. Ook binnen de I.E.E. gaan stemmen op dat ze veel te geïsoleerd leven, en dat ze te weinig open staan voor andere vormen van geloven en kerken. En dan is de I.E.E. nog het meest open voor de oecumene! Ook de Evangelische Alliantie is erg geïsoleerd,wordt er beaamd.

De keuze van de I.E.E. voor de oecumene moge bijbels sterk zijn, in Spanje heeft het de positie van de I.E.E. verzwakt, omdat de vervolging door, en dus het afzetten tegen, de RKK een wezenlijk deel van de identiteit was. Dat was een duidelijk verhaal, maar de omslag naar een kerk die ten dienste van de maatschappij waarin ze leeft wil getuigen van de Heer waaruit ze leeft, is niet voor alle gemeenteleden even makkelijk mee te maken. Het is een verhaal dat minder makkelijk wordt doorgegeven van de ene op de andere generatie. Maar aangezien Eddy en Chris geen lid zijn geworden van een gemeente die is verbonden aan de I.E.E. weten ze nog niet genoeg over deze materie om onze belangstelling te bevredigen. Zij zijn lid van een jonge gemeente in El Escorial, waar meerdere docenten van het SEUT toe behoren…
Hoe dan ook, na de wat stijve Engelsen waar Eddy en Chris lang mee hebben gewoond en gewerkt, zijn de Spanjaarden een verademing voor hen.
De Spaanse protestantse kerken hebben veel immigranten in de kerk, die hun eigen geestelijke en culturele bagage meebrengen; als die boven een bepaald percentage komen, krijg je dat de oorspronkelijke gemeenteleden zich voor een deel terug trekken en een andere gemeente zoeken met de oude vertrouwde waarden. Een proces dat in Nederland te vergelijken is met het verschijnsel van de al dan niet gekleurde scholen. In Nederland is vrij weinig integratie binnen de kerk. Men leeft meer naast elkaar, in een veelkleurig verband als mensen die in één Heer geloven. Eddy denkt aan Johannes 9: 49-50, waar Johannes tegen Jezus zegt: die en die drijft duivels uit en hij hoort niet eens bij onze groep… dat kan niet. Dat is een mentaliteit die hij nog wel eens tegen komt in Protestants Spanje. ‘Je moet ook zelf groot van binnen zijn om veel aan te kunnen. Als dat niet zo is kun je geen grote intellectuele prestaties leveren. Je moet ook je hart openen’ zegt Eddy. ‘Maar één ding kunnen Spanjaarden als geen ander, ook bij problemen: ze praten, praten en praten!’
Een aardig aspect van de huidige Spaanse samenleving is de aandacht voor het Engels, die maakt dat ook op de lagere school al heel vroeg begonnen wordt met het zingen en spreken in deze taal. Men wil veel achterstand snel inhalen! Maar de Spaanse leraren zijn zelf niet zo erg geverseerd in het gebrul van de Britse Leeuw, dus nu komen er overal Engelsen in schoolklassen zitten. Gewoon maar aanwezig zijn, en gelegenheid geven om te converseren met een ‘native’. Voor dit project van twee jaar heeft de regering vrij wat geld uitgetrokken. Deze mensen krijgen 900 euro per maand om 16 uur per week in de klas aanwezig te zijn en conversatielessen te geven. In Spanje wordt op de televisie vrijwel alles nagesynchroniseerd, net als bij de Duitsers, zodat men ook niet de oorspronkelijke taal van de uitzending kan horen. De uitspraak is dan ook een groot probleem voor de Spanjaarden. Chris vertelt hoe ze bij het zoeken naar een flat getroffen was door het feit dat alle flats een lange gang hadden, die in het midden was gedeeld door een deur. Wat moeten ze toch altijd met een deur? Intussen weet ze het antwoord op die vraag: ieder Spaans huis heeft een publiek gedeelte en een privé gedeelte, en die deur scheidt het privé deel van het publieke deel. Het tweede deel is waar je je vrienden ontvangt. Mensen worden zelfden thuis geïnviteerd. Spanjaarden zien elkaar op straat. Bij vrienden zit je in de keuken, de mooie kamer wordt getoond maar je zit er niet. Ach, wij hadden vroeger thuis een zondagse kamer, die alleen op zondag en voor het bezoek werd gebruikt…
Het SEUT heeft veel contacten met Zuid-Amerika, horen we. Helaas krijgen de mensen vaak geen visum om in Spanje te komen studeren, en geld is ook een schaars artikel, maar via internet hebben ze veel studenten uit die regio.
Binnen het SEUT beginnen nu stemmen op te gaan, dat men minder academisch moet worden, maar meer aan practische theologie moet gaan doen.
Nu alle docenten hoog opgeleid zijn is dat ook een zinnige richting om in te slaan. Het Taller Teológico dat zich richt op de gewone kerkganger met extra interesse, en waar we meer over schrijven op bladzij 25 en volgende, is een vertaling van de opgedane kennis en ervaring naar de dagelijkse practijk van het gemeenteleven. Vandaar dat we ons Diasporaproject 2008 daar ook graag op willen richten!

De positie van de vrouw is in Spanje nog steeds niet gelijkwaardig aan die van de man. Zelfs niet in de kerk, en daarom zijn er niet veel theologiestudentes: de opleiding kost veel geld, en er is weinig uitzicht op werk voor hen.
Naast dit alles werd er geanimeerd met Ds. Van Laar gesproken over de wereld van de zending, waar alle drie veel mensen kenden en waarover ze ervaringen uitwisselden. Het was een zeer geanimeerde ontmoeting!  

Vlak voor het ter perse gaan van dit blad, ontvingen we nog een e-mail van Eddy, waarin hij o.a. schrijft: ‘Ik voel mij meer en meer ingeburgerd in het leven van SEUT.  Ik geef nu les in het Spaans, preek in de chapel, enz.  Niet dat mijn Spaans perfect is.  Verre van!  Maar ik heb meer en meer het idee dat ik greep krijg op de taal.  Ik ben verantwoordelijk voor 2 asignaturas, (cursussen) el Espíritu Santo, en Ética cristiana (De Heilige Geest en Christelijke Ethiek).  Volgend semester krijg ik een asignatura erbij, nl. Evangelisatie.  Daarnaast beginnen we vanaf oktober met een 1-jaars cursus theologie volledig in het engels.  Daar help ik ook aan mee.

Chris is ook goed bezig met haar werk in HCF.  Een evangelisch ziekenhuis in Barcelona heeft contact opgenomen met ons.  Ze willen graag samenwerking.  Daar zijn we heel blij mee.  Chris moet veel reizen dit jaar, o.a. naar Columbia.  Ze zal daar moeten les geven in het Spaans.  Gelukkig kent ze de Engelstalige cursus tamelijk goed, en die is nu pas vertaald in het Spaans’.
‘De huurprijzen zijn hier tamelijk duur geworden.  Voor een huurprijs van €650 krijg je slechts een heel kleine piso (flat).  We zijn ook bezig, samen met twee Spaanse families, met gemeentestichtend werk in de Sierra Oeste.  Momenteel hebben we twee celgroepen lopende, een ervan komt samen in onze flat, (zie foto; links achter Leonoor, voor haar echtgenoot Antonio, achter Eddy en Chris Sergio Rosell en diens echtgenote Annette) een andere in Mojadillas, een urbanización op de weg naar Valdemorillo.  We hebben contacten in ongeveer 5 pueblos.  In totaal zijn er ongeveer 25 dorpen in de regio.  In de Paasweek hebben we een gebedsweek wanneer we mensen uit Engeland, België en Nederland uitnodigen om te komen bidden voor de Sierra Oeste.  Als je vrij bent, of je kent iemand die kan komen: hartelijk welkom.  De data zijn van 15 tot 22 maart’.

U ziet: ook U kunt in gebed en daad meedoen aan het werk dat in Spanje gebeurt, U bent hartelijk uitgenodigd!                    GVvH

........................................................

Varia
Dictator Hugo Chavez van Venezuela, die voor het leven president wil blijven, kreeg van koning Juan Carlos van Spanje duidelijk taal te horen op een top-bijeenkomst met staatshoofden, toen hij voormalig P.P.-premier Aznar een fascist noemde. “Houd toch je mond”. De (niet zo grote) populariteit van de Spaanse koning steeg door dit incident in eigen land in belangrijke mate!

Een onderzoeker aan de universiteit Carlos III te Madrid heeft na onderzoek geconcludeerd dat wie een kind onbeschermd achter de computer laat, het even goed buiten op straat kan zetten. Kinderen hebben niet de ervaring die ze nodig hebben om wat ze op internet tegenkomen, vooral in de chatrooms, op waarde te schatten, of er zelfs maar vraagtekens bij te zetten. Het kindermeisje is vervangen door TV en computer, maar de kinderen worden daarin niet bijgestaan en gestuurd.

Een andere studie heeft echter opgeleverd dat de Spaanse jongeren een belangrijke factor vormen die de vrede binnen de families bewaart. Ze blijven namelijk lang thuis, hebben nauwelijks belangstelling voor politiek of verenigingen, en zijn dol op de familie. Jongeren die het huis uit gaan wonen vaak dicht bij de ouders. Overigens laten ze zich meer horen wanneer iets ze echt ter harte gaat dan andere jongeren in Europa. Dan gaan ze de straat op! Al met al dragen ze in belangrijke mate bij aan de sociale vrede en zijn ze niet erg problematisch of gevaarlijk, zegt de onderzoeker.

Maar er wordt in Spanje intussen wel meer cannabis en cocaïne gebruikt dan elders in Europa. Waar in Europa het afgelopen jaar gemiddeld 13% van de jongeren tussen 15 en 34 jaar cannabis gebruikten, was dat in Spanje 20%, gevolgd door de Tsjechische republiek met 19,3%, Frankrijk met 16,7% Italië met 16,5% en het UK met 16,3%. Nederland komt in dit lijstje niet voor.

Jaca: Mamre heeft een (ver)nieuw(d)e website: http://www.casamamre.org/

Uitbreiding college Juan de Valdés
Boven de oorspronkelijke speelplaats voor de kleintjes is een nieuwe vleugel gebouwd van twee verdiepingen aan de scholengemeenschap Juan de Valdés in Madrid. Door de grote toeloop van nieuwe kinderen was die hard nodig. De ouders staan op de dag van inschrijving in lange rijen! Dank zij uitgebreide veiligheidsvoorzieningen kunnen de kleinsten nu spelen boven op de school.

Het verdwijnen van een kind van een Protestantse predikant (van de zigeunerkerken) in Huelva, in het Noorden, houdt de gemoederen al maanden bezig. Niet alleen is er meeleven met de getroffen familie, ook wordt de herinnering aan het verleden, toen Protestanten vrij op te jagen wild waren, wakker geschud, en verschillende complottheorieën zijn in omloop; vingers wijzen naar allerlei instanties, van de ETA tot de RKK, maar ook naar de algemene discriminatie in Spanje van de Roma. Moge het kind snel gevonden worden!

Na vijftig dagen werd het meisje gevonden met verwondingen aan het hoofd, die doen vermoeden dat ze niet op 'natuurlijke wijze' om het leven gekomen is. 

Immigratieperikelen.
In Spanje komt er steeds meer weerstand tegen ‘al die buitenlanders’. Nu waren ze al redelijk xenofoob, (letterlijk: bang voor vreemden), maar de immigranten kwamen in het begin vooral uit Spaanstalige landen in Afrika en uit de voormalige koloniën in Zuid-Amerika. Vooral de mensen uit de voormalige koloniën konden vrijwel ongehinderd Spanje binnenkomen, omdat ze ‘er bij hoorden’. Er zijn bepaalde Universiteiten, die dermate door deze bevolkingsgroep is overstroomd, dat de autochtone Spanjaard daar liever niet gaat studeren, ook al is het dichter bij huis.

Met name de mensen uit Latijns-Amerika, Latino’s genoemd, zijn zo in aantal toegenomen, dat de ‘markt’ verzadigd is, en ze geen, of nauwelijks werk meer kunnen vinden. Na het generaal pardon van 2005 staan er hoge straffen op het aanstellen van illegalen, dus daar zitten werkgevers niet op te wachten. Al met al een moeilijke situatie, die het ontstaan van jeugdbendes en andere criminaliteit in de hand werkt. Het geweld dat hiermee gepaard gaat is het grootste probleem voor de mensen die er mee te maken hebben. De situatie die aan het ontstaan is, doet sterk denken aan dat van de Banlieux van Parijs: veel mensen met mogelijkheden dicht bij elkaar, die maar niet aan de slag komen, en dus zeer gedemotiveerd in de buurt rondhangen.

Het klassieke patroon van immigranten is ook veranderd: de meesten komen uit Zuid-Amerika, 39%, dan 20% uit West-Europa, 16% uit Oost-Europa, uit Noord-Afrika 15%, en uit Afrika onder de Sahara komt, in tegenstelling tot wat ‘men’ denkt, maar 4%. Hoewel er steeds meer stemmen opgaan om de immigratie een halt toe te roepen, zijn deze mensen voor een deel wel nodig voor de Spaanse economie, zeker omdat het geboortecijfer in Spanje een van de laagste is in Europa. De regering Zapatero heeft zelfs een geboortepremie in het leven geroepen om moeders aan te moedigen meer kinderen te krijgen. Volgens deskundigen helpt dat niet, wel veel ruimere mogelijkheden om de kinderen onder te brengen overdag, als de ouders werken.
 
Maatregelen in Catalonië ‘tegen de protestanten’.

In Catalonië zijn maatregelen van bestuur afgekondigd, waardoor veel kleine Protestantse gemeenten en kerken getroffen dreigen te worden. Het voorontwerp van wet aangaande liturgische ruimten of plaatsen waar men bijeenkomt met godsdienstige doelen, die de Regering van Catalonië voorbereidt, zal sterk kunnen ingrijpen in de vrijheid van godsdienst. Want om bijeen te komen in een dergelijke ruimte, zal men een vergunning moeten hebben, die de gemeenteraad zal afgeven, of juist niet. En kan intrekken, wanneer en van wie ze maar willen. De bedoeling is paal en perk te stellen aan de Islamitische en Protestantse gebedshuizen van al die immigranten die naar Catalonië komen, maar de voorgestelde tekst is van een ‘juridische barbaarsheid’ volgens sommigen. De F.E.R.E.D.E. en de Protestantse Raad van Catalonië hebben heftig geprotesteerd. De afgelopen tijd zijn in Llerida, Girona, Salt en Badalona al kerken gesloten bij gebrek aan ‘vergunning voor activiteiten.’ Een zorgelijke ontwikkeling!

Van de Penningmeester

Een schreeuwend onrecht!

Dankzij Uw bijdragen konden wij ook in 2007 de Spaanse kerken steunen. Onlangs ontvingen wij uit Spanje het alarmerende bericht dat de last van de predikantspensioenen als een zware bedreiging voor de financiën van de I.E.E. wordt ervaren.
In een proefprocedure van een predikant om staatspensioen (vergelijkbaar met onze AOW), dat aanvankelijk was toegekend, is het pensioen in hoger beroep afgewezen. Een grote teleurstelling is dit.
Het gaat hier om een predikant die indertijd van staatswege niet de gelegenheid kreeg om een pensioenpremie te betalen, omdat hij uitsluitend werkzaam was als protestants predikant. (In het oude R.K. Spanje bestond dat beroep eenvoudig niet in de ogen van officiële instanties. Het was geen ‘juridisch feit’). Anderen werkten vaak bij in een betrekking als leraar of als klerk op een bank, om zo toch nog een heel kleine aanspraak op ouderdomspensioen op te bouwen.
R.K. priesters hadden wel pensioenrechten, die pasten bij hun celibatair bestaan.
Sinds 1-1-2007 mogen protestantse predikanten ook deelnemen in het pensioenfonds van de Sociale Verzekeringsbank, zij het voor het zelfde bedrag als de R.K. priesters. Dat betekent dat voor hun echtgenotes, weduwen en wezen nog steeds niets geregeld was. Per 1-1-2008 zou deze regeling worden aangepast, maar het is nog steeds niet duidelijk of dit ook geëffectueerd is.
Dit betekent in de practijk dat de I.E.E.
a) het volledige pensioen betaalt aan predikanten als ds. Manzanas, en een aantal weduwen. Bij elkaar betreft het minstens 11 mensen op dit moment…
            b) het pensioen aanvult van de predikanten die gehuwd zijn, en een uitkering krijgen als voor celibatairen, hetgeen onvoldoende is.
            c) een uitkering geeft aan weduwen, die door die pensioenregeling dus niet gezien worden.
Dit alles vergt minstens zoveel geld als het bedrag dat nog aan giften uit het buitenland binnenkomt. En dus moet al het overige van de vaak niet zo vermogende gemeenten komen. Een echt probleem nu de prijzen van levensonderhoud oplopen!

Wij proberen in Nederland steun te vinden om bovenbedoelde lasten te helpen dragen. Ook Uw steun is daarbij nodig. Wij hopen dat U ook nu ons in staat wilt stellen onze Spaanse broeders en zusters in Christus in deze noodsituatie te helpen.
Postrekening 315800 of bankrekening 45.67.74.068 ten name van Het Evangelie in Spanje te Zeist. Graag onder vermelding van ‘pensioenen’.
 
In 2007 hebben wij dank zij Uw steun de volgende bedragen kunnen   overmaken naar Spanje: 
  Bijdrage in salarissen van predikanten 2007                        € 5.000
  Opbrengst diasporacollecte 2006 voor project Moisés         €    600

Erkenning Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI): Laatste nieuws!

Om ook in de toekomst de aftrekbaarheid voor inkomstenbelasting en vennoot-schapsbelasting te realiseren is door ons op 12 september 2007 een aanvraag ingediend. 
Op 3 januari 2008 hebben wij telefonisch vernomen dat de behandeling van onze aanvraag is vertraagd door automatiseringsproblemen bij de belastingdienst. 
Maar eind februari kwam het nieuws dat de erkenning is afgegeven!!!
Deze werkt terug tot 1 januari 2008. Overigens leidt erkenning ook tot vrijstelling van de heffing van recht van schenking en het recht van successie.
Zou u ons doel willen gedenken door legaat of erfstelling, dan is de juiste benaming voor opname in het testament: Stichting Het Evangelie in Spanje gevestigd te Utrecht

Adressen

 De laatste tijd zijn er zoveel veranderingen opgetreden in de bezetting van predikantsplaatsen, dat we voor Uw gemak maar een compleet nieuwe lijst hebben gemaakt. Compleet met telefoonnummers, zodat U ter plaatse even naar de aanvangstijd van de dienst kunt informeren. Spanjaarden leven vroeg, dus gewoonlijk is dat wel 10 uur, maar het is altijd handig inlichtingen in te winnen. Soms is er ook een website... 

.........................................................................................

EPNSP nu I.P.N.Z.E.
De bij velen welbekende EPNS (Evangelisch Pastoraat onder Nederlanders in Spanje) had al een P er bij gekregen, omdat ook Portugal volop meedeed. Nieuwe ontwikkelingen hebben geleid tot een andere naam: I.P.N.Z.E. hetgeen betekent: Interkerkelijk Pastoraat onder Nederlanders in Zuid Europa. De Stichting heeft ten doel: de bevordering en instandhouding van het verlenen van pastorale zorg aan de in Spanje, Portugal en Turkije wonende of tijdelijk verblijvende Nederlanders.         

Zij tracht dit doel te bereiken door het geven van hulp en steun aan de in Spanje, Portugal en Turkije ontstane Nederlandse Interkerkelijke Gemeenten en Geloofsgemeenschappen terzake hun verantwoordelijkheid voor de dienst van Woord en Sacramenten, pastoraat, diaconaat en apostolaat, alsmede voor de stoffelijke belangen der gemeenten en gemeenschappen. Daartoe zoekt en onderhoudt zij goede betrekkingen met de Kerken en Christelijke Organisaties in Nederland, bemiddelt bij uitzending van predikanten en andere werkers, zorgt voor geldwerving in Nederland en verder voor al datgene waarmee zij na onderling overleg de gemeenten of geloofsgemeenschappen in Spanje en Portugal en sinds 2007 ook in Turkije kan dienen. Men heeft met vreugde kennis genomen van de oprichting van een Nederlandse Interkerkelijke Gemeente in Alanya, Turkije  (N.I.G.A.). Het is de eerste Nederlandse kerkelijke gemeente in het land, waar de laatste jaren steeds meer Nederlanders hun vakantie houden of overwinteren. De nieuwe gemeente in Alanya, die het gehele jaar rond op zondag Nederlandse diensten organiseert, heeft een beroep gedaan op de EPNSP om haar te adviseren en te begeleiden en indien nodig te ondersteunen. Ze denken daarbij in de eerste plaats aan het vinden van voorgangers en aan publiciteit in Nederland.
Op dit verzoek is positief gereageerd en zo is deze gemeente in Turkije op genomen in de gemeenschap van Nederlandse Interkerkelijke Gemeenten, en mede daarom zal men in het vervolg spreken over de Stichting Interkerkelijk Pastoraat onder Nederlanders in Zuid Europa  (  I.P.N.Z.E. )

De gemeente in Alanya, Turkije is ook uitgenodigd voor bij velen bekende Magneetdag, die deze keer zal worden gehouden op donderdag 29 mei 2008 in De Magneet te Bilthoven, Nederland.  Dit alles en meer kunt U ook lezen op de nieuwe website: http://www.ipnze.nl

..........................................................................................

Tweede Conferentie voor Theologische Reflectie
Het SEUT hield zijn 2^e Conferentie voor Theologische Reflectie op 17-11-2007 in Het Porvenir in Madrid. Deze bestond uit vier lezingen over het thema:  'Angst en zorg in onze maatschappij. Wie kunnen we eigenlijk vertrouwen?'  De lezingen werden gehouden door de docenten Natan Moser Ringenberg («De angst het hoofd bieden met voorspellingen, modellen en beloften: perspectieven m.b.t. de angst in het boek Jesaja»), Eddy J. Delameillieure («De angst als theologisch concept in het denken van Søren Kierkegaard»), Rainer Sörgel («De overwinning op de oerangst van de mens door middel van het geloof») en Juan Sánchez Núñez («God, het kwaad, en de angst»). Ook op deze manier probeert men een bijdrage te leveren aan het nadenken over de rol van religie in het dagelijks leven.

............................................................................

Godsdienstvrijheid in Spanje een Farce…
Wie denkt dat in Spanje met de Wet op de Godsdienstvrijheid de zaken nu goed geregeld zijn, komt bedrogen uit. Dat is niet alleen het geval op het vlak van financiën en pensioenen, waarover wij regelmatig berichten, maar ook op andere gebieden keert de overheid zich tegen geloof en gelovigen. Het is niet alléén Protestantje pesten, maar ze lijken wel relatief erg zwaar onder druk te staan, juist doordat ze klein zijn als groepering, en weinig middelen hebben om zich te verweren…
Maar soms…
In de Regio La Coruña ligt het plaatsje Oleiros, hier midden op het kaartje, dat zelfs een industrieterrein heeft, waar een Protestantse gemeente kerkt(e).  Iglesia sin Muros, Kerk zonder Muren, stond er boven de website van de Nueva Vida gemeente, omdat de gemeente van zo’n 150 zielen zich zeer betrokken voelt op de samenleving en allerlei activiteiten heeft als een voedselbank, twee diensten op zondag, een avond voor de jeugd op vrijdag, etc.
Op een industrieterrein kan dat allemaal toch geen kwaad, zou je denken, maar de gemeente heeft één buurman, die problemen heeft met het heen en weer geloop. Hij heeft een klacht ingediend over geluidsoverlast, en prompt heeft de gemeente maatregelen genomen. De stedelijke overheid begon allerlei onredelijke eisen te stellen, waar men toch aan toe heeft gegeven, zoals het doen onderzoeken van de geluidssterkte, en het aanleggen van extra sanitair, de aanvraag van een vergunning, maar het mocht niet baten: in october werden de kerk en het kantoor verzegeld, met het advies elders bij een andere protestantse gemeente te gaan kerken. Dat was natuurlijk geen optie, een Rooms-katholiek vindt altijd wel een kerk in de buurt, maar dat ligt voor Protestanten in Spanje heel anders, en op 14-10-2007 werd de eerste dienst ‘zonder muren’ gehouden op een voetbalveld in de buurt van de kerk. Zie foto. De Protestantse Raad van Kerken van de regio La Coruña heeft een vlammend protest gericht aan de gemeenteraad, en is naar de media gestapt, die vlot hebben gereageerd met stukjes in de krant en op TV. Op de ene boze buurman na heeft niemand in de buurt last van de gemeente, lezen we, met het geluid valt het best mee, (is hier een kerk? wisten we niet!) en van de activiteiten heeft men ook geen hinder. De Raad van Protestantse Kerken laat weten dat de Protestanten in het algemeen veel te verduren hebben. Ruim een jaar geleden werd er bijvoorbeeld in Lugo een kerk gesloten van de Zigeunerkerk, onder het motto dat volgens de APV een kerk in een losstaand gebouw zou moeten zijn ondergebracht. ‘Met een dergelijk anachronisme proberen ze onze diensten te ondermijnen’, klaagt de secretaris. Een maand later kreeg de gemeente de kerk terug. De vergunning zou nu opeens wel worden afgegeven. Maar er blijven nog veel door de gemeente onbeantwoorde vragen open!                                  GVvH
...............................................

Debussy   

Mi sombra va silenciosa                                   Mijn schaduw glijdt stil 
por el agua de la acequia.                                over het water van de sloot. 

Por mi sombra están las ranas                         Door mijn schaduw worden kikkers
privadas de las estrellas.                                  van het sterrenlicht beroofd.

La sombra manda a mi cuerpo                        De schaduw stuurt mijn lichaam de
reflejos de cosas quietas.                                 weerkaatsing van rust en stilte.  

Mi sombra va como inmenso                           Mijn schaduw beweegt als 
cínife color violeta.                                   een enorme paarse mug.

Cien grillos quieren dorar                               Honderd krekels willen het licht 
la luz de la cañavera.                                      vergulden van het riet.

Una luz nace en mi pecho,                        Een licht ontkiemt in mijn borst,
reflejado, de la acequia.                            als reflectie van het water in de sloot.


Federico Garcia Lorca                                Vert. GVvH