De gevolgen van de Spaanse burgeroorlog in de ontwikkeling van het internationale recht inzake gedwongen verdwijningen van mensen.

In het algemeen kijken we als welgezinde mensen liever met vertrouwen vooruit naar de toekomst, dan dat wij omzien in wrok naar het verleden. De eerste houding biedt hoopvol uitzicht op wat we nog aan goeds willen verwachten, terwijl de tweede zich vastbijt in wat onherroepelijk heeft plaatsgehad en niet voor verandering vatbaar is. We moeten trachten er overheen te komen. Doen we dat niet, en kunnen we het verleden niet loslaten, dan is ook onze toekomst uitzichtloos geworden.

In elke burgeroorlog worden onvoorstelbare misdaden begaan. Anders dan bij een oorlog tussen verschillende naties loopt de scheidslijn tussen degenen door die men gewoon was als betrouwbare mensen te beschouwen, van wie niemand ook maar zou durven denken dat ze zo meedogenloos zouden kunnen optreden. Naaste familieleden ontpoppen zich als  niets ontziende vijanden. En als de strijd voorbij is moeten de partijen toch weer de samenleving zien op te bouwen, voorzover ze niet in een buitenland een goed heenkomen gevonden hebben. De overwinnaars bepalen de voorwaarden om aan de nieuwe samenleving deel te nemen.

Na afloop van de vijandelijkheden (1939 zag de nieuwe situatie er zo uit, dat Spanje als vanouds weer een Rooms – Katholiek stempel zou dragen. Dat ging nogal ver. Bij wet werd bepaald dat burgerlijke overheden te voldoen hadden aan de wensen van kerkelijke leiders. De burgemeester was bijv. gehouden gevolg te geven aan een opdracht van de pastoor in een kleine gemeente. Evenals de landsregering geacht werd niet in te gaan tegen het episcopaat. Ook de rechterlijke macht viel onder deze regeling. Voorts moesten alle toegelaten politieke partijen afspreken niet te zullen refereren aan de burgeroorlog. Die werd dus doodgezwegen. En ook kwam er een amnestiewet tot stand voor in de burgeroorlog begane misdaden door de militairen van het heersende régime.

De machtspositie van de R.K. geestelijkheid veroorzaakte allerlei plagerijen ten nadele van Protestanten: kerken werden gesloten door de overheid, Protestantse gebruiken bij begrafenissen verhinderd, het voltrekken van burgerlijke huwelijken van Protestanten werd door de autoriteiten tijdenlang telkens weer geweigerd, Protestantse kinderen werden in R.K. internaten geplaatst, enz. Maar niet alleen Protestanten werden getroffen. Een behoorlijke maatschappelijke betrekking hing af van het goede getuigenis van de pastoor.  De afgedwongen zwijgplicht werd gemotiveerd door de vrees voor een hernieuwd oplaaien van de burgertwisten. Maar een verzoening kwam niet tot stand. Die vereist juist dat partijen niet zwijgen, maar een gesprek aangaan.

De amnestiewet van 1977 wakkert onvrede aan, als zo velen zonder vorm van proces gedood zijn en in een massagraf liggen zonder dat bekend is, wie daar nu precies begraven zijn.

Het monument voor de gevallenen, in de vallei bij het Escorial, is trouwens alleen bedoeld voor de overwinnaars en aan-gelegd door dwangarbeiders, die aan de Republikeinse kant voor hun overtuiging gevochten hadden.

Intussen is het dan nu, na meer dan een halve eeuw, eindelijk tot een doorbraak gekomen. De Wet op de Bewustmaking van de Herinnering van de geschiedenis (Recuperación de la Memoria histórica 2007) maakt dat mogelijk. Over het hele land is men nu bezig de massagraven te ruimen en de doden alsnog te eren. (Wij hebben daar al eerder over geschreven.)      
Ook op de amnestiewet komt langzamerhand kritiek los. Maar de misdrijven zijn inmiddels misschien wel verjaard, en de dader ligt nu mogelijk zelf al op het kerkhof, zelfs als na zoveel tijd nog een betrokkene kan worden opgespoord, en diens schuld bewezen.

Voor de toekomst zie ik met meer hoop uit naar de ontwikkeling van het internationale recht, dan naar de bestraffing van de schuldigen, al pleit ik niet voor kwijtschelding of vrijspraak. Het codificeren van geldend recht, dat nog niet in een wet was vastgelegd, of het maken van geheel nieuwe wetten, die onder de competentie vallen van internationale gerechtshoven juich ik van harte toe. Dan heeft het drama toch zin gehad, als de misdaad leidt tot verscherping van het internationale rechtsbesef: en dan zijn de doden niet voor niets gestorven.

Voor mij ligt op het ogenblik, dat ik dit schrijf, een studie van een Rwandese, Adélaïde Kanyange, die Bachelor is in Internationaal en Eu-ropees recht. Zij heeft belangstelling opgevat voor de gedwongen verdwijningen van Spanjaarden gedurende de Burgeroorlog, op grond van haar persoonlijke ervaring nog niet zo lang geleden in eigen land. Zij schetst in deze gedegen studie hoe moeizaam de ontwikkeling van het internationale recht verloopt.

Wat Spanje betreft gaat het om niet minder dan 114.000 volwassenen, en om 12.000 kinderen van wie het lot onbekend is.
De genoemde getallen zijn schattingen, maar vermoedelijk zijn de werkelijke aantallen hoger.

Mevrouw Kanyange stelt de vraag of deze verdwijningen vallen onder de misdrijven tegen de menselijkheid. Haar antwoord is bevestigend, maar de Spaanse staat houdt vol, dat de Amnestiewet (van 1977) op deze verdwijningen van toepassing is. Dat zou dan meebrengen, dat grote groepen misdadigers ongestraft blijven als gevolg van een algemene amnestie. Het argument vóór deze amnestie lag in de idee, dat onrust in de samenleving op die manier voorkomen zou worden.
Spanje betoogde ook nog dat het hier een binnenlandse aangelegenheid betrof.

Het tegenargument berust op het feit dat een staatswet geen voorrang heeft op internationaal geldend recht.

Internationaal strafbaar gestelde misdrijven tegen de menselijkheid behoren niet onbestraft te blijven onder bescherming van een nationale wet. De Spaanse staat heeft zelfs de plicht deze misdaden zelf op te sporen.

Adélaïde Kanyange heeft met haar studie en heldere schrijftrant een belangrijk  overzicht gegeven van een rechtsontwikkeling op het punt van onvrijwillige verdwijningen. Op den duur breekt het Recht toch door!                   
Dat geeft hoop voor de toekomst.
A.V.

---

Verblijfsvergunning in verband met woningoverschot

Regeringen van diverse Europese landen proberen de crisis in hun land het hoofd te bieden. Zo komt de regering van Spanje met een plan om een verblijfsvergunning te regelen voor personen die een huis in dat land kopen voor een waarde van ten minste € 160.000,-.

Op deze manier hoopt de Spaanse regering de onroerendgoedmarkt te redden, nu er meer dan 300.000 huizen te koop worden aangeboden en het onmogelijk lijkt om kopers te vinden.

Door een dergelijke verblijfsvergunning aan te bieden hoopt men vooral Chinezen en Russen te kunnen aantrekken.

Het idee van de Spaanse regering is niet helmaal nieuw. Eerder hebben de regeringen van Ierland en Portugal vergelijkbare maatregelen voorgesteld. In genoemde landen ligt de koopprijs van huizen waarvoor men een verblijfsvergunning kan verkrijgen een stuk hoger. In Ierland krijgt de koper een verblijfsvergunning als hij voor de woning van zijn keuze ten minste € 400.000,- op tafel legt.
In Portugal ligt dat bedrag op ten minste € 500.000,-
P.P-V

---

Versoepeling huisuitzettingsprocedure

De Spaanse Vereniging van Banken heeft onlangs aangekondigd om de huisuitzettingsprocedure door banken te versoepelen. De officieel nog goed te keuren maatregel zal gelden voor extreme sociale noodsituaties. Sinds de aan een uitzetting gerelateerde zelfmoord van een Baskische ex-politica heerste er massale onrust in Spanje. De Spaanse politiek buigt zich over een hypotheekwetswijziging om de in omvang snel toenemende dakroof te beperken. Momenteel worden elke dag gemiddeld zo'n zeshonderd Spaanse huishoudens door banken op straat gezet. Bron: NRC                                                             Wvl

---

Huisuitzettingen leiden tot veel protesten.
Van radio tot krant, van Facebook op Internet tot losse pamfletten, overal in Spanje wordt uiting gegeven aan de boosheid en de bezorgdheid die de vele huisuitzettingen oproepen. Hele families staan opeens op straat, families die vorig jaar nog een baan hadden, en sociale zekerheid, en iedereen weet: morgen kan het mij overkomen. Met name de politici moeten het ontgelden. Er worden veel bittere grappen over hen gemaakt. 

Maar ook de kerken roepen de regering op tot bezinning naar aanleiding van de gedwongen huisuitzettingen, onder het motto: sleutels ingeleverd, schuld kwijtgescholden. Een oproep die herinnert aan het bijbels jubeljaar.  GVvH

---

Financiën…

Diasporacollecte 2012

In 2011 en ook in 2012 bestemden wij de opbrengst van deze collecte voor de restauratie van het historische pand voor de Protestantse Gemeente in Malaga. Konden wij over 2011 eerder € 1.815 overmaken, begin 2013 deden wij dat met de opbrengst over 2012 van € 423.
............

Diasporacollecte 2013

Wij herinneren u aan ons doel voor 2013 door de tekst uit ons vorige Berichtenblad door de tekst opnieuw op te nemen:
De Classis Madrid van de Spaanse Protestantse Kerk I.E.E. heeft in 1996 een Diaconaal Project gestart, dat sinds 2011 genoemd wordt: 'Centro de Atención Social' (CAS). Dit 'Centrum voor Sociale Zorg-en-Dienstverlening' richt zich op mensen die nergens anders op kunnen terugvallen.
Het gaat om daklozen, waaronder mensen die bijv. door huurschuld na ontslag op straat zijn gezet door de huiseigenaar, illegalen, ouderen… mensen die niet alleen een maaltijd en kleding nodig hebben, maar ook hulp in het contact met de overheid. Het CAS geeft informatie over instanties waar mensen in kwetsbare situaties kunnen aankloppen, begeleiding bij het contact met de sociale diensten, praktisch advies om goed te leren solliciteren, taalcursussen voor buitenlanders, er is een ontmoetingsruimten voor immigrantenvrouwen etc. Dit alles met als doel: mensen helpen bij hun concrete problemen, het aanbieden van minimale voorwaarden om te overleven, maar daarbij ook het bevorderen integratie en gemeenschap. Men wil de mensen die komen om hun dagelijks brood ook de werktuigen bieden om dat op den duur (weer) zelf te kunnen verdienen.
De middelen waarover de CAS beschikt zijn een Centrum aan de calle Noviciado 5 (bij een van de kerken) en een Technisch Coördinator voor de verschillende activiteiten en voor de begeleiding van het project.
Men heeft goede resultaten geboekt via de voedselbank die ook kleding ter beschikking stelt, door ontmoetingsruimten, door informatie over rechten en mogelijkheden te verschaffen via een informatiebalie. Door internetcon-tacten kan men samenwerken bijv. met Eurodiaconia, en zo de krachten bundelen. Ook is een noodfonds opgericht voor situaties waar snel hulp geboden moet worden. Aan de vrijwilligers wordt veel aandacht besteed, zodat ook hun aantal tred kan houden met de groeiende vraag.
In 2011 alleen al heeft men 4520 keer hulp geboden.

U ziet dat Uw hulp geen weggegooid geld is, maar mensen een hengel biedt om zelf te kunnen vissen!

Giften voor dit diaconale doel zien wij graag tegemoet op bankrekeningnummer 45.65.52.316 ten name van de Stichting Het Evangelie in Spanje te Zeist inzake Diasporacollecte 2013.

Verantwoording:

In januari 2013 konden wij naar Spanje de jaarlijkse bijdrage in de predikantstraktementen van € 5.500 overmaken. Tevens stuurden wij mee € 28 nog ontvangen bijdrage in de kosten van predikantspensioenen.
Dit was mogelijk door uw gaven in de afgelopen periode. Uw bijdragen worden zonder kosten in mindering te brengen geheel doorgegeven aan de kerk in Spanje.
Voor uw bijdragen zijn uw Spaanse medebroeders en -zusters u zeer dankbaar.
Bijdragen blijven welkom op de rekeningen 45.67.74.068 en 315800 ten name van Stichting Het Evangelie in Spanje te Zeist.

Mocht u onze Stichting via uw testament door erfstelling of legaat willen gedenken, dan is de naam van de Stichting: Stichting Het Evangelie in Spanje, gevestigd te Utrecht. De penningmeester wil u desgewenst daarover graag nader informeren: G.B. van Delft RA/FB tel. 030-6916168.

---

Kort Nieuws uit de kerk in Spanje.

Op 13 januari 2013 werd in Barcelona in de kerk  “San Pablo” (Aragón, 51 – Barcelona) ds. Carmen Sánchez als predikant verbonden aan deze gemeente. Ds. Sánchez, combineert haar pastoraat al maanden tussen de kerken La Llagosta en“San Pablo”. Voor haar jarenlange werk bij El Far (de Vuurtoren) dat wij kennen van het project Moisés, ontving zij in 2011 een diaconale onderscheiding.


Op 20 april 2013 hoopte Narcís de Batlle Teixidor, die al jaren lang de kerk in Reus dient als 'lekenprediker' eindelijk in het ambt te worden bevestigd  'dat de verzoening predikt', zoals Luther dat zo mooi zegt. En dat gebeurde in een volle kerk, waar de predikanten van allerlei kerken in de omgeving, niet alleen die van de IEE, hem de handen oplegden. Een tenor zong 'Amazing grace' in het Catalaans, dat werd zeer gewaardeerd, want men is daar zéér gesteld op de streektaal, omdat die destijds door Franco verboden was... Moge het werk van ds. Battle tot zegen zijn. Dat vragen wij ook voor ds. Sánchez natuurlijk. 

75^ste  Synode in Malaga

Van 31 oktober tot 3 november houdt de Spaans Evangelische Kerk haar vijfenzeventigste synode in Malaga. (Los Rubios). Het uitdagende thema is: 'Ben ik mijns broeders hoeder? Verantwoordelijk voor een andere wereld'. 
Onder de buitenlandse waarnemers is ook een kleine delegatie van het bestuur van de Stichting 'Het Evangelie in Spanje".

---

Gedicht

¿SABES?

Escribo porque sé que puedes leerme con los ojos cerrados
e imaginar el tono de mi alma,
ese largo alarido que conforma la vida..

Escribo porque acoplas pliegues de hermosura
al huracán de mis deseos apenas balbuceados..

Escribo porque interpretas acordes en mi mente,
rítmica y descalza danza,
cálida armonía del encuentro de dos almas..

Por eso escribo, porque se que puedes entenderme,
con los ojos cerrados,
e imaginar el timbre de mi calma,
ese largo silencio que conforma nuestra vida..
 


WEET JE…

Ik schrijf omdat ik weet
dat jij mij met gesloten ogen lezen kunt
en dat jij aanvoelt hoe mijn ziele klinkt….
die schrille kreet, die op het leven rijmt…

Ik schrijf omdat je plooien koppelt vol van schoonheid
aan de orkaan van mijn haast stotterend verlangen…

Ik schrijf omdat jij in mijn geest akkoorden speelt,
een dans vol ritme en op blote voeten…
een warme harmonie waarin twee zielen elkaar ontmoeten…

Maar dit schrijf ik, omdat ik weet
dat jij mij met gesloten ogen vatten kunt,
en dat jij aanvoelt wat het timbre van mijn kalmte is,
die grote stilte, die op ons leven rijmt…

---